Litwa i Polska chcą rekompensat dla producentów wieprzowiny

Litwa, popierana przez Polskę, chce zwrócić się do KE o zrekompensowanie producentom wieprzowiny strat, które ponoszą w związku z wykryciem wirusa afrykańskiego pomoru świń na Litwie i rosyjskim embargiem - podały źródła zbliżone do prezydencji.

Na wniosek Polski i Litwy ministrowie rolnictwa państw UE zajmą się w poniedziałek konsekwencjami przypadków afrykańskiego pomoru świń na Litwie oraz wprowadzonego w związku z tym przez Rosję zakazu importu wieprzowiny z całej Unii.
Minister rolnictwa Stanisław Kalemba kilka dni temu zapowiedział, że Polska policzy straty spowodowane wstrzymaniem eksportu wieprzowiny do Unii Celnej i będzie wnioskowała do Komisji Europejskiej o uruchomienie funduszy, by zrekompensować straty przedsiębiorców. "Już szacujemy straty, bo straty przedsiębiorców są. Rozmawiamy z Brukselą, z konkretnymi osobami, są fundusze rezerwowe, na pewno będziemy wnioskowali o rekompensaty, odszkodowania za utracone zyski dla tych firm" - mówił minister. Zaznaczył, że ma świadomość, iż pokrycie strat w pełni nie będzie jednak możliwe.
Rosyjski zakaz jest bardzo dotkliwy dla Litwy, która eksportuje tam 40 proc. swojej produkcji wieprzowiny. Zaś Polska - wraz z Danią i Niemcami - to kraje UE o największej wartości eksportu wieprzowiny do Rosji.
Według unijnych źródeł na razie nie można jeszcze jednak mówić o kryzysie na rynku wieprzowiny w całej UE. Chociaż do Rosji trafia jedna czwarta unijnego eksportu wieprzowiny, to stanowi to jedynie ok. 3 proc. produkcji tego mięsa w UE. Tylko 12 proc. unijnej produkcji wieprzowiny jest przeznaczone na eksport. W ubiegłym tygodniu ceny wieprzowiny w UE spadły o 3 proc.
Niebezpieczny dla trzody chlewnej wirus afrykańskiego pomoru świń został wykryty 24 stycznia u dwóch padłych dzików na Litwie przy granicy z Białorusią. 27 stycznia Komisja Europejska wydała decyzję, w której zatwierdziła środki ostrożności przyjęte przez Litwę w związku z tym faktem, m.in. zakaz eksportu świń i mięsa wieprzowego z sześciu południowych rejonów Litwy.
Rosja 29 stycznia zażądała od UE, aby nie certyfikowała wieprzowiny wysyłanej do Rosji, co oznacza w praktyce wprowadzenie przez Moskwę zakazu importu. Powodem było wykrycie na Litwie ognisk afrykańskiego pomoru świń. Także polski eksport tego mięsa na wschód został wstrzymany.
Zdaniem KE rosyjski zakaz importu wieprzowiny z całej Unii jest nieproporcjonalny i sprzeczny z zasadami handlu międzynarodowego. Bruksela uważa, że Rosja powinna wstrzymać import wieprzowiny tylko z sześciu rejonów na Litwie i zaproponowała tymczasowe wyłączenie ich z certyfikowania eksportu świń i wieprzowiny do Rosji. Rosjanie nie zaakceptowali jednak takiego rozwiązania. Bez efektów zakończyło się spotkanie inspektorów ds. weterynarii z Rosji, Polski, Litwy, Łotwy i Estonii.
UE eksportuje do Rosji rocznie ok. 700 tys. ton mięsa o wartości ok. 1,4 mld euro. Wartość polskiego eksportu mięsa wieprzowego na rosyjski rynek w 2012 r. wyniosła 43,5 mln euro, a w ciągu 11 miesięcy 2013 r. 90,9 mln euro.