Najwięcej emocji związanych z integracją polskiego rolnictwa z UE budzą dopłaty bezpośrednie. A nie są to jedyne pieniądze, jakie otrzymają rolnicy i firmy rolno-spożywcze. Mogą one uzyskać miliony euro na inwestycje, szkolenia i marketing.
Do końca 2004 wdrażane będą projekty realizowane w ramach Phare 2001, które dotyczą organizacji kontroli weterynaryjnej, fitosanitarnej i kontroli żywności oraz przygotowania mechanizmów w zakresie wspólnej polityki rolnej. Producenci rolni będą dostawać także pieniądze w ramach Planu Rozwoju Obszarów Wiejskich (PROW) oraz funduszy strukturalnych. W ramach PROW przewidziano w 2004 roku 803 mln euro na wsparcie rolnictwa, a w ramach funduszy strukturalnych będzie to ponad 1 mld 761 mln euro. Na dopłaty bezpośrednie z budżetu UE i Polski ma zostać przeznaczonych w tym roku 887 mln euro. Część z tych środków należy się przedsiębiorcom z branży rolno-spożywczej.
Szukaj w dokumentach
Kto chce ubiegać się o unijne pieniądze powinien skontaktować się z Agencją Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, Ministerstwem Rolnictwa, samodzielnie analizować dokumenty administracji. Można też poprosić o pomoc firmy specjalizujące się w pozyskiwaniu środków z UE. Takim firmom trzeba jednak zapłacić.
Na jakie cele będzie można wydawać środki dla rolnictwa zapisano w Planie Rozwoju Obszarów Wiejskich (PROW). Plan odnosi się do instrumentów finansowanych z udziałem Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji w Rolnictwie - Sekcja Gwarancji. Dokumentem programowym PROW jest Sektorowy Program Operacyjny (dalej SPO) pt. Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich, współfinansowany przez Sekcję Orientacji EFOiGR (unijny fundusz pomocy dla rolnictwa). Kilka projektów PROW zostało już przekazanych do Brukseli. Unijni urzędnicy pracują z polskimi przedstawicielami administracji w sprawie zaakceptowania tego planu. - Mamy zapewnienie komisarza Franza Fischlera, że robocze prace nad planem będą się toczyć do maja tego roku, aby tuż po naszym wejściu do UE można było zaakceptować plan - mówił niedawno minister rolnictwa Wojciech Olejniczak.
"Rz" otrzymała kopię planu gotową w styczniu tego roku. Na tej podstawie można jednak szacować na co firmy specjalizujące się działalności rolniczej mogą dostać pieniądze. Nie można się na niej oprzeć jako na zupełnie pewnym źródle informacji.
Za sprawą PROW Polska zostanie objęta instrumentami należącymi do II filaru Wspólnej Polityki Rolnej, tzw. środkami towarzyszącymi (renty strukturalne, wspieranie przedsięwzięć rolno-środowiskowych, zalesianie gruntów rolnych oraz wspieranie działalności rolniczej na obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania ONW). Natomiast SPO to, w dużym uproszczeniu, program, będący kontynuacją programu SAPARD, który uruchomiono dla krajów ubiegających się o członkostwo, aby poznały one procedury ubiegania się o pieniądze dostępne dla państw należących do UE. SPO będzie jednym z siedmiu programów operacyjnych, realizowanych w ramach Narodowego Planu Rozwoju 2004 - 2006. Żeby dobrze orientować się, na co można dostać pieniądze w ramach pomocy dla rolnictwa należy zapoznać się z przede wszystkim z rolniczym SPO. PROW jest dokumentem określającym cele, priorytety i zasady wspierania rozwoju obszarów wiejskich.
Ważne dla firm i grup producenckich
W latach 2004 - 2006 budżet programu wyniesie łącznie ponad 2 mld euro. Na taką kwotę składają się zarówno środki unijne, jak i krajowe oraz pieniądze inwestorów prywatnych. Poza rolnikami o pieniądze z SPO będą mogły ubiegać się m.in. firmy zajmujące się działalnością rolniczą i grupy producenckie. Są to organizacje zrzeszające producentów płodów rolnych, które zajmują się ich sprzedażą i marketingiem. Najwięcej grup utworzyli producenci owoców i warzyw, następnie trzody chlewnej, zbóż i roślin oleistych oraz ziemniaków.
Cele, na które można dostać środki, to:
- inwestycje w gospodarstwach rolnych,
- szkolenia
- wsparcie doradztwa rolniczego,
- poprawa przetwórstwa i marketingu produktów rolnych.
- przywracanie potencjału produkcji leśnej, zniszczonego naturalną katastrofą i/lub pożarem, oraz wprowadzenie odpowiednich instrumentów zapobiegawczych,
- scalanie gruntów
- odnowa wsi oraz zachowanie i ochrona dziedzictwa kulturowego,
- zróżnicowanie działalności rolniczej i zbliżonej do rolnictwa, aby zapewnić różnorodność działań albo alternatywne źródło dochodów
- gospodarowanie rolniczymi zasobami wodnymi (w tym naprawa istniejących i budowa nowych systemów regulacji wodnych).
- rozwój i ulepszanie infrastruktury technicznej związanej z rolnictwem,
- pomoc techniczna.
Środki na projekty realizowane w ramach tego programu przekazywane będą w latach 2004 - 2006 w formie dofinansowania do projektów (czyli tak samo jak w SAPARD). Wyjątkiem jest ułatwianie rozpoczęcia działalności młodym rolnikom, którzy dostaną jednorazową premię.