Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa przeżywa kryzys. Nie jest przygotowana do realizacji większości działań z zakresu Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013. W ciągu ostatnich dwóch lat kierownictwo tej instytucji nie zaplanowało i nie przeprowadziło procesów niezbędnych do przekazania polskim rolnikom, przedsiębiorcom i samorządom kwot liczonych w miliardach euro w ramach nowej perspektywy finansowej Unii Europejskiej.
Nowe kierownictwo ARiMR podejmuje pilne działania naprawcze, które mają uchronić nasz kraj przed koniecznością zwrotu niewykorzystanych środków do budżetu Wspólnoty.
Na realizację Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 w Polsce przewidziano ponad 17 mld euro. Polska zgłaszała Komisji Europejskiej gotowość realizacji PROW na dzień 1 stycznia 2007 r. Jednakże, do połowy lutego 2008 r. ARiMR wdrożyła tylko cztery działania, pozostałe czekają na uruchomienie.
Największą przeszkodą we wdrażaniu kolejnych działań Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich jest brak niezbędnego systemu informatycznego. Umowa ramowa na wykonanie systemów IT dla PROW 2007-2013 została zawarta przez ARiMR 14 grudnia 2006 r. Rozbudowa systemu informatycznego mogła się rozpocząć niezwłocznie po wydaniu przez Prezesa ARiMR odpowiedniego zlecenia.
Niestety, zlecenia uruchomienia tej umowy dla konkretnych działań PROW nie były wydawane przez ponad rok. Dopiero 10 stycznia 2008 r. obecny prezes Dariusz Wojtasik podjął decyzję o rozpoczęciu budowy systemu. Nie udało się ustalić jakie były powody zwlekania ARiMR z rozpoczęciem rozbudowy systemów informatycznych. Premier Donald Tusk zwrócił się o zbadanie tej sprawy do Najwyższej Izby Kontroli, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Ministra Finansów.
Poprzednie kierownictwa ARiMR kilkakrotnie dokonywały zmian w harmonogramach uruchamiania działań PROW 2007-2013.
Harmonogram wdrażania wybranych działań PROW 2007-2013 z marca 2007 roku
Prezes Grzegorz Spychalski
Lp. |
Nazwa działania |
Pełna gotowość włącznie z systemem informatycznym |
1. |
Modernizacja gospodarstw rolnych |
wrzesień 2007 r. |
2. |
Ułatwianie startu młodym rolnikom |
wrzesień 2007 r. |
3. |
Zwiększenia wartości dodanej podstawowej produkcji rolnej i leśnej |
wrzesień 2007 r. |
4. |
Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej |
wrzesień 2007 r. |
Harmonogram wdrażania wybranych działań PROW 2007-2013 z października 2007 roku
Prezes Leszek Droździel
Lp. |
Nazwa działania |
Rozpatrywanie wniosków o przyznanie pomocy, wydanie decyzji |
Rozpatrywanie wniosków o płatność |
1. |
Modernizacja gospodarstw rolnych |
kwiecień 2008 r. |
wrzesień 2008 r. |
2. |
Ułatwianie startu młodym rolnikom |
maj 2008 r. |
wrzesień 2008 r. |
3. |
Zwiększenia wartości dodanej podstawowej produkcji rolnej i leśnej |
kwiecień 2008 r. |
wrzesień 2008 r. |
4. |
Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej |
kwiecień 2008 r. |
wrzesień 2008 r. |
Zwłoka we wdrażaniu Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich skutkuje opóźnieniami w realizacji inwestycji na obszarach wiejskich, a niektórym podmiotom uniemożliwia skorzystanie z pomocy lub czyni zamierzone przez nie inwestycje bezprzedmiotowymi.
Nowe kierownictwo ARiMR przyjęło harmonogram naprawczy.
Harmonogram wdrażania wybranych działań PROW 2007-2013 z lutego 2008 roku
Lp. |
Nazwa działania |
Rozpatrywanie wniosków o przyznanie pomocy, wydanie decyzji |
Rozpatrywanie wniosków o płatność |
1. |
Modernizacja gospodarstw rolnych |
maj 2008 r. |
lipiec 2008 r. |
2. |
Ułatwianie startu młodym rolnikom |
maj 2008 r. |
lipiec 2008 r. |
3. |
Zwiększenia wartości dodanej podstawowej produkcji rolnej i leśnej |
maj 2008 r. |
lipiec 2008 r. |
4. |
Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej |
maj 2008 r. |
lipiec 2008 r. |
Przygotowywane jest w trybie pilnym uruchomienie kolejnych działań PROW:
1. Działanie „Młody rolnik” zostanie uruchomione z początkiem marca br. Wnioski o przyznanie pomocy finansowej będą mogli składać także rolnicy, którzy stali się młodymi rolnikami w 2007 r., rozpoczynając samodzielne gospodarowanie.
2. W działaniu „Modernizacja gospodarstw rolnych” Agencja przystąpiła do preselekcji wniosków. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi pracuje nad nowelizacją rozporządzenia określającego pomoc finansową w ramach tego działania. W noweli zwiększona zostanie koperta finansowa na przyjęte wnioski, tak aby sfinansować wszystkie prawidłowo złożone projekty. Po wejściu w życie rozporządzenia nowelizującego rolnicy będą mogli realizować inwestycje bez oczekiwania na zawarcie umowy z ARiMR. Ich wydatki będą kwalifikowalne. Projekt nowelizacji rozporządzenia został skierowany do konsultacji społecznych.
3. Działanie „Różnicowanie działalności w kierunku nierolniczym” zostanie uruchomione na przełomie marca i kwietnia br.
4. Działanie „Zwiększenie wartości dodanej podstawowej produkcji rolnej i leśnej” zostanie uruchomione na przełomie marca i kwietnia br.
Aby osiągnąć postawione cele, kierownictwo Agencji dokonało istotnych zmian w systemie zarządzania instytucją: uproszczono procedury komunikacji pomiędzy departamentami i biurami Agencji; powołano zespoły projektowe do wdrażania działań PROW, podejmuje się niezbędne decyzje kadrowe, zmieniono system organizacji pracy. Zacieśniono także współpracę z instytucjami nadzorującymi, akredytującymi i wykonawcami istotnych systemów. Dla wyeliminowania w przyszłości zaistniałych błędów, prowadzone są intensywne prace audytorskie i kontrolne.
Stwierdzono ponadto, że zapisana w ustawie budżetowej dotacja dla ARiMR nie jest wystarczająca do sfinansowania realizacji postawionych przed Agencją zadań. Na przykład pod znakiem zapytania stoi możliwość przyznawania przez ARiMR dopłat do oprocentowania nowo zaciąganych przez rolników kredytów inwestycyjnych. Podnoszone przez Radę Polityki Pieniężnej stopy procentowe wyraźnie uszczupliły możliwości Agencji w tym zakresie. Agencja przygotowuje wniosek o korektę jej planu finansowego. Zostanie on przedstawiony ministrom nadzorującym instytucję (MRiRW i MF).
ARiMR wymaga sprawnego zarządzania. W Agencji pracuje wielu dobrze wykształconych i doświadczonych urzędników. Kierownictwo instytucji będzie tworzyć niezbędne warunki, aby ich zaangażowanie było spożytkowane na rzecz sprawnej realizacji ustawowych zadań ARiMR.