Obecne przepisy zezwalają gminom żydowskim na ubój rytualny

Ustawa o stosunku państwa polskiego do gmin wyznaniowych żydowskich zezwala im na ubój rytualny - powiedział konstytucjonalista prof. Marek Chmaj. Podobnego zdania jest prawnik Marcin Olszówka, który pisze doktorat nt. prawa wyznaniowego.

Według prawników po odrzuceniu w Sejmie projektu zezwalającego na ubój rytualny, w Polsce obowiązują przepisy, które mogłyby pozwalać na taki ubój gminom żydowskim. Chodzi o ustawę o stosunku państwa do gmin wyznaniowych żydowskich w Rzeczypospolitej Polskiej, która w art. 9 ust. 2 mówi, że "w celu realizacji prawa do sprawowania obrzędów i czynności rytualnych związanych z kultem religijnym - gminy żydowskie dbają o zaopatrzenie w koszerną żywność, o stołówki i łaźnie rytualne oraz o ubój rytualny".
Zdaniem Chmaja, mimo że zachodzi sprzeczność pomiędzy dwiema ustawami - tą i ustawą z 1997 r. o ochronie zwierząt, zabraniającą uboju rytualnego - to należy stosować ustawę bardziej szczegółową (lex specialis), a jest nią właśnie ustawa o stosunku państwa do gmin wyznaniowych żydowskich.
Według Chmaja sformułowanie, że gminy żydowskie "dbają o zaopatrzenie w koszerną żywność (...) oraz o ubój rytualny" wskazuje na to, że gminy mają prawo dokonywać takiego uboju w Polsce, ponieważ ustawa dotyczy właśnie stosunku polskiego państwa do tych gmin.
Chmaj dodał, że gminy żydowskie jako jedyne mogą dokonywać uboju rytualnego i na dłuższy czas taka sytuacja jest nie do zaakceptowania, ponieważ obecnie mamy uprzywilejowanie jednego związku wyznaniowego względem innych, a system prawa nie może nikogo dyskryminować.
"Potrzebna więc będzie interwencja ustawodawcy" - ocenił Chmaj, czyli - jak wyjaśnił - zmiana przepisów w takim kierunku, by albo znieść to uprawnienie, albo przyznać je innym związkom wyznaniowym w Polsce.
Także według Marcina Olszówki, który pisze pracę doktorską na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego na temat systemu źródeł prawa wyznaniowego, ustawa o stosunku państwa do gmin wyznaniowych żydowskich jest ustawą szczególną zezwalającą im na ubój rytualny.
Olszówka zwrócił też uwagę na inny argument, jego zdaniem rzadko podnoszony w dyskusji o uboju - w art. 53 ust. 1 konstytucja zapewnia każdemu wolność sumienia i religii. Olszówka podkreślił, że dla żydów i muzułmanów zakaz uboju rytualnego może być traktowany jako naruszenie tej gwarancji.
Dodał, że ograniczenia w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw, w tym wolności uzewnętrzniania religii, mogą być wprowadzone tylko w ustawie, co wynika zarówno z art. 31 ust. 3, jak i z art. 53 ust. 5 konstytucji. Ten ostatni przepis pozwala na ograniczenie wolności uzewnętrzniania religii tylko w sytuacji, gdy jest to konieczne do ochrony bezpieczeństwa państwa, porządku publicznego, zdrowia, moralności lub wolności i praw innych osób.
Olszówka zastrzegł też, że ewentualna zmiana ustawy o stosunku państwa do gmin wyznaniowych żydowskich wymagałaby zgody przedstawicieli tych gmin, ponieważ zgodnie z art. 25 ust. 5 konstytucji, ustawy regulujące stosunki między Rzecząpospolitą Polską a innymi Kościołami oraz związkami wyznaniowymi są uchwalane na podstawie umów zawartych przez Radę Ministrów z ich właściwymi przedstawicielami.