Konferencja prasowa ministra rolnictwa nt. ”Wdrażania ustawy o produktach regionalnych i tradycyjnych”

W zorganizowanej w czwartek 24 lutego br. w resorcie rolnictwa konferencji prasowej ministra Wojciecha Olejniczaka wzięli również udział Jarosław Pietras - Sekretarz Komitetu Integracji Europejskiej, Daria Oleszczuk z-ca prezesa ARiMR, Jan Zwoliński - przewodniczący Klubu Publicystów Rolnych SDRP oraz Grzegorz Russak - Prezes Zarządu Polskiej Izby Produktu Regionalnego i Lokalnego.

Wyrażając zadowolenie z licznego udziału dziennikarzy minister Wojciech Olejniczak podkreślił znaczenie ustawy "O rejestracji i ochronie nazw i oznaczeń produktów rolnych i środków spożywczych oraz o produktach tradycyjnych". Mamy wspaniałe tradycje kulinarne i doskonałe wyroby, ta ustawa służy lepszej ochronie naszych produktów regionalnych i tradycyjnych –  podkreślił minister. Po konferencji uczestnicy mogli spróbować niektórych z nich, wędlin, serów, soków i pieczywa.

Nowe rozwiązania prawne dotyczące naszych rodzimych smakołyków.

17 lutego 2005 r. weszła w życie ustawa o rejestracji i ochronie nazw i oznaczeń produktów rolnych i środków spożywczych oraz o produktach tradycyjnych (Dz. U. 2005 Nr 10, poz. 68). Ustawa porządkuje stan prawny związany z oznaczeniami geograficznymi, nazwami pochodzenia i świadectwami specyficznego charakteru. Stwarza ona polskim producentom możliwość pełnego korzystania z unijnych przepisów dotyczących ochrony nazw produktów rolnych i środków spożywczych. Ustawa ta reguluje w szczególności następujące kwestie:

Zasady i tryb oceny wniosków o rejestrację nazw pochodzenia, oznaczeń geograficznych i świadectw specyficznego charakteru Ustawa wprowadza nowy podział kompetencji w sprawach związanych z ww. produktami. Organem odpowiedzialnym za przyjmowanie, ocenę i przekazywanie wniosków o rejestrację nazw pochodzenia, oznaczeń geograficznych oraz nazw specyficznego charakteru jest Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Ustawa określa także szczegółowo procedurę składania wniosków, zastrzeżeń do wniosków oraz sprzeciwów do wniosków na arenie międzynarodowej. Tworzy się także Radę do Spraw Tradycyjnych i Regionalnych Nazw Produktów Rolnych i Środków Spożywczych, która jest organem opiniodawczo-doradczym w sprawach związanych z produktami regionalnymi i tradycyjnych.

Warunki tymczasowej ochrony nazw produktów rolnych i środków spożywczych na gruncie krajowym przed rejestracją na szczeblu UE Po zakończeniu procedury krajowej i przesłaniu wniosku o rejestrację do Komisji Europejskiej nazwy produktów regionalnych podlegają tymczasowej ochronie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Chronione nazwy nie mogą być wykorzystywane na produktach, które nie są wytworzone zgodnie z specyfikacją. Niezgodne z ustawą jest m.in. wykorzystywanie tych nazw nawet przy użyciu wyrażeń „w stylu”, „rodzaju”, „przy użyciu metody”, „tak jak produkowane w”, „imitacja” lub „podobne”. Zarejestrowane nazwy nie mogą być wykorzystywane przez nieuprawnione podmioty nawet wtedy, gdy takie użycie nie ma na celu wskazywania pochodzenia geograficznego produktów oraz gdy rzeczywiste miejsce wytworzenia produktów rolnych i środków spożywczych jest wskazane.

Zasady oraz tryb kontroli produktów rolnych i środków spożywczych posiadających chronioną nazwę pochodzenia, chronione oznaczenie geograficzne albo świadectwo specyficznego charakteru Producenci wytwarzający zarejestrowane produkty zobowiązani są do poddawania się kontroli. Ma ona na celu potwierdzenie zgodności procesu produkcji z zadeklarowaną we wniosku metodą. Organami upoważnionymi do takiej kontroli są Główny Inspektor Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych oraz upoważnione jednostki certyfikujące akredytowane zgodnie z Polską Normą PN-EN 45011. Wyboru podmiotu kontrolującego dokonuje producent.

Sankcje karne dla podrabiających produkty, których nazwy są chronione Producenci, którzy bezprawnie wykorzystują chronione nazwy lub unijne symbole potwierdzające regionalny lub specyficzny charakter produktu, podlegają grzywnie, karze ograniczenia wolności albo karze pozbawienia wolności do lat 2. Jeżeli takie przestępstwo zostało dokonane w stosunku do produktów rolnych lub środków spożywczych o znacznej wartości lub jeżeli z dokonania tego sprawca uczynił sobie stałe źródło dochodu, podlega on karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 5. Ustawa przewiduje także kary dla producentów, którzy są uprawnieni do wykorzystywania chronionych nazw i symboli, ale proces produkcji wytwarzanych przez nich produktów nie jest zgodny z procesem zawartym w specyfikacji.

Warunki prowadzenia listy produktów tradycyjnych Ustawa wprowadza także nowe rozwiązania prawne nie odnoszące się bezpośrednio do rejestracji nazw polskich specjałów na szczeblu Unii Europejskiej. Na mocy ustawy Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi prowadzi Listę Produktów Tradycyjnych. Na Listę wpisywane są produkty których jakość lub wyjątkowe cechy i właściwości wynikają ze stosowania tradycyjnych metod produkcji. Za tradycyjne uważa się metody wykorzystywane od co najmniej 25 lat.

Utworzenie Listy Produktów Tradycyjnych ma na celu rozpowszechnianie informacji o produktach wytwarzanych tradycyjnymi, historycznie ugruntowanymi metodami. Dlatego też nazwy produktów umieszczonych na liście nie są chronione. Wprowadzenie Listy Produktów Tradycyjnych umożliwi także szersze stosowanie przepisów dotyczących derogacji od obowiązujących warunków produkcji oraz ułatwi koordynację i przepływ informacji pomiędzy producentami.

Prowadzenie ogólnokrajowej listy zawierającej informacje na temat tradycyjnych produktów powinno usprawnić działania wytwórców oraz przygotować ich do aplikowania o rejestrację nazwy na szczeblu Unii Europejskiej. Przyznanie produktowi statusu produktu tradycyjnego może ponadto okazać się pierwszym etapem pozwalającym na jego zidentyfikowanie, komercjalizację i znaczne zwiększenie ilości sprzedaży. System ten powinien być, zatem swoistym „inkubatorem” dla producentów, których wyroby mogłyby ubiegać się o rejestrację w europejskim systemie ochrony.

Za weryfikację wniosków o wpis produktu na Listę Produktów Tradycyjnych odpowiedzialni będą Marszałkowie Województw. Pozytywnie ocenione wnioski przesyłane są do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Minister jest odpowiedzialny za prowadzenie i uaktualnianie Listy Produktów Tradycyjnych. Lista publikowana będzie w Dzienniku Urzędowym Ministra oraz na stronach internetowych Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi.