KE: unijne kontrole zapewniają bezpieczeństwo żywności

Opublikowane dzisiaj sprawozdanie Komisji Europejskiej pokazuje, że dzięki unijnemu systemowi wczesnego ostrzegania o niebezpiecznej żywności i paszach (RASFF) uniknęliśmy lub ograniczyliśmy wiele zagrożeń dla bezpieczeństwa żywności, zaś kontrole bezpieczeństwa gwarantują, że nasza żywność jest bezpieczna.

RASFF odgrywa kluczową rolę w zapewnianiu bezpieczeństwa „od pola do stołu” poprzez uruchamianie szybkiej reakcji, w przypadku gdy wykryto zagrożenie dla bezpieczeństwa żywności. Wszyscy członkowie systemu RASFF są niezwłocznie informowani o poważnych zagrożeniach stwarzanych przez żywność lub pasze, tak aby mogli oni wspólnie na nie reagować w sposób skoordynowany, zapewniając ochronę zdrowia obywateli UE.

John Dalli, komisarz ds. zdrowia i polityki konsumenckiej, powiedział: „Europejscy konsumenci korzystają z najbardziej restrykcyjnych norm w dziedzinie bezpieczeństwa żywności na świecie. Unijny system wczesnego ostrzegania o niebezpiecznej żywności i paszach stanowi podstawowe narzędzie, gdyż umożliwia identyfikację zagrożenia i jego eliminację z rynku europejskiego. RASFF podnosi zaufanie naszych konsumentów do żywności i systemu bezpieczeństwa żywności. W 2011 r. musieliśmy stawić czoła kilku sytuacjom kryzysowym, takim jak skutki awarii elektrowni jądrowej Fukushima czy fala zakażeń dioksynami i bakterią E. coli. UE zdołała zmierzyć się z tymi wyzwaniami, a zdobyte doświadczenia pomogą nam bez wątpienia na osiąganie jeszcze lepszych wyników w przyszłości.”

W 2011 r. w ramach RASFF złożono 9 157 powiadomień dotyczących niezgodności z unijnymi przepisami dotyczącymi żywności, z czego 617 dotyczyło poważnych zagrożeń. Większość powiadomień stanowiła działania następcze (5 345), lecz zarejestrowano także 3 812 nowych powiadomień. Odzwierciedla to wzrastającą skuteczność systemu, który zapewnia coraz lepsze ukierunkowanie i szeroko zakrojone działania następcze.
Spośród 3 812 nowych powiadomień: 3 139 dotyczyło żywności, 361 — pasz, zaś 312 — materiałów przeznaczonych do kontaktu z żywnością. Niektóre z najczęściej zgłaszanych problemów odnosiły się do aflatoksyn w paszach, suszonych owoców i orzechów oraz migracji substancji chemicznych z wyrobów kuchennych pochodzących z Chin.

Jednym ze szczególnych sukcesów było usprawnienie kontroli bezpieczeństwa na granicach UE. Prawie połowa powiadomień dotyczyła żywności i pasz odrzuconych na granicach UE. Po wykryciu takiego produktu, poprzez RASFF powiadamia się zainteresowane państwo spoza UE, wzywając je jednocześnie do podjęcia działań naprawczych oraz unikania takich problemów w przyszłości. W przypadku wykrycia poważnego i powracającego problemu, Komisja żąda od danego kraju natychmiastowego zastosowania środków naprawczych, takich jak skreślenie przedsiębiorstw z wykazu, zablokowanie eksportu lub nasilenie kontroli.

W ostatnich latach system RASFF pomógł nam zareagować na wystąpienie kilku poważnych ognisk chorób przenoszonych przez żywność lub łagodzić ich skutki (np. zakażenie dioksynami czy bakterią E. coli). W 2011 r. RASFF odegrał kluczową rolę w zarządzaniu dwoma głównymi kryzysami w zakresie bezpieczeństwa żywności: skutkami awarii w elektrowni Fukushima oraz falą zakażeń bakterią E. coli.

Kryzys spowodowany zakażeniami bakterią E. coli był jednym z najpoważniejszych wybuchów chorób przenoszonych przez żywność w historii UE z ponad 50 przypadkami śmiertelnymi, głównie w Niemczech. Grupa specjalistów pracowała 24 godziny na dobę, aby zidentyfikować źródło tej choroby oraz ułatwić szybką wymianę informacji, które pozwoliłyby organom ds. bezpieczeństwa żywności na skuteczne reagowanie oraz ograniczenie skutków zdrowotnych i gospodarczych tego kryzysu.

Awaria elektrowni jądrowej Fukushima: po uwolnieniu radioaktywności z elektrowni jądrowej Daiichi w Fukushimie w marcu 2011 r. Komisja, za pośrednictwem systemu RASFF, zwróciła się do państw członkowskich UE o analizę poziomu napromieniowania żywności i pasz przywożonych z Japonii. Komisja przyjęła środek zapobiegawczy przewidujący kontrole przedwywozowe przeprowadzane przez władze japońskie i obejmujące całą eksportowaną żywność i paszę pochodzącą z dotkniętej strefy, w połączeniu z wyrywkowymi kontrolami w miejscu wprowadzenia. Środki te zapewniły bardzo wysoki poziom ochrony zdrowia publicznego. RASFF okazał się niezbędny dla skutecznej i szybkiej komunikacji z państwami członkowskimi w zakresie: rozwoju sytuacji, planowanych środków oraz wyników kontroli. Środki te nadal stosuje się w 2012 r. i są one regularnie poddawane przeglądowi.