Informacja zbiorcza na temat kontroli jakości JHARS

Zgodnie z Rocznym ramowym planem kontroli Inspekcji JHARS na 2006 rok, w IV kwartale wojewódzkie inspektoraty JHARS przeprowadziły kontrolę w zakresie jakości handlowej wyrobów ciastkarskich, głównie wafli, herbatników i biszkoptów. Należy podkreślić, iż była to pierwsza kontrola w tym zakresie, przeprowadzona przez Inspekcję JHARS.
Kontrolę przeprowadzono w 90 zakładach produkujących wyroby ciastkarskie, co stanowi 22% zakładów produkujących wyroby ciastkarskie oraz w 2 hurtowniach, co stanowi 0,5% hurtowni, wprowadzających do obrotu wyroby ciastkarskie, zidentyfikowanych przez Inspekcję JHARS.

Kontrolą objęto:
- w zakresie oceny organoleptycznej – 272 partie wyrobów ciastkarskich, o łącznej masie 258 t,
- w zakresie oznaczania parametrów fizyko-chemicznych – 230 partii wyrobów ciastkarskich, o łącznej masie 177 t,
- w zakresie znakowania – 391 partii wyrobów ciastkarskich, o łącznej masie 279 t.

Wymagań w przedmiotowym zakresie nie spełniało:
- w zakresie oceny organoleptycznej
W jednej partii wafli suchych o masie 0,06 t stwierdzono niezgodną z deklaracją producenta barwę z ciemnymi smugami. W pozostałych partiach nie stwierdzono nieprawidłowości.
- w zakresie oznaczania parametrów fizyko-chemicznych

Kontroli zgodności parametrów fizyko-chemicznych z deklaracją produceta nie spełniało 20 partii (9% skontrolowanych partii), o łącznej masie 15 t (8% skontrolowanej masy).

Największy procent nieprawidłowości w odniesieniu do skontrolowanej masy stwierdzono w biszkoptach. Nieprawidłowości dotyczyły zawyżonej zawartości cukrów ogółem w suchej masie oraz zaniżonej zawartości wody.
- w zakresie znakowania

Nieprawidłowe znakowanie stwierdzono w przypadku 144 partii (37% skontrolowanych wyrobów), o łącznej masie 42 t (15% skontrolowanej masy).

Stwierdzone nieprawidłowości w zakresie znakowania dotyczyły głównie niewłaściwego podawania:
- danych identyfikujących producenta,
- wysokości cyfr i liter w oznakowaniu ilości nominalnej,
- tolerancji wagowej,
- wykazu składników,
- ilości nominalnej,
- warunków przechowywania.

Ponadto stwierdzono przypadki wprowadzania konsumentów w błąd:
- w wykazie składników podawano „margarynę”, podczas gdy w procesie produkcji stosowano rafinowany olej palmowy,
- przypisywano produktowi specjalne właściwości, np. umieszczenie na produkcie deklaracji „ze składników naturalnych bez sztucznych dodatków”, podczas gdy w składzie znajdował się węglan potasu - E501.

Większość poddanych kontroli partii wykazała jednocześnie nieprawidłowości w zakresie kilku wymagań dotyczących oznakowania. Największy procent nieprawidłowości w zakresie znakowania stwierdzono w wyrobach ciastkarskich, skontrolowanych na terenie województw: dolnośląskiego, małopolskiego, mazowieckiego, podkarpackiego, pomorskiego oraz śląskiego.

Ponadto, stwierdzono nieprawidłowości w zakresie:
- wymagań formalno-prawnych:
- w około 39% podmiotów, na terenie których miała miejsce kontrola nie dopełniono obowiązku zgłoszenia prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie produkcji, składowania, konfekcjonowania i obrotu, do właściwego ze względu na miejsce zamieszkania lub siedzibę zgłaszającego, wojewódzkiego inspektora Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych; należy zaznaczyć, iż 22 właścicieli w/w podmiotów dokonało zgłoszenia w trakcie kontroli,
- w około 26% podmiotów prowadzących proces paczkowania wyrobów ciastkarskich nie dopełniono zgłoszenia paczkowania do właściwego ze względu na miejsce zamieszkania Okręgowego Urzędu Miar,
- przechowywania wyrobów ciastkarskich (w około 7% skontrolowanych podmiotów),
- używania wag o nieaktualnych cechach legalizacji (w około 5% skontrolowanych podmiotów),
- braku opracowanego i zatwierdzonego systemu wewnętrznej kontroli ilości towarów paczkowanych (w około 8% skontrolowanych podmiotów, prowadzących proces paczkowania).

W związku z zaistniałymi nieprawidłowościami w zakresie jakości handlowej wyrobów ciastkarskich, wojewódzkie inspektoraty JHARS ukarały właścicieli zakładów 48 mandatami karnymi, na łączną kwotę 8.050 złotych oraz wydały 8 decyzji administracyjnych, nakazujących poddanie prawidłowemu oznakowaniu 8 partii wyrobów ciastkarskich, o łącznej masie 0,9 t.
Ponadto wojewódzkie inspektoraty JHARS wszczęły 16 postępowań administracyjnych oraz przekazały informacje, dotyczące nieprawidłowości stwierdzonych w toku kontroli, do Okręgowego Urzędu Miar, a także Inspekcji Sanitarnej.


Zgodnie z Rocznym ramowym planem kontroli Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych na 2006 rok, w IV kwartale br. wszystkie wojewódzkie inspektoraty JHARS przeprowadziły planową kontrolę jakości handlowej oliwy z oliwek.

Skontrolowano oliwę z oliwek pochodzącą z 48 podmiotów gospodarczych (tj. z 9,3 % wszystkich podmiotów wprowadzających do obrotu oliwę z oliwek znajdujących się na terenie kraju, zidentyfikowanych przez IJHARS), w tym:
– z 40 hurtowni,
– sprowadzoną przez 8 importerów.

Struktura podmiotów, w których przeprowadzono kontrolę, zgodnie z zapisami ustawy z dnia 2 lipca 2004 roku o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 173, poz. 1807 z późniejszymi zmianami) przedstawia się następująco:
- mikroprzedsiębiorcy – 4 podmioty,
- mali przedsiębiorcy – 24 podmioty,
- średni przedsiębiorcy – 10 podmiotów,
- duzi przedsiębiorcy – 10 podmiotów.

Kontrolą objęto:
– 48 partii oliwy z oliwek reprezentujących wielkość 28 281 l – w zakresie zgodności jakości handlowej oliwy z oliwek z obowiązującymi przepisami,
– 158 partii oliwy z oliwek reprezentujących wielkość 128 552 l – w zakresie prawidłowości znakowania.

Pobrane podczas kontroli próbki oliwy z oliwek pochodziły z trzech krajów Unii Europejskiej: Grecji, Hiszpanii, Włoch oraz Turcji.

W trakcie kontroli stwierdzono, że:
– 2 partie o łącznej objętości 79 l, poddane analizie laboratoryjnej, posiadały parametry fizykochemiczne niezgodne z wymaganiami obowiązujących przepisów,
– 43 partie o łącznej objętości 29 581 l były niewłaściwie oznakowane.

Nieprawidłową jakość handlową w zakresie parametrów fizykochemicznych posiadało 4,2 % ogólnej ilości partii oliwy z oliwek objętych kontrolą. Nieprawidłowości polegały na:
– zawyżonej kwasowości,
– zawyżonej ekstynkcji właściwej K232 i K270 w stosunku do wymagań zawartych w rozporządzeniu Komisji (EWG) Nr 2568/91, które mogą świadczyć o niewłaściwym przechowywaniu oraz o zmniejszonej klarowności oliwy z oliwek.

Nieprawidłową jakość handlową w zakresie znakowania posiadało 27,2% ogólnej ilości partii objętych kontrolą w tym zakresie. Nieprawidłowości dotyczyły m.in.:
– braku oznaczenia w języku polskim dotyczącym nazwy i pochodzenia oliwy z oliwek,
– braku danych identyfikujących wprowadzającego do obrotu,
– nieprawidłowego określenia kategorii oliwy,
– braku lub niepełnej informacji dodatkowej dotyczącej kategorii oliwy z oliwek,
– stosowania nieprawidłowego zwrotu poprzedzającego oznaczenie ilości nominalnej (pojemność zamiast objętość netto),
– stosowania niewłaściwego sformułowania poprzedzającego datę minimalnej trwałości, np. „najlepiej spożyć przed końcem” z podaniem daty dziennej zamiast „najlepiej spożyć przed”,
– braku określenia warunków przechowywania,
– stosowania niewłaściwych sformułowań odnośnie informacji dotyczącej wartości odżywczej,
– stosowania niewłaściwej wielkości cyfr i liter w oznakowaniu ilości nominalnej,
– błędów maszynowych.

Ponadto w wyniku kontroli stwierdzono:
– 5 hurtowni nie posiadało urządzeń kontrolno-pomiarowych do pomiaru temperatury i wilgotności powietrza,
– uchybienia formalne polegające na braku zgłoszenia podjęcia działalności gospodarczej – 6 przedsiębiorstw (14,6 % podmiotów, w których przeprowadzono kontrole).

W związku z zaistniałymi nieprawidłowościami w zakresie jakości handlowej, wojewódzkie inspektoraty Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych zastosowały następujące sankcje karne:
– nałożono 7 mandatów karnych na łączną kwotę 1.300 zł,
– wydano 5 decyzji administracyjnych, w tym:
• 3 nakazujące poddanie partii oliwy z oliwek zabiegom doprowadzenia do jakości handlowej zgodnej z deklaracją producenta, polegającym na wprowadzeniu właściwego oznakowania,
• 2 zakazujące wprowadzenia do obrotu oliwy z oliwek niespełniającej wymagań jakości handlowej,
– wszczęto 3 postępowania administracyjne zmierzające do wystawienia decyzji zakazujących wprowadzenia do obrotu partii oliwy z oliwek niewłaściwie oznakowanej,
– przekazano 16 spraw do właściwych miejscowo WIJHARS.


Zgodnie z Wytycznymi do planu kontroli WIJHARS na IV kwartał 2006 roku, kontrolę w zakresie jakości handlowej przetworów owocowych i warzywnych przeprowadziły wszystkie wojewódzkie inspektoraty JHARS (z wyjątkiem WIJHARS w Lublinie), na przełomie października i listopada 2006 roku, w zakładach przetwórstwa owocowo – warzywnego i hurtowniach znajdujących się na terenie całego kraju z wyjątkiem woj. lubelskiego.

Kontrolą objęto: dżemy, sałatki warzywne, ogórki i paprykę konserwową oraz ogórki i kapustę kwaszoną.
Kontrolę przeprowadzono w 83 podmiotach gospodarczych, w tym w 78 zakładach produkcyjnych i 5 hurtowniach wprowadzających do obrotu przetwory owocowe i warzywne.

W toku kontroli, inspektorzy pobrali próbki przetworów owocowych i warzywnych, które zostały poddane analizom laboratoryjnym na potwierdzenie zgodności wyrobu z deklaracją producenta, atestem jakościowym, Polską Normą lub normą zakładową, a w przypadku dżemów, konfitur, marmolad, powideł śliwkowych również na zgodność z Rozporządzeniem MRiRW z dnia 29 lipca 2003 roku w sprawie szczegółowych wymagań w zakresie jakości handlowej dżemów, konfitur, galaretek, marmolad, powideł śliwkowych oraz słodzonego przecieru z kasztanów jadalnych.

Ogółem, kontrolą w zakresie jakości handlowej objęto 301 partii przetworów owocowych i warzywnych o łącznej masie 387,9 ton, w tym:
- 216 partii przetworów warzywnych o łącznej masie 313,0 ton,
- 85 partii przetworów owocowych o łącznej masie 74,9 ton.

Nieprawidłową jakość handlową stwierdzono w przypadku 52 partii przetworów owocowych i warzywnych, o łącznej masie 31,1 ton, w tym:
- 41 partii przetworów warzywnych, o łącznej masie 26,3 ton, co stanowi 8,4% masy wszystkich skontrolowanych partii przetworów warzywnych,
- 11 partii przetworów owocowych, o łącznej masie 4,8 ton, co stanowi 6,4% masy wszystkich skontrolowanych partii przetworów owocowych.

Kontrolą w zakresie prawidłowości znakowania objęto ogółem 441 partii opakowań jednostkowych przetworów owocowych i warzywnych o łącznej masie 602,1 ton. Stwierdzono niewłaściwe oznakowanie opakowań jednostkowych 149 partii przetworów o łącznej masie 107,0 ton, w tym:
- 143 partii przetworów warzywnych, o łącznej masie 78,1 ton , co stanowi 15% masy wszystkich skontrolowanych partii przetworów warzywnych,
- 49 partii przetworów owocowych, o łącznej masie 28,9 ton, co stanowi 31% masy wszystkich skontrolowanych partii przetworów owocowych.

W związku ze stwierdzonymi w toku kontroli nieprawidłowościami wydano 19 decyzji administracyjnych, w odniesieniu do 10 partii wyrobów gotowych i dodatków, o łącznej masie 12,7 ton oraz wobec osób odpowiedzialnych za ich powstanie zastosowano 53 mandaty karne na łączną kwotę 9.000 PLN.

Zgodnie z Rocznym ramowym planem kontroli Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych na 2006 rok, w październiku 2006 roku wszystkie wojewódzkie inspektoraty JHARS przeprowadziły planową kontrolę jakości handlowej wyrobów winiarskich. Produktem priorytetowym były wyroby winiarskie gronowe.

Skontrolowano wyroby winiarskie pochodzące z 83 podmiotów gospodarczych, w tym:
– z 4 zakładów produkcyjnych,
– z 53 hurtowni,
– od 26 importerów wyrobów winiarskich.

Struktura podmiotów, w których przeprowadzono kontrolę, zgodnie z zapisami ustawy
z dnia 2 lipca 2004 roku o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 173, poz. 1807
z późniejszymi zmianami) przedstawia się następująco:
– mikroprzedsiębiorcy – 21 podmiotów,
– mali przedsiębiorcy – 28 podmiotów,
– średni przedsiębiorcy – 23 podmioty,
– duzi przedsiębiorcy – 11 podmiotów.

Kontrolą objęto:
– 137 partii wyrobów winiarskich reprezentujących 1.670 hl – w zakresie zgodności jakości
handlowej z obowiązującymi przepisami,
– 773 partii wyrobów winiarskich reprezentujących 6.392 hl – w zakresie prawidłowości
znakowania.

W trakcie kontroli stwierdzono liczne przypadki naruszenia interesów konsumentów polegające głównie na niewłaściwym znakowaniu, mogącym wprowadzać konsumenta w błąd i utrudniającym mu wstępną ocenę jakości i wybór towaru.

W wyniku kontroli stwierdzono, że:
– 22 partie o objętości 72 hl, poddane analizie laboratoryjnej, posiadały parametry
fizykochemiczne, niezgodne z wymaganiami obowiązujących przepisów,
– 168 partii o objętości 1.038 hl, było niewłaściwie oznakowanych,
– w 32,5 % podmiotów występowały uchybienia formalne polegające na braku zgłoszenia
podjęcia działalności gospodarczej do właściwych WIJHARS.

Nieprawidłową jakość handlową w zakresie parametrów fizykochemicznych posiadało
16,2 % ogólnej ilości partii wyrobów winiarskich objętych kontrolą. Nieprawidłowości
polegały na:
– zawyżonej lub zaniżonej zawartości alkoholu etylowego,
– zawyżonej zawartości cukrów,
– zawyżonej lub zaniżonej kwasowości ogólnej, w stosunku do wymagań zawartych w rozporządzeniu UE oraz deklaracji producenta, które mogą świadczyć o nieprawidłowo prowadzonym procesie technologicznym lub stosowaniu oszukańczych praktyk polegających na niewłaściwym znakowaniu.

