Bieżąca (przełom lipiec/sierpień) sytuacja na rynku owoców i warzyw krajowych z tegorocznych zbiorów w ocenie ich producentów jest dramatyczna, ze względu na drastycznie niskie ceny skupu. Ceny skupu są tak niskie, że nie gwarantują opłacalności produkcji, a wręcz pokrycia kosztów produkcji i zbioru.
Sytuacja ta spowodowała nawet częste zaniechanie zbiorów z niektórych plantacji, jak np. porzeczki czarnej. Spowodowała też ta sytuacja, liczne i różne formy protestów producentów owoców miękkich, w tym głównie producentów porzeczek, malin, wiśni. W ocenie ekspertów rynkowych, tak niskie ceny skupu, to wynik większych tegorocznych zbiorów (większe areały upraw) i większych zapasów w przetwórstwie z ubiegłorocznych zbiorów, jak też obaw o rynki zbytu. A w ocenie producentów jest to nic innego, a tylko wynik tzw. zmowy cenowej skupujących i przetwórni w celu osiągnięcia większych zysków. Związek Sadowników Rzeczpospolitej Polski protestując, również apeluje o podjęcie długofalowej współpracy pomiędzy plantatorami, a przemysłem przetwórczym w postaci zawarcia wieloletnich umów kontraktacyjnych.
Czy będą i jakie rekompensaty unijne na zmniejszenie strat po wprowadzeniu embarga, nie wiadomo jeszcze, gdyż KE wpierw musi wprowadzić prawne procedury i oszacować straty, co może potrwać parę miesięcy?
Jest sprawą zasadniczą, czy będą rekompensaty i w jakiej wielkości i do jakiego rodzaju produkcji. Do rekompensat droga jeszcze daleka, i czy nie są to czasem „gruszki na wierzbie”, ale można w przybliżeniu określić jakie są to kwoty kosztów i dochodów dla kilku wybranych produktów owoców i warzyw. Będą to kwoty na 1 ha uprawy-plantacji wyliczone dla odmian popularnych, średnio plonujących z uwzględnieniem dopłaty obszarowej, paliwowej i do owoców miękkich:
a/ koszty produkcji bez kosztów zbiorów,
b/ koszty produkcji z kosztami zbiorów,
c/przychody ze sprzedaży po zastosowaniu tzw. ceny minimalnej gwarantującej parytet dochodu rolnika-plantatora (po odliczeniu kosztów produkcji bez kosztów robocizny), czyli równy średniemu wynagrodzeniu netto w kraju wg GUS, przy zachowaniu również parytetu nakładów pracy równego z normą UE.
a/ b/ c/
1. porzeczka czarna 18.978 26.930 23.220
2. malina 18.998 48.816 42.965
3. wiśnia 17.709 25.584 21.900
4. grusza 20.842 28.901 25.800
5. śliwka 18.965 26.917 21.560
6. jabłka 22.838 32.503 27.250
7. ogórek 22.043 35.010 32.000
8. marchew 18.007 25.805 23.800
9. kapusta biała 22.095 25.306 23.800
10. cebula biała 22.589 29.623 27.300
Powierzchnia upraw sadowniczych i warzywnych w kraju to ok. 38,4 tys. ha i przy założeniu wypłacenia pełnej rekompensaty do dochodu z upraw warzywnych i plantacji owoców dającego parytet dochodu rolnika, kwota rekompensaty (z Unii Europejskiej) powinna wynosić ok. 250 mln euro, (skąd 500 mln euro), a przy założeniu strat na poziomie 50 % w wyniku niskich tegorocznych cen skupu owoców i warzyw, rekompensata powinna być na poziomie ok. 125 mln euro, co dałoby rekompensaty średnio do 1 ha uprawy warzyw ok. 13 tys. zł i 1 ha uprawy owoców ok. 14 tys. zł, ale czy dla producentów są to osiągalne kwoty?
9227809
1