Możliwość zastosowania preparatów pomocniczych – kondycjonerów wody i agrolubrykantów do poprawy skuteczności środków stosowanych do ochrony róż przed mączniakiem prawdziwym

W przypadku tradycyjnego opryskiwania roślin ozdobnych używa się około 1000 l cieczy użytkowej (wody) do opryskania 1 ha upraw. Jakość wody używanej do przygotowania cieczy użytkowej istotnie wpływa na skuteczność wykonywanych zabiegów (Skrzypczak 2006). Wody używane do przygotowania cieczy użytkowej różnią się właściwościami fizycznymi, biologicznymi oraz chemicznymi. Z właściwości chemicznych do najważniejszych należą: odczyn oraz stężenie zawartych w nich związków mineralnych. Jony obecne w wodzie mogą modyfikować działanie niektórych stosowanych środków przez fizyczne i chemiczne reakcje z cząsteczkami substancji aktywnej lub innymi składnikami formulacji.
Na podstawie wyników otrzymanych przez prof. Skrzypczaka w praktyce zaleca się dla większości środków: pH 4-6 woda do zabiegów i krótkiego (12-24 godziny) przetrzymywania środków ochrony w zbiorniku opryskiwacza, pH 6,1-7 woda odpowiednia do zabiegów z większością środków, nie zaleca się ich przetrzymywania w roztworze w zbiorniku opryskiwacza dłużej niż 2 godziny, pH powyżej 7 należy dodać odpowiedniego środka buforującego lub kondycjonera.
Kolejnym ważnym czynnikiem wpływającym na skuteczność stosowanych środków jest twardość wody. Jest ona uwarunkowana stężeniem soli wapnia, magnezu i innych jonów metali, zdolnych do tworzenia soli na wyższym niż pierwszym stopniu utleniania. Im wyższa twardość wody tym wyższe napięcie powierzchniowe i tym trudniej zwilża się wszelkie powierzchnie (Skrzypczak 2006). Środki stosowane do polepszenia właściwości wody nazywane są kondycjonerami. Dodane do wody regulują twardość oraz odczyn wody. Wiążą one jony występujące w wodzie takie jak: jony magnezu, wapnia czy żelaza. Niektórzy wskazują, że kondycjonery sekwestrują (unieszkodliwiają) lub wiążą jony metali żelaza, miedzi, manganu lub cynku, tworząc dobrze rozpuszczalne sole. Kolejnym istotnym czynnikiem decydującym o skuteczności stosowanych środków jest długość zwilżenia liści po zabiegu opryskiwania, który winien wynosić około 2 godzin (Wojdyła 1998). Dlatego też wyniknęła konieczność przebadania nowego środka Vice, którego działanie sprowadza się między innymi do opóźniania wyparowywania cieczy użytkowej z powierzchni roślin.
      Celem prowadzonych badań była ocena środków - kondycjonerów wody i agrolubrykantów, stosowanych jako dodatki do wody w zwalczaniu mączniaka prawdziwego róż.


W badaniach oceniano skuteczność działania środków pomocniczych dodawanych do: wody (Niagara) i cieczy roboczej (Vice).
Niagara – środek regulujący twardość oraz odczyn wody. Posiada zdolności kompleksujące w stosunku do jonów metali ciężkich. Środek polecany jest do standaryzacji i poprawy jakości wody stosowanej w zabiegach ochrony roślin. Dzięki zastosowaniu środka Niagara unika się strat i zagrożeń związanych z niewłaściwymi cechami fizykochemicznymi wody. Środek należy wlać bezpośrednio do wody, która zostanie wykorzystana do sporządzenia cieczy użytkowej.
Vice – agrolubrykant – środek powlekający, zawiera syntetyczny lateks. Środek powlekający, zapobiegający spływaniu i zmywaniu cieczy roboczej z powierzchni liści i innych części rośliny. Ogranicza straty cieczy roboczej podczas niekorzystnych warunków pogodowych, np. mżawka, rosa, nagłe opady deszczu występujące wkrótce po zabiegu, wiatr itp.
 Doświadczenia przeprowadzono na róży odm. Razzle Dazzle uprawiane w szklarni, na krzewach posadzonych do pojemników 1 dm? ustawionych na parapecie. W czasie prowadzenia doświadczeń w szklarni utrzymywano wilgotność powietrza około 70%, a temperatura była poniżej 20°C. Po wystąpieniu objawów mączniaka prawdziwego (Sphaerotheca pannosa var. rosae) krzewy opryskiwano fungicydami: Discus 500 WG i Score 250 EC oraz ich mieszaninami ze środkami Niagara i Vice. Do przygotowania cieczy użytkowej stosowano wodę o temperaturze około 22°C i pH 7, do której wprowadzano środki Niagara lub Vice w stężeniu 0,1% dokładnie mieszano, a następnie pozostawiano na kilka minut. Po tym okresie do cieczy wprowadzano badane fungicydy Discus 500 WG lub Score 250 EC. Krzewy opryskiwano badanym środkiem 4-krotnie w odstępach 7-dniowych. Przed przystąpieniem do stosowania środków oraz po wykonaniu 2 oraz 4 zabiegów oceniano stopień porażenia krzewów wg skali, gdzie: 0 – brak objawów chorobowych, 1 – 0,1 do 1% powierzchni pędów pokrytej grzybnią, 2- 1,1 do 5%, 3- 5,1 do 10%, 4 – 10,1 do 20%, 5- powyżej 20% powierzchni pędów pokrytej grzybnią.
     Doświadczenie założono w układzie bloków losowych w 4 powtórzeniach, jedno powtórzenie stanowiło 10 roślin.


Skuteczność kondycjonera we wzroście skuteczności fungicydów: W obserwacji przeprowadzonej po wykonaniu 2-krotnego opryskiwania krzewów stopień porażenia róż nie opryskiwanych wynosił 4,6 (Tab. 1). Z kolei w przypadku stosowania fungicydów Discus 500 WG oraz Score 250 EC stwierdzono istotnie niższy stopień porażenia krzewów, a skuteczność wyrażona w procentach wynosiła odpowiednio 57 oraz 70%. Dodatek do cieczy użytkowej środka Niagra spowodował istotny wzrost skuteczności badanych fungicydów, który wynosił odpowiednio dla fungicydu Discus 500 WG 71% a dla Score 250 EC 74%. Po 4-krotnym opryskiwaniu roślin stopień porażenia róż kontrolnych zwiększył się i wynosił 5,0 (Tab. 1). Skuteczność badanych fungicydów wynosiła odpowiednio dla fungicydu Discus 500 WG 70% oraz 78% dla Score 250 EC. Dodatek do cieczy użytkowej środka Niagara spowodował istotny wzrost skuteczności obu badanych fungicydów która wynosiła odpowiednio 76% dla Discus 500 WG oraz  83%  dla Score 250 EC.
Skuteczność agrolubrykanta Vice we wzroście skuteczności badanych fungicydów: W obserwacji przeprowadzonej po wykonaniu 2-krotnego opryskiwania krzewów stopień porażenia róż nie opryskiwanych wynosił 4,6 (Tab. 2). Z kolei w przypadku stosowania fungicydów Discus 500 WG oraz Score 250 EC stwierdzono istotnie niższy stopień porażenia krzewów, a skuteczność wyrażona w procentach wynosiła odpowiednio 57 oraz 70%. Dodatek do cieczy użytkowej preparatu Vice spowodował istotny wzrost skuteczności badanych fungicydów, który wynosił odpowiednio dla fungicydu Discus 500 WG 82% a dla Score 250 EC 87%. Po 4-krotnym opryskiwaniu roślin stopień porażenia róż kontrolnych zwiększył się i wynosił 5,0 (Tab. 2). Skuteczność badanych fungicydów wynosiła odpowiednio dla fungicydu Discus 500 WG 70% oraz 78% dla Score 250 EC. Dodatek do cieczy użytkowej środka Vice spowodował istotny wzrost skuteczności obu badanych fungicydów, która wynosiła odpowiednio 84% dla Discus 500 WG oraz 94% dla Score 250 EC.

 

 
1.Kondycjoner wody Niagara w stężeniu 0,1% stosowany jako dodatek do cieczy użytkowej fungicydów Discus 500 WG oraz Score 250 EC stosowanych do zwalczaniu mączniaka prawdziwego róży (Sphaerotheca pannosa var. rosae) powodował istotny wzrost ich skuteczności o 6 do 14%.
2.Agrolubrykant Vice w stężeniu 0,1% stosowany jako dodatek do cieczy użytkowej fungicydów stosowanych do zwalczaniu mączniaka prawdziwego róży (Sphaerotheca pannosa var. rosae) powodował istotny wzrost ich skuteczności o odpowiednio 14 do 25% (Discus 500 WG) oraz około 17% (Score 250 EC).
3. Nie stwierdzono fitotoksyczność badanych mieszanin w stosunku do testowanej odmiany róży.


LITERATURA
Skrzypczak G. 2006: Możliwość poprawienia skuteczności zabiegów ochrony roślin. PPR (Pierwszy Portal Rolniczy) strona: min.rol.gov.pl artykuły
Wojdyła A. 1998. Chemical control of rose diseases: IV. Effectiveness of fungicides in the control of powdery mildew in relation to period leaves wetness or Atpolan 80 EC addition. J. Fruit Ornam. Plant Res. VI, 3-4: 147-156.

Tabela 1. Wpływ środka Niagara stosowanego jako dodatek do cieczy użytkowej na skuteczność fungicydów w zwalczaniu Sphaerotheca pannosa var. rosae (mączniak prawdziwy) na róży odm. Razzle Dazzle; stopień porażenia krzewów

Początek doświadczenia i porażenie wstępne: 2006.12.14 - 2.3

Kombinacje	Stężenie w %	Częstotliw. stosowania w dniach	Po wykonaniu zabiegów
			2	4
Kontrola Discus 500 Score 2500 EC Discus 500 WG + Niagara Score 250 EC + Niagara	- 0,03 0,05 0,03 + 0,1 0,05 + 0,1	- 7 7 7 7	4,60 d 2,00 c 1,40 b 1,35 b 1,20 a	5,00 d 1,50 c 1,10 b 1,20 b 0,85 a

Uwaga: Średnie w kolumnach oznaczone tą samą literą nie różnią się istotnie (5%) wg testu t-Studenta.

Tabela 2. Wpływ środka Vice stosowanego jako dodatek do cieczy użytkowej na skuteczność fungicydów w zwalczaniu Sphaerotheca pannosa var. rosae (mączniak prawdziwy) na róży odm. Razzle Dazzle; stopień porażenia krzewów

Początek doświadczenia i porażenie wstępne: 2006.12.14 - 2.3

Kombinacje	Stężenie w %	Częstotliw. stosowania w dniach	Po wykonaniu zabiegów
			2	4
Kontrola Discus 500 Score 2500 EC Discus 500 WG + Vice Score 250 EC + Vice	- 0,03 0,05 0,03 + 0,1 0,05 + 0,1	- 7 7 7 7	4,60 e 2,00 d 1,40 c 0,85 b 0,60 a	5,00 e 1,50 d 1,10 c 0,80 b 0,30 a

Uwaga: Patrz Tabela 1