Nieprawidłową jakość handlową w zakresie znakowania posiadało 21,7 % ogólnej ilości partii objętych kontrolą w tym zakresie. Nieprawidłowości dotyczyły m.in.:
– braku oznakowania w języku polskim,
– niepełnych danych dotyczących importera i butelkującego,
– użycia określeń niewłaściwych dla danej kategorii wyrobu (np. Strong lub „aromatyzowane wino gronowe” w stosunku do Sangrii, która jest aromatyzowanym napojem winopochodnym),
– braku numeru partii,
– użycia niewłaściwej wielkości cyfr i liter w oznakowaniu ilości nominalnej i zawartości
alkoholu,
– stosowania nieprawidłowego zwrotu poprzedzającego oznaczenie ilości nominalnej (poj.)
i daty minimalnej trwałości („termin gwarancyjny przechowywania 18 miesięcy”),
– niewłaściwego oznakowania zawartości alkoholu (podawanie zakresu np.12÷14 % obj.; podawanie wartości z dokładnością większą niż 0,5 % - np. 11,3; brak oznakowania obj. lub vol.),
– nie umieszczania w jednym polu widzenia informacji dotyczących nazwy wyrobu, ilości nominalnej i zawartości alkoholu,
– braku informacji o składnikach alergennych,
– stosowania niewłaściwego zwrotu dotyczącego składników alergennych (np. „zawiera siarkę”, „siarczany”, „SO2 w granicach normy”, „sylfidy”, „zawiera siarkę” zamiast
„siarczyny”).

W związku z zaistniałymi nieprawidłowościami:
– zastosowano 19 mandatów karnych na łączną kwotę 2.950 zł,
– wydano 12 decyzji administracyjnych, w tym: o 7 nakazujących poddanie partii wyrobów winiarskich zabiegom doprowadzenia do jakości handlowej zgodnej z deklaracją producenta, polegających na wprowadzeniu właściwego oznakowania, o 5 zakazujących wprowadzenia do obrotu wyrobów winiarskich niespełniających wymagań jakości handlowej,
– wszczęto 6 postępowań administracyjnych w stosunku do partii, w których stwierdzono nieprawidłową jakość handlową w zakresie parametrów fizykochemicznych,
– przekazano 52 spraw do właściwych miejscowo WIJHARS w: Bydgoszczy, Gdyni, Katowicach, Krakowie, Lublinie, Łodzi, Poznaniu, Rzeszowie, Warszawie i Wrocławiu.

Zgodnie z Rocznym ramowym planem kontroli Inspekcji JHARS na 2006 rok, w IV kwartale wojewódzkie inspektoraty JHARS przeprowadziły kontrolę w zakresie jakości handlowej przetworów z mięsa czerwonego (wędzonek, kiełbas suchych i podsuszanych oraz wędlin podrobowych). Kontrolę przeprowadzono w 87 zakładach przetwórstwa mięsnego, co stanowiło 7% zakładów przetwórstwa mięsnego, prowadzących działalność na terenie kraju, zidentyfikowanych przez Inspekcję JHARS.

Kontrolą objęto:
- w zakresie oceny organoleptycznej – 334 partie przetworów z mięsa czerwonego, o łącznej masie 27,9 t,
- w zakresie oznaczania parametrów fizyko-chemicznych – 304 partie przetworów z mięsa czerwonego, o łącznej masie 25,9 t,
- w zakresie znakowania – 352 partie przetworów z mięsa czerwonego, o łącznej masie 32,2 t.

Wymagań w przedmiotowym zakresie nie spełniało:
- w zakresie znakowania - 101 partii (29% skontrolowanych partii przetworów z mięsa czerwonego), o łącznej masie 5,4 t (17% masy skontrolowanych partii przetworów z mięsa czerwonego);

Stwierdzone nieprawidłowości w zakresie znakowania dotyczyły głównie:
- braku lub nieprawidłowego podawania wykazu składników,
- braku lub nieprecyzyjnego określania nazwy wyrobu gotowego,
- braku lub błędnego określania zasadniczej funkcji technologicznej dozwolonych substancji dodatkowych, użytych w procesie produkcyjnym,
- braku lub nieprawidłowego określania terminu przydatności do spożycia,
- braku lub nieczytelnego znaku weterynaryjnego.

Większość poddanych kontroli partii wykazała jednocześnie nieprawidłowości w zakresie kilku wymagań dotyczących oznakowania. Największy procent nieprawidłowości w zakresie znakowania stwierdzono na terenie województw: dolnośląskiego, lubelskiego, lubuskiego, małopolskiego, opolskiego, podkarpackiego, pomorskiego oraz śląskiego.
Jednocześnie należy podkreślić, iż wyniki przeprowadzonych przez IJHARS kontroli w latach 2005-2006 świadczą o wzrastającej znajomości przez producentów uregulowań prawnych z zakresu znakowania artykułów rolno-spożywczych.

Przedmiotowa kontrola miała miejsce w okresie poprzedzającym święta Bożego Narodzenia, podczas którego ogromną popularnością wśród polskich konsumentów cieszą się wędzonki (szynka, baleron, polędwica), stąd próbki tej właśnie grupy technologicznej stanowiły 54% ogółem pobranych do kontroli partii oraz 69% ogółem skontrolowanej masy. Ponadto kontrola objęła próbki kiełbas (suszonych, podsuszanych i innych) oraz wędlin podrobowych.

Niezgodności z deklaracją producenta stwierdzono w:
- 23 partiach wędzonek (14% ogółem pobranych do kontroli partii wędzonek), o łącznej masie 1,9 t (11% ogółem skontrolowanej masy wędzonek);
- 14 partiach kiełbas suchych i podsuszanych (18% ogółem pobranych do kontroli partii kiełbas suchych i podsuszanych), o łącznej masie 1,3 t (27% ogółem skontrolowanej masy kiełbas suchych i podsuszanych);
- 5 partiach kiełbas innych (9% ogółem pobranych do kontroli kiełbas), o łącznej masie 0,2 t (7% ogółem skontrolowanej masy kiełbas).

Stwierdzone nieprawidłowości dotyczyły:
- zawyżonej zawartości wody – 24 partie (8% skontrolowanych partii), o łącznej masie 2,5 t (10% skontrolowanej masy),
- zaniżonej zawartości białka – 10 partii (3% skontrolowanych partii), o łącznej masie 0,7 t (około 3% skontrolowanej masy),
- zawyżonej zawartości polifosforanów – 7 partii (2% skontrolowanych partii), o łącznej masie 0,3 t (około 1% skontrolowanej masy),
- zawyżonej zawartości tłuszczu – 5 partii (2% skontrolowanych partii), o łącznej masie 0,2 t (około 1% skontrolowanej masy).

Ponadto, stwierdzono nieprawidłowości w zakresie:
- wymagań formalno-prawnych (w około 18% podmiotów, na terenie których miała miejsce kontrola nie dopełniono obowiązku zgłoszenia prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie produkcji, składowania, konfekcjonowania i obrotu, do właściwego ze względu na miejsce zamieszkania lub siedzibę zgłaszającego, wojewódzkiego inspektora
Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych). Należy zaznaczyć, iż siedmiu właścicieli w/w podmiotów dokonało zgłoszenia w trakcie kontroli,
- przechowywania przetworów z mięsa czerwonego (w około 2% podmiotów, na terenie których miała miejsce kontrola),
- używania wag o nieaktualnych cechach legalizacji (w około 5% podmiotów, na terenie których miała miejsce kontrola).

W związku z zaistniałymi nieprawidłowościami w zakresie jakości handlowej przetworów z mięsa czerwonego, wojewódzkie inspektoraty JHARS ukarały właścicieli zakładów przetwórstwa mięsnego 47 mandatami karnymi, na łączną kwotę 8.350 złotych oraz wydały 43 decyzje administracyjne, w tym:
- 37 decyzji nakazujących poddanie prawidłowemu oznakowaniu przetworów z mięsa czerwonego,
- 2 decyzje określające stopień wad przetworów z mięsa czerwonego,
- 1 decyzję zakazującą składowanie przetworów z mięsa czerwonego w nieodpowiednich warunkach,
- 1 decyzję zakazującą wprowadzenie do obrotu przetworów z mięsa czerwonego, niespełniających wymagań jakości handlowej,
- 1 decyzję nakazującą zniszczenie przeterminowanych przetworów z mięsa czerwonego,
- 1 decyzję nakazującą przeklasyfikowanie przetworów z mięsa czerwonego.

Ponadto wojewódzkie inspektoraty JHARS wszczęły 17 postępowań administracyjnych oraz przekazały informacje, dotyczące nieprawidłowości stwierdzonych w toku kontroli, do Inspekcji Weterynaryjnej, a także Okręgowego Urzędu Miar.

Kontrola doraźna w zakresie jakości handlowej masła została przeprowadzona przez wojewódzkie inspektoraty IJHARS w IV kwartale 2006 roku, na terenie 8 województw: pomorskiego, mazowieckiego, wielkopolskiego, kujawsko-pomorskiego, podlaskiego, lubelskiego, zachodniopomorskiego i świętokrzyskiego.

Działaniami kontrolnymi objęto przede wszystkim producentów, u których wcześniejsze kontrole wykazały nieuczciwe praktyki fałszowania masła.

Próbki masła zostały pobrane w 51 podmiotach, w tym: 42 zakładach produkcyjnych i 9 hurtowniach prowadzących obrót produktami mleczarskimi.

W ramach kontroli przeprowadzono:
- ocenę organoleptyczną i badania fizykochemiczne z uwzględnieniem oznaczenia zawartości tłuszczu obcego, próbek reprezentujących 130 partii masła o łącznej masie 86,0 ton,
- ocenę prawidłowości znakowania opakowań 122 partii masła o łącznej masie 97,1 ton.

W ramach kontroli stwierdzono nieprawidłowe:
- cechy organoleptyczne próbek reprezentujących 5 partii masła o łącznej masie 1,9 tony, co stanowiło 3,8% ogółem skontrolowanej ilości partii i 2,2% skontrolowanej masy partii masła w tym zakresie,
- cechy fizykochemiczne próbek reprezentujących 18 partii masła o łącznej masie 14,0 ton, co stanowiło 14% ogółem skontrolowanej ilości partii i 16% skontrolowanej masy partii.

W tym stwierdzono obecność tłuszczu obcego w próbkach masła reprezentujących 13 partii o łącznej masie 10,1 ton co stanowiło 10% ogółem skontrolowanej ilości partii i 12% skontrolowanej masy partii w tym zakresie.

Próbki masła, w których wykryto obecność tłuszczu obcego, zostały wyprodukowane w:
– dwóch zakładach produkcyjnych na terenie województwa mazowieckiego,
– jednym zakładzie produkcyjnym na terenie województwa lubelskiego,
– jednym zakładzie produkcyjnym na terenie województwa warmińsko-mazurkiego.

W ramach kontroli stwierdzono nieprawidłowe oznakowanie 19 partii o łącznej masie 13,8 ton, co stanowiło 15,6% skontrolowanej ilości partii i 14,2% skontrolowanej masy partii.

W związku z zaistniałymi nieprawidłowościami, po przeprowadzeniu kontroli:
- wszczęto 5 postępowań administracyjnych, dotyczących 11 partii o łącznej masie 12,1 ton,
- wszczęto 4 postępowania wyjaśniające,
- zastosowano 11 mandatów, w łącznej kwocie 1 650 zł,
- zastosowano 3 pouczenia.

Przekazano 8 informacji o stwierdzonych nieprawidłowościach do właściwych miejscowo, wojewódzkich inspektoratów JHARS w Bydgoszczy, Warszawie i Olsztynie.

Zgodnie z Rocznym ramowym planem kontroli Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych na 2006 rok, wojewódzkie inspektoraty JHARS z siedzibą w: Bydgoszczy, Gdyni, Katowicach, Krakowie, Kielcach, Łodzi, Opolu, Poznaniu, Rzeszowie, Warszawie i Zielonej Górze, przeprowadziły w IV kwartale 2006 roku kontrolę w zakresie jakości handlowej mięsa drobiowego i jego przetworów. Powyższą kontrolę przeprowadzono w 48 podmiotach tj. w 47 zakładach drobiarskich i 1 hurtowni.

Kontrolą objęto:
w zakresie oceny organoleptycznej:
- 120 partii mięsa drobiowego o łącznej masie 197 ton,
- 157 partii przetworów drobiowych o łącznej masie 34 ton,

w zakresie znakowania:
- 105 partii mięsa drobiowego, reprezentujących masę 127,9 ton,
- 170 partii przetworów z mięsa drobiowego o łącznej masie 43 tony,

w zakresie wymagań fizykochemicznych skontrolowano 150 partii przetworów drobiowych o masie 33,4 ton.

Stwierdzone nieprawidłowości dotyczyły:
- niewłaściwych cech organoleptycznych mięsa drobiowego – 4,2% partii poddanych ocenie o masie 2,4 tony,
- niewłaściwych cech fizykochemicznych przetworów drobiowych – 9,9% partii poddanych ocenie o masie 0,8 tony,
- niewłaściwego znakowania mięsa drobiowego – 16,2% partii poddanych ocenie o masie 14 ton,
- niewłaściwego znakowania przetworów drobiowych – 20% partii poddanych ocenie o masie 3,2 tony.

Nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie cech organoleptycznych przetworów wyprodukowanych z mięsa drobiowego.

Występujące nieprawidłowości w zakresie znakowania mięsa drobiowego i jego przetworów stanowią naruszenie praw konsumenta, polegające na wprowadzaniu w błąd co do tożsamości zakupionego produktu.
Mimo dużej podaży mięsa drobiowego i jego produktów na polskim rynku, nadal Inspekcja JHARS stwierdza przypadki nieuczciwej praktyki handlowej wśród kontrolowanych producentów przez oferowanie konsumentom produktów niewłaściwej jakości.

Na skutek stwierdzonych w czasie kontroli mięsa drobiowego i jego przetworów licznych nieprawidłowości, organy IJHARS:
- wydały 14 decyzji administracyjnych,
- zastosowały 18 mandatów na łączną kwotę 3650 zł.

Ponadto, wojewódzcy inspektorzy JHARS wszczęli 7 postępowań administracyjnych oraz przekazali jedną informację o fakcie paczkowania do Okręgowego Urzędu Miar.

Zgodnie z Rocznym ramowym planem kontroli Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych na 2006 rok, w IV kwartale wszystkie wojewódzkie inspektoraty JHARS przeprowadziły kontrolę w zakresie jakości handlowej suszonych owoców pochodzących z 88 podmiotów. Nieprawidłowości w zakresie jakości handlowej suszonych owoców stwierdzono w przypadku 43 podmiotów(co stanowiło około 49% ogółu skontrolowanych).

Kontrolą objęto:
- w zakresie zgodności z deklaracją jakościową – 166 partii suszonych owoców, o łącznej masie 264 ton,
- w zakresie prawidłowości znakowania – 275 partii suszonych owoców, o łącznej masie 567 ton.

W wyniku kontroli ustalono, że:
- deklarowanych parametrów nie spełniało 19 partii suszonych owoców (co stanowiło około 11% skontrolowanych partii), o łącznej masie około 10 ton (co stanowiło około 4% masy skontrolowanych partii), pochodzących z 15 podmiotów (co stanowiło około 17% ogółu skontrolowanych),
- wymagań w zakresie znakowania nie spełniało 80 partii suszonych owoców (co stanowiło około 29% skontrolowanych partii), o łącznej masie 91 ton (co stanowiło około 16% masy skontrolowanych partii), pochodzących z 34 podmiotów (co stanowiło około 39% ogółu skontrolowanych).

Nieprawidłowości ujawnione w toku kontroli dotyczyły głównie niewłaściwego znakowania, w tym przede wszystkim:
- nieprawidłowego podania daty minimalnej trwałości,
- nieprecyzyjnego oznakowania producenta,
- nieprawidłowego podawania informacji o wartości odżywczej środka spożywczego,
- poprzedzenia ilości nominalnej towaru paczkowanego nieodpowiednim zapisem ,
- podania ilości nominalnej towaru paczkowanego z tolerancją wagową.

Ujawnione przypadki niezgodności jakości suszonych owoców z deklaracją producenta dotyczyły suszonych: śliwek, moreli, rodzynek oraz mieszanek suszonych owoców. Stwierdzono w nich:
- zawyżoną zawartość wody,
- zawyżoną zawartość pleśni,
- zawyżoną zawartość zanieczyszczeń organicznych,
- zawyżoną zawartość owoców z wadami,
- procentowy skład mieszanki niezgodny ze specyfikacją

Stwierdzono również liczne uchybienia w zakresie spełnienia przepisów o towarach paczkowanych, tj:
- brak zgłoszenia faktu paczkowania do Okręgowego Urzędu Miar,
- brak dokumentacji na temat przeprowadzanych kontroli towaru paczkowanego,
- używanie przyrządów pomiarowych o nieaktualnych cechach legalizacji,
oraz następujące nieprawidłowości w zakresie przechowywania suszonych owoców:
- niewłaściwy stan sanitarno-porządkowy,
- brak sprzętu kontrolno-pomiarowego,
- brak monitoringu temperatury i wilgotności względnej powietrza w pomieszczeniach magazynowych,
- brak zabezpieczenia pomieszczeń magazynowych przed szkodnikami,
- nieprawidłowy sposób przechowywania suszonych owoców, tj. w nieodpowiedniej odległości od ścian,
- przechowywanie partii rodzynek o przekroczonym terminie ważności.

Ponadto ustalono, że 37 podmiotów (tj. około 42% ogółu skontrolowanych) nie zgłosiło działalności gospodarczej do wojewódzkiego inspektora JHARS.
W związku ze stwierdzonymi w toku kontroli nieprawidłowościami, wydano 2 decyzje administracyjne nakazujące prawidłowe oznakowanie oraz zastosowano 20 mandatów karnych, na łączną kwotę 2 550 zł.


W ramach realizacji Rocznego planu kontroli na rok 2006 wszystkie wojewódzkie inspektoraty JHARS w czwartym kwartale 2006 roku, przeprowadziły kontrolę planową w zakresie jakości handlowej przypraw. Kontrola planowa tych artykułów była przeprowadzona po raz pierwszy.

Celem kontroli było sprawdzenie jakości handlowej przypraw, w tym głównie przypraw ziołowych i korzennych, ze szczególnym uwzględnieniem:
- jakości przypraw zgodnie z wymaganiami ustawy z dnia 21 grudnia 2000 roku o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (tekst jednolity: Dz. U. z 2005 roku Nr 187 poz. 1577) oraz w zakresie zgodności z wymaganiami, których spełnienie zostało zadeklarowane przez producenta,
- prawidłowości znakowania przypraw,
- jakości surowców stosowanych do produkcji przypraw,
- prawidłowości paczkowania towaru,
- sposobu składowania i transportu zapewniającego zachowanie właściwej jakości handlowej.

Próbki przypraw pobrano w 78 podmiotach, w tym w: 36 zakładach produkcyjnych, 31 hurtowniach, 9 przedsiębiorstwach paczkujących oraz 2 podmiotach prowadzących składowanie oraz import.

Kontrolą objęto:
- w zakresie oceny organoleptycznej, badań fizykochemicznych oraz innych parametrów deklarowanych przez producenta – 188 partii przypraw i mieszanek przyprawowych o łącznej masie 37,7 ton,
- w zakresie znakowania – 477 partii przypraw i mieszanek przyprawowych o łącznej masie 200,1 ton.

Stwierdzone nieprawidłowości dotyczyły:
- jakości 15,4% skontrolowanych partii przypraw i mieszanek przyprawowych o łącznej masie 6,4 ton (17% skontrolowanej masy),
- znakowania 30,6% skontrolowanych w tym zakresie partii przypraw i mieszanek przyprawowych o łącznej masie 15,5 ton (7,7% skontrolowanej masy),
- paczkowania przypraw oraz dopełnienia formalności związanych z paczkowaniem w 49% skontrolowanych podmiotów paczkujących,
- składowania i transportu w 15,4% podmiotów, w których przeprowadzono kontrolę,
- niezgłoszenia prowadzonej działalności gospodarczej do właściwego miejscowo wojewódzkiego inspektora JHARS, przez 37% podmiotów, w których przeprowadzono kontrolę.

W związku z nieprawidłowościami:
- wydano 29 decyzji administracyjnych dotyczących przypraw o łącznej masie 3 ton;
- wszczęto 12 postępowań administracyjnych;
- zastosowano 42 mandaty, w łącznej kwocie 7 150 zł.

Przekazano łącznie 22 sprawy do właściwych miejscowo wojewódzkich inspektoratów IJHARS oraz do innych instytucji.


Zgodnie z Rocznym ramowym planem kontroli Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych na 2006 rok, wojewódzkie inspektoraty JHARS na terenie województw: kujawsko-pomorskiego, lubelskiego, lubuskiego, łódzkiego, mazowieckiego, opolskiego, podkarpackiego, podlaskiego, pomorskiego, śląskiego, warmińsko-mazurskiego, dolnośląskiego, wielkopolskiego i zachodniopomorskiego, przeprowadziły planową kontrolę warunków chowu i tuczu 1.197,6 tys. szt. gęsi w 386 fermach.

Dodatkowo w ramach działań kontrolnych w zakresie sprawdzania warunków chowu i tuczu gęsi, przeprowadzono 42 kontrole w 13 zakładach drobiarskich, znajdujących się na terenie 7 województw, tj.: lubelskiego, lubuskiego, podlaskiego, łódzkiego, podkarpackiego, warmińsko-mazurskiego i wielkopolskiego.

Kontrolą objęto:
- w zakresie warunków chowu – 78 ferm, w których przeprowadzono 93 kontrole warunków chowu gęsi (w jednej fermie mogły znajdować się gęsi w różnej fazie chowu i o różnych parametrach),
- w zakresie warunków tuczu – 308 ferm, w których przeprowadzono 331 kontroli warunków tuczu gęsi (w jednej fermie mogły znajdować się stada gęsi w okresie tuczu, przeznaczone dla różnych kontrahentów).

W toku kontroli stwierdzono nieprawidłowości:
- w zakresie warunków chowu, w 9 fermach (tj. 2,3% skontrolowanych ferm) prowadzących chów 9 stad gęsi o liczbie 13,1 tys. sztuk;

Występujące nieprawidłowości stwierdzone podczas kontroli warunków chowu to:
- zbyt duża obsada piskląt w wychowalni,
- zbyt mała powierzchnia wybiegu,
- nieprawidłowe warunki techniczne i zoohigieniczne wychowalni gęsi, tj. brak wiat i zadaszenia, brak świeżej ściółki, niebezpieczne warunki w wychowalni gąsiąt,
- nieprawidłowa ilość wyjść z gęśnika,
- zbyt krótki okres przebywania gęsi na wybiegu.
- w zakresie warunków tuczu gęsi, w 8 fermach (tj. 2,1% skontrolowanych ferm) prowadzących tucz 8 stad gęsi o liczbie 32,7 tys. sztuk znajdujących się na terenie woj. dolnośląskiego i lubuskiego.

Uchybienia ww. dotyczyły:
- zbyt małej dziennej dawki owsa, tj. 410 g zamiast minimum 500 g,
- przyspieszonego przekazywania gęsi do uboju od 4 do 7 dni poprzez skracanie okresu tuczu,
- zbyt dużej obsady gęsi w okresie tuczu na 1 metr kwadratowy powierzchni podłogi,
- zbyt małej ilości wyjść z gęśnika w okresie tuczu.
- w zakresie stosowania rejestrów chowu, w przypadku 15 skontrolowanych gospodarstwach rolnych (tj. 3,9% ogółu skontrolowanych ferm) prowadzących chów 15 stad gęsi (tj. 49,6 tys. sztuk) na terenie woj. lubuskiego, podkarpackiego i dolnośląskiego.

Nieprawidłowości w/w dotyczyły:
- braku rejestrów chowu,
- braku wpisów lub braku aktualnych wpisów w rejestrach dotyczących przebiegu poszczególnych tygodni chowu gęsi,
- niewłaściwego prowadzenia rejestru chowu, tj. brak systematycznych wpisów,
- nieprawidłowości w zakresie stosowania dokumentacji związanej z chowem i tuczem gęsi, tj. protokołów z ustalenia sposobu produkcji gęsi owsianych, w przypadku 12 skontrolowanych ferm (tj. 3,1% skontrolowanych ferm), posiadających 12 stad gęsi, zlokalizowanych na terenie województwa lubuskiego i dolnośląskiego.

Najczęściej występujące nieprawidłowości to:
- brak protokołów z ustalenia sposobu produkcji,
- nieprawidłowe wypełnianie protokołów, tj. brak daty i miejsca wystawienia, brak potwierdzenia odbioru protokołu,

Przyczyny ww. zastrzeżeń to:
-nieprawidłowe ustalenie warunków chowu i tuczu gęsi,
-niewłaściwa interpretacja obowiązujących przepisów.

Na podstawie przeprowadzonych kontroli należy stwierdzić, że ustalone podczas kontroli uchybienia, świadczą o zaniedbaniach ze strony producentów gęsi, zakładów drobiarskich jak i rzeczoznawców. To w ich interesie leży rygorystyczne respektowanie wymagań zawartych w przepisach UE i Krajowej Rady Drobiarstwa-Izby Gospodarczej, ponieważ dodatkowe informacje umieszczane na opakowaniach mięsa gęsiego wpływają na lepsze wyniki finansowe przedsiębiorstwa. Niespełnienie deklaracji umieszczonych na opakowaniu przez producentów stanowi naruszenie praw konsumenta, który ponosi koszty za szczególne warunki produkcji gęsi owsianych.

Ponadto ustalono, że 3 podmioty zlokalizowane na terenie woj. małopolskiego, świętokrzyskiego i lubuskiego nie zadeklarowały kontroli chowu i tuczu gęsi do Inspekcji JHARS.

W związku z zaistniałymi nieprawidłowościami w zