Wstępny raport Europejskiej Agencji ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA ) dotyczy badań podstawowych środowiska ferm. Badania te miały na celu określenie poziomu występowania salmonelli w środowisku ferm kur nieśnych.
Wyniki tego rodzaju badań środowiskowych, omówione w raporcie EFSA, nie mogą w żadnym przypadku stanowić podstaw do interpretowania ich jako stopień zakażenia kur czy poziom skażenia wyprodukowanych jaj.
Źródłem tego wstępnego raportu, opublikowanego na stronie internetowej EFSA, były badania prób kału i pyłu pobranych z kurników we wszystkich krajach członkowskich. Wykonanie badań poleciła Komisja Europejską, na podstawie Decyzji Komisji z dnia 22 września 2004 r. Nr 2004/665/WE. Badania, prowadzone w okresie od października 2004 do września 2005r., miały na celu jedynie dostarczenie informacji technicznych potrzebnych do opracowania legislacji wspólnotowej - udoskonalenia metod ograniczenia występowania salmonelli w populacjach kur nieśnych.
Stada kur w Polsce produkujące jaja spożywcze ( z wyjątkiem stad poniżej 50 sztuk ), objęte są stałym monitoringiem prowadzonym przez Inspekcję Weterynaryjną. Zwalczanie salmoneloz jest obowiązkiem, wyznaczonym w ustawie z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt i zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt.
Zwalczanie salmoneloz w stadach kur nieśnych w Polsce odbywa się zgodnie z metodami określonymi w specjalnej instrukcji Głównego Lekarza Weterynarii Nr 3/99. Instrukcja ta została zatwierdzona na podstawie unijnej Dyrektywy 92/117.
Procedury weterynaryjne, niezbędne do potwierdzenia podejrzenia zakażenia salmonellą oraz stwierdzenia zakażenia ptaków, są znacznie bardziej skomplikowane niż polecone przez Komisję Europejską sondażowe badania podstawowe, oparte o zasadę jednorazowego pobrania prób. Z przepisów dotyczących zwalczanie salmoneloz wynika, że badania urzędowe w ramach zwalczania tej choroby muszą być potwierdzane poprzez powtórne pobieranie prób do badań. Powtórzenie pozytywnych wyników stanowi podstawę do likwidacji stad zakażonych salmonellą z nakazu Inspekcji Weterynaryjnej.
EFSA, przedstawiając do wiadomości publicznej swój wstępny raport, zawierający opinie o poziomie występowania salmonelli w poszczególnych krajach członkowskich, bez opatrzenia go odpowiednim komentarzem, zrozumiałym dla konsumentów i mediów, poważnie naruszyła interesy polskiego sektora jaj spożywczych.
Raport, porównujący wyniki badań podstawowych w poszczególnych krajach członkowskich, naszym zdaniem, złamał nie tylko zasadę zapisaną w art. 4 ust. 3 Decyzji Komisji Nr 2004/665/WE : „zgromadzone krajowe dane oraz wyniki będą podane do publicznej wiadomości w formie zapewniającej poufność.”, ale również naruszył podstawową unijną zasadę równych warunków konkurencji.
Krajowi producenci i eksporterzy jaj zgłaszają uzasadniony sprzeciw dotyczący tej publikacji.
Anonimowość badań obejmująca wyniki badań z poszczególnych ferm nie rozwiązuje problemu zapewnienia poufności. Jeśli nie zostaną zdementowane informacje w mediach o „groźnych polskich jajach”, wszyscy producenci jaj w Polsce staną się ofiarą tzw. zbiorowej odpowiedzialności spowodowanej nieodpowiedzialną publikacją EFSA.