Instytut Ochrony Roślin - Państwowym Instytutem Badawczym

Rada Ministrów na posiedzeniu w dniu 8 kwietnia 2008r. podjęła decyzję o nadaniu Instytutowi Ochrony Roślin w Poznaniu statusu Państwowego Instytutu Badawczego. Decyzja ta została opublikowana 21 kwietnia 2008r. w Dzienniku Ustaw nr 66 poz. 403. Po upływie 14 dni od ogłoszenia, czyli od 6 maja 2008r. Rozporządzenie Rady weszło w życie.
    Co czeka IOR w związku z nadaniem statusu Państwowego Instytutu Badawczego?
Podstawowym zadaniem każdego Państwowego Instytutu Badawczego jest realizacja zadań o charakterze służb publicznych, a więc zabezpieczających prawidłowe funkcjonowanie danej dziedziny gospodarki. W odniesieniu do Instytutu Ochrony Roślin jest to tworzenie podstaw do wywiązania się przez nasz kraj ze zobowiązań wynikających z przynależności Polski do międzynarodowych organizacji (Unia Europejska, FAO, Międzynarodowa Konwencja Ochrony Roślin, OECD. WHO, WTO i inne) oraz uwiarygodnienie polskiej produkcji rolniczej na rynkach światowych (pozostałości środków ochrony roślin, kwarantanna ). Kolejnym ważnym zadaniem jest zabezpieczenie prawidłowego rozwoju ochrony roślin i jej miejsca w technologiach produkcji (rolnictwo integrowane i ekologiczne, prognozy i sygnalizacja).
    
    Jakie są obecne kierunki badań w IOR – PIB?
    Obowiązkiem IOR-PIB, wynikającym ze statutu jest tworzenie naukowych i praktycznych podstaw rozwoju ochrony roślin w Polsce. Instytut realizuje to zadanie poprzez badania naukowe
oraz opracowywanie i stałą modernizację programów ochrony zgodnie z Ustawą o JBR
z dn. 25 lipca 1985 r. wraz z późniejszymi zmianami.
Głównymi kierunkami badań w Instytucie są:
Biologia, ekologia i szkodliwość agrofagów występujących w uprawach rolniczych.

1. Choroby powodowane przez grzyby, wirusy, wiroidy, fitoplazmy, piroplazmy, bakterie i nicienie: w zbożach, buraku , kukurydzy, rzepaku, ziemniaku, i innych.
2. Szkodniki: mszyce (zmiany rozwojowe mszyc zbożowych jako wektory wirusów zbóż – BYDV), omacnica prosowianka, chowacze, gnatarz, rolnice, pędraki, szkodniki traw (muchówki niezmiarkowate i pryszczarkowate w trawach nasiennych – stokłosa bezostna, tymotka łąkowa, kupkówka pospolita itd.) i magazynowanych produktów (poszukiwanie aktywnych antyfidantów, nowoczesne metody diagnostyki ukrytego porażenia ziarna).
3. Chwasty:

• Wpływ zredukowanych dawek herbicydów na skuteczność zwalczania chwastów i jakość plonu w uprawach rolniczych.
• Udoskonalenie technologii stosowania regulatorów wzrostu w uprawach rzepaku ozimego, kukurydzy, pszenicy ozimej, pszenżycie ozimym.
• Chwasty w uprawach na małych powierzchniach: łubin żółty, lnianka ozima, mak lekarski, gryka oraz sorgo.
• Chwasty w uprawach energetycznych: wierzba energetyczna.

Opracowanie metod diagnostycznych i sposobów zwalczania agrofagów, w tym kwarantannowych i inwazyjnych:

1. Wykorzystanie metod molekularnych i serologicznych w diagnostyce agrofagów.
2. Molekularne badania nad pochodzeniem i kierunkiem ekspansji obcych gatunków inwazyjnych.

Genetyka populacyjna i analiza pokrewieństwa ewolucyjnego patogenów i nicieni na potrzeby diagnostyki molekularnej, hodowli odpornościowej oraz określenie uniwersalnych mechanizmów zmienności organizmów szkodliwych.
- Opracowanie metod identyfikacji taksonomicznej nicieni, doskonalenie kluczy dla potrzeb nauki i służb państwowych.
Fizjograficzne występowanie gospodarczo ważnych agrofagów oraz opracowywanie metod ich rejestracji i sygnalizacji:

1. Prace z zakresu sygnalizacji zabiegów ochrony roślin w oparciu o dane meteorologiczne, które dają szansę na stworzenie systemów prognozujących potrzebę wykonania zabiegu ochronnego w optymalnym terminie.
2. Monitoring stadiów rozwojowych agrofagów dla potrzeb regionalnej sygnalizacji zabiegów ochrony roślin a także rejestrację terminów i dynamiki migracji mszyc.
3. Szacowanie strat w plonie roślin uprawnych powodowanych przez agrofagi oraz ocena efektów ekonomicznych stosowanych zabiegów ochrony roślin.
4. Opracowywanie metod zwalczania agrofagów i zapobieganie ich występowaniu.

    Opracowanie bezpiecznych i efektywnych technik zwalczania agrofagów poprzez wykorzystanie nowoczesnych technologii i urządzeń technicznych do stosowania środków ochrony roślin:
wpływ aparatury ochrony roślin na efektywność zabiegów ochrony roślin z uwzględnieniem warunków wykonywania zabiegu (opryskiwacze wyposażone w pomocniczy strumień powietrza, specjalistyczne rozpylacze),
postęp w konstrukcji maszyn do ochrony i pielęgnacji roślin oraz rozwój w przemyśle chemicznym (nowe formy użytkowe ś.o.r. i adiuwantów),
tworzenie naukowych i praktycznych podstaw w zakresie ochrony roślin dla rozwoju rolnictwa ekologicznego,
kontrola pozostałości środków ochrony roślin w płodach rolnych, pobieranych z miejsc ich produkcji, paszach i wodzie użytkowej do celów gospodarczych,
kontrola jakości stosowanych środków ochrony roślin i opracowywanie metod analizy substancji aktywnych i form użytkowych,
opracowanie metod oceny skażeń środowiska pestycydami i metod usuwania tych skażeń,
 badanie zagrożeń we wszystkich obszarach związanych ze środkami ochrony roślin oraz określenie ryzyka dla ludzi i środowiska poprzez stosowanie „wskaźników ryzyka pestycydowego”

    Od 2006 r. IOR–PIB na podstawie umowy z Ministrem Rolnictwa i Rozwoju Wsi realizuje zadanie objęte Programem Wieloletnim 2006-2010 pt.
„Ochrona roślin uprawnych z uwzględnieniem bezpieczeństwa żywności oraz ograniczenia strat w plonach i zagrożeń dla zdrowia ludzi, zwierząt domowych i środowiska”.
W ramach Programu Wieloletniego realizowana jest następująca tematyka:

1. Zadania z zakresu ochrony terenu kraju przed przedostawaniem i rozprzestrzenianiem się organizmów kwarantannowych i innych stanowiących szczególne zagrożenia.
2. Zadania zakresu ochrony ludzi, zwierząt i środowiska przed ujemnymi skutkami stosowania ś.o.r. wraz z kontrolą bezpieczeństwa żywności.
3. Zadania z zakresu ograniczania strat w plonach roślin uprawnych z zachowaniem bezpieczeństwa żywności.
4. Zdania z zakresu kontroli i ograniczania ryzyka następstw stosowania ś.o.r.

Potwierdzeniem skuteczności działania Instytutu w obszarze naukowym jest uzyskanie certyfikatu akredytacyjnego przyznanego przez Polskie Centrum Akredytacji. Zostały nim odznaczone :
- Zakład Badania Skuteczności Środków Ochrony Roślin IOR - PIB, Oddział w Sośnicowicach, który wprowadził system jakości zgodny z normą PN-EN ISO/IEC 17025:2001 i w dniu 18.08.2003 r. uzyskał Certyfikat Akredytacji Laboratorium Badawczego nr AB 440.
- Laboratorium Badania Pozostałości ŚOR w TSD w Białymstoku, 3 października 2007 r. uzyskało certyfikat akredytacji laboratorium badawczego nr AB 839.
- Zakład Badania Pozostałości ŚOR IOR - PIB w Poznaniu, 21 grudnia 2007 r. uzyskał certyfikat akredytacji laboratorium badawczego nr AB 851.
    
    A co jeszcze przed Instytutem?
    Niezwykle ważna jest dla IOR-PIB budowa obiektu do badań z organizmami kwarantannowymi. Będzie to pierwszy w Polsce obiekt spełniający w pełni wymagania międzynarodowe, co umożliwi znaczne rozszerzenie badań nad tymi gatunkami.