Jak Polska współpracuje z Polonią

Instytut Sobieskiego przedstawił analizę, poświęconą mechanizmom współpracy państwa polskiego z Polonią i Polakami za granicą. To sprawa, która wielokrotnie znajdowała miejsce w pracy instytutu.Wyrazem tego było m.in. nagrodzenie Pani Profesor Ewy Thompson medalem honorowym „Odwaga i Wiarygodność”, jedno z najważniejszych wydarzeń na IV Kongresie Polska Wielki Projekt w czerwcu 2014.  Było to również symbolicznym docenieniem znaczenia, jakie ma dla Polski istnienie i aktywność wielu światłych Polaków za granicą, budujących swoją pracą i sukcesami pozytywny wizerunek naszego Narodu.

- To szczególne znaczenie Polonii i Polaków za granicą dla państwa polskiego nie wynika z samego faktu istnienia emigracji, ale z faktu, jak dużą część polskiej wspólnoty narodowej ona stanowi - mówi Piotr Kygiel , analityk Instytutu Sobieskiego. - Wiele jest rozsianych po świecie nacji liczebniejszych od polskiej, jednakże, jeżeli spojrzymy na liczbę Polaków i ludzi polskiego pochodzenia zagranicą - wg różnych źródeł od 18 do 20 mln – wówczas zobaczymy, że jest ona równa niemal połowie liczby obywateli Polski. W opublikowanym przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych dokumencie „Plan współpracy z Polonią i Polakami za granicą w 2014 r.” możemy przeczytać, że polska diaspora jest szósta co do wielkości w świecie, proporcjonalnie do liczby ludności. Stawia to nas wśród największych diaspor świata, takich jak żydowska, włoska, grecka, irlandzka czy ormiańska.

Takie strategiczne znaczenie Polonii powinno mieć odzwierciedlenie w odpowiednio wysokiej randze instytucji, powołanych do współpracy z Polakami za granicą. Utworzenie przy Ministerstwie Spraw Zagranicznych w 2009 r. Departamentu Współpracy z Polonią, a następnie w 2012 r. Departamentu Współpracy z Polonią i Polakami za granicą było z pewnością ruchem w dobrym kierunku, jednak, jak przeczytają Państwo w publikacji, którą dla Państwa przygotowaliśmy, na świecie są rozwiązania jeszcze dalej idące i nadające większy priorytet kwestiom kontaktów potomków emigrantów z Macierzą. Dzieje się tak m.in. w Izraelu, Włoszech, Armenii, Gruzji, czy Indiach.

Uważamy, iż w polskiej debacie publicznej kwestiom Polonii i Polaków za granicą powinno się poświęcać więcej miejsca. Ale to nie wystarczy – chcielibyśmy również, by Polonia mogła i chciała sama zabierać głos w swoich sprawach. Rzeczą państwa polskiego powinno być stworzenie przestrzeni i mechanizmów dla takiej polsko-polskiej rozmowy. W umieszczonej na naszej stronie publikacji będą mogli Państwo prześledzić istniejącą obecnie infrastrukturę relacji Polski z Polonią i Polakami za granicą. Zobaczą Państwo, co jest niewątpliwym pozytywem, że w Polsce wiele instytucji interesuje się Polonią, ale równocześnie, przy tej wielości instytucji, powstawać może troska o koordynację i spójność działań.

W obecnej niepewnej sytuacji międzynarodowej nasze myśli biegną zarówno ku Rodakom na Wschodzie, jak również ku Polonii za oceanem. To do Państwa adresowany jest ten materiał i na Państwa uwagi i komentarze oczekujemy. Zapraszamy do lektury i do refleksji, czy potencjał płynący z posiadania dużej diaspory jest w Polsce w pełni wykorzystywany.