Kalemba: Osiągnięcia Instytutu Ogrodnictwa przekładają się na wyniki eksportu

Dzięki osiągnięciom Instytutu Ogrodnictwa, nasz kraj eksportuje duże ilości owoców i warzyw - podkreślił minister rolnictwa Stanisław Kalemba. Polska jest pierwszym w Europie producentem jabłek, zawdzięczamy to prof. Szczepanowi Pieniążkowi, który był pionierem sadownictwa - zaznaczył.

Z okazji 100. rocznicy urodzin prof. Szczepana Pieniążka odbyło się uroczyste spotkanie pracowników Instytutu Ogrodnictwa w Zamku Królewskim w Warszawie. Prof. Pieniążek uznawany jest za twórcę nowoczesnego polskiego sadownictwa. Zajmował się pomologią, czyli nauką o właściwościach użytkowych odmian drzew i krzewów owocowych, fizjologią roślin, uprawą drzew owocowych, ochroną sadów. Opublikował blisko 100 prac naukowych. Był założycielem Instytutu Sadownictwa w Skierniewicach i wieloletnim jego szefem. Był członkiem Polskiej Akademii Nauk. Zmarł 1 lipca 2008 roku w wieku 95 lat.
Jak mówił na konferencji prasowej szef resortu rolnictwa, Polska jest czołowym producentem nie tylko jabłek, które stały się symbolem polskiego sadownictwa, ale też porzeczek, malin, borówek amerykańskich, kapusty, pomidorów i ogórków. Dodał, że od lat siedemdziesiątych Polska uczyniła duży skok w zakresie produkcji jabłek, obecnie sięga ona nawet 3,5 mln ton. Od kilku lat wysyłamy za granicę około 720-830 tys. ton jabłek deserowych, a w ostatnim sezonie 2012/2013 eksport wyniósł aż 1,2 mln ton.
Osiągnięcia Instytutu dowodzą, że marzenia prof. Pieniążka o nowoczesnym sadownictwie spełniły się - podkreślił Kalemba.
Prof. Pieniążek od początku lat pięćdziesiątych zajmował się m.in. pracami związanymi z doborem odmian jabłoni. W pierwszym okresie zrezygnowano z odmian najstarszych, które głównie z powodu przemienności plonowania oraz małej trwałości owoców nie mogły konkurować z nowymi odmianami. W latach 60. w sadach pojawiła się odmiana McIntosh, która wraz z odmianą Jonathan, zaczęła dominować w produkcji jabłek. Kolejno do uprawy zostały wprowadzane odmiany Cortland i Idared, z powodzeniem uprawiane do dzisiaj. Najkrótszy staż ma odmiana Lobo, którą wprowadzono do uprawy towarowej w 1971 roku. Wprowadzenie nowych odmian przyczyniło się do znacznego wzrostu produkcji jabłek w Polsce.
Obecnie w sadach towarowych dominuje grupa kilkunastu odmian. W dalszym ciągu czołowe miejsce w uprawie jabłoni zajmuje odmiana Jonagold i jej mutacje oraz Szampion. Coraz bardziej ceni się odmiany polskie, np. Delikates czy Ligol. Sadownicy wybierają do nasadzeń głównie odmiany odporne na choroby. Wzrasta ponownie zainteresowanie odmianami letnimi. Do tej grupy zalicza się np. Gold Milenium, jabłko, które chętnie uprawiane jest przez rolników ekologicznych.Instytut Ogrodnictwa zajmuje się nie tylko nowymi odmianami owoców i warzyw. W tej placówce naukowej wyhodowano m.in. ponad 200 odmian roślin sadowniczych i warzyw, które mają znaczący udział w polskiej produkcji ogrodniczej, od 7 proc. w przypadku jabłoni, do 40-50 proc. w przypadku kapusty, cebuli i papryki, oraz ponad 70 proc. w przypadku maliny - poinformował dyrektor Instytutu prof. Franciszek Adamicki.
Instytut zajmuje się nie tylko genetyką i hodowlą roślin sadowniczych oraz warzywniczych, ale także opracowuje nowe technologie przechowywania i przetwarzania owoców i warzyw, zajmuje się konstruowaniem nowych maszyn do zbioru owoców, m.in. opracowano tam kombajn do zbioru porzeczek, śliwek i wiśni - tłumaczył Adamicki. Dodał, że Instytut zajmuje się też tzw. produkcją integrowaną, opracowano już 50 metodyk prowadzenia takiej produkcji. Jest to sposób ochrony roślin przed organizmami szkodliwymi, polegający na wykorzystaniu w pierwszej kolejności metod naturalnych, tak by zminimalizować zagrożenia dla zdrowia ludzi, zwierząt oraz dla środowiska. Tym samym integrowana ochrona roślin pozwala ograniczyć stosowanie chemicznych środków ochrony roślin do niezbędnego minimum.
Instytut Ogrodnictwa w Skierniewicach utworzono w 2011 r. przez połączenie dwóch jednostek badawczo-rozwojowych: Instytutu Sadownictwa i Kwiaciarstwa im. Szczepana Pieniążka i Instytutu Warzywnictwa im. Emila Chroboczka. Obecnie w skład Instytutu wchodzą cztery działy: sadownictwa, warzywnictwa i roślin ozdobnych - mieszczące się w Skierniewicach, oraz dział pszczelarstwa z siedzibą w Puławach.