Kary za nielegalne zatrudnianie cudzoziemców

Stosownie do art. 120 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2008 r. Nr 69, poz. 415 ze zm.), zarówno powierzenie cudzoziemcowi nielegalnego wykonywania pracy, jak i nielegalne wykonywanie pracy przez cudzoziemca stanowią wykroczenia.

Czyn popełniony przez osobę działającą w imieniu pracodawcy jest zagrożony karą grzywny w wysokości od 3.000 do 5.000 zł, zaś cudzoziemcowi grozi grzywna od 1.000 do 5.000 zł.

Nielegalne wykonywanie pracy przez cudzoziemca

W myśl art. 2 ust. 1 pkt 14 powołanej ustawy, nielegalne wykonywanie pracy przez cudzoziemca – to wykonywanie pracy przez cudzoziemca:

    * który nie posiada ważnej wizy lub innego dokumentu uprawniającego go do pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, lub
    * którego podstawa pobytu na terytorium RP nie uprawnia do wykonywania pracy, lub
    * który wykonuje pracę bez zezwolenia, w przypadkach gdy jest ono wymagane, lub
    * na innych warunkach lub na innym stanowisku niż określone w zezwoleniu na pracę, lub
    * bez zawarcia wymaganych umów o pracę albo umów cywilnoprawnych.

W razie stwierdzenia w toku kontroli wykroczenia polegającego na naruszeniu przepisów ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, właściwy inspektor pracy występuje z wnioskiem do właściwego sądu o ukaranie osób odpowiedzialnych za stwierdzone nieprawidłowości (art. 37 ust. 1 ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy, Dz. U. Nr 89, poz. 589 ze zm.).

Zawiadomienie Straży Granicznej, Policji i wojewody

Ponadto inspektor pracy, względnie okręgowy inspektor pracy, zawiadamia właściwe organy o naruszeniu przepisów, jeżeli nadzór nad ich przestrzeganiem nie należy do kompetencji PIP, a w szczególności Straż Graniczną lub Policję – o naruszeniu przepisów o cudzoziemcach, wojewodę – o naruszeniu przepisów dotyczących zatrudniania cudzoziemców, w tym o nielegalnym powierzeniu i wykonywaniu pracy przez cudzoziemca (art. 37 ust. 2 pkt 3 ustawy o PIP oraz § 1 ust. 2 i § 2 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 28 grudnia 2007 r. w sprawie trybu i form współdziałania niektórych organów z Państwową Inspekcją Pracy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz legalności zatrudnienia, Dz. U. Nr 250, poz. 1870).

Wydalenie cudzoziemca

Na podstawie powiadomienia skierowanego przez PIP do Straży Granicznej lub Policji właściwy organ tych formacji może wydać decyzję o zobowiązaniu cudzoziemca do opuszczenia terytorium RP lub skierować do wojewody wniosek o wydalenie cudzoziemca, w szczególności jeżeli wykonywał on pracę niezgodnie z ustawą o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. W takim przypadku koszty wydalenia ponosi pracodawca lub osoba, która powierzyła cudzoziemcowi wykonywanie innej pracy zarobkowej lub pełnienie funkcji niezgodnie z przepisami ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (art. 88 ust. 1 pkt 2 oraz art. 92 ust. 1, 96 ust. 3, 97 ust. 1 i 98 ust. 1 ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o cudzoziemcach, Dz.U. z 2006 r. Nr 234, poz. 1694 ze zm.).
Z kolei zawiadomienie właściwego wojewody może posłużyć do wydania przez ten organ decyzji o uchyleniu zezwolenia na pracę cudzoziemca bądź decyzji o odmowie wydania zezwoleń na pracę cudzoziemców u danego pracodawcy (art. 88j i art. 88k ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy).