O ,,regionalnych'' zbiorach zbóż

Jak informuje Bank Gospodarki Żywnościowej, w połowie stycznia br. GUS podał dane dotyczące obszaru upraw, plonów oraz zbiorów zbóż w układzie wojewódzkim w 2013 r. Z analizy tych danych płyną interesujące wnioski, w tym taki, że sytuacja pomiędzy poszczególnymi regionami kraju bywa bardziej zróżnicowana niż można było podejrzewać.
Dla przykładu w całym kraju produkcja pszenicy ozimej w roku 2013 wzrosła o 44 proc. wobec roku 2012, kiedy duża część upraw została zaorana na wiosnę ze względu na duże straty zimowe. Jednakże w województwie kujawsko-pomorskim zbiory zwiększyły się aż o 563 proc. Z kolei w województwach podkarpackim i warmińsko-mazurskim zmniejszyły się o 12 proc. Ten przykład pokazuje bardzo wyraźnie, że sytuacja w jednym regionie, może znacznie odbiegać od sytuacji w innych lub od sytuacji w całym kraju.
Jeśli chodzi o produkcję pszenicy ozimej i jarej łącznie, GUS szacuje ją na 9,47 mln t, czyli o 0,86 mln t (10,0 proc.) więcej niż w roku 2012. Największe wzrosty, przekraczające 30 proc., zanotowano w województwach kujawsko-pomorskim (+60 proc.), wielkopolskim (+52 proc.) oraz łódzkim (+32 proc.). Największe spadki dotyczyły województw: podkarpackiego (-17 proc.), warmińsko-mazurskiego (-12 proc.) oraz małopolskiego (-10 proc.).
Jak wynika z danych GUS pszenica jara stanowiła ponad 20 proc. całkowitej powierzchni przeznaczonej pod uprawę pszenicy w trzech województwach: podlaskim (32 proc.), mazowieckim (24 proc.) oraz łódzkim (24 proc.). Na przeciwnym biegunie znajdowały się województwa zachodnie, gdzie udział pszenicy jarej był najmniejszy. W województwie opolskim wynosił 3 proc., w dolnośląskim 4 proc., a w lubuskim 6 proc. Średnia dla całego kraju to 12 proc.
Produkcja żyta w 2013 r. wg GUS wyniosła 3,31 mln t i była o 14,4 proc. większa niż rok wcześniej. Największy przyrost produkcji zanotowano w województwach: kujawsko-pomorskim (+52 proc.), podkarpackim (+46 proc.), dolnośląskim (+32 proc.) oraz opolskim (+31 proc.). Ze względu na swój duży rozmiar oraz spory udział żyta w strukturze zbiorów, prym w produkcji tego gatunku zboża wiodą województwo wielkopolskie (737 tys. t) oraz mazowieckie (422 tys. t).
Zbożem, które zanotowało bardzo istotny spadek produkcji w 2013 r. był jęczmień. Wg GUS w skali kraju jego zbiory wyniosły 2,92 mln t i były o 30,1 proc. niższe niż rok wcześniej. Mimo to, w dwóch województwach zbiory były wyższe niż rok wcześniej: w podkarpackim zwiększyły się o 10 proc., a warmińsko-mazurskim o 2 proc. Z kolei spadki były najbardziej drastyczne w przypadku województw kujawsko-pomorskiego (-46 proc.), lubuskiego (-42 proc.) oraz wielkopolskiego (-42 proc.). W województwach tych najbardziej zwiększyła się powierzchnia uprawy innych zbóż.
Produkcja zbóż ogółem (z kukurydzą, gryką, prosem i innymi zbożowymi) w Polsce wyniosła 28,38 mln t i była o 0,6 proc. niższa niż rok wcześniej. Największy przyrost zbiorów zanotowano w województwach kujawsko-pomorskim (+8,0 proc.) i świętokrzyskim (+7,8 proc.). Z kolei najgłębszy spadek w przypadku województw opolskiego (-8,9 proc.) i lubuskiego (-8,1 proc.).
Jak widać z powyższych przykładów, dynamika produkcji w poszczególnych województwach jest bardzo zróżnicowana, a zmiany produkcji z roku na rok nieraz bardzo duże. Rolnicy reagują bardzo szybko na zmieniające się warunki i dostosowują odpowiednio strukturę uprawianych zbóż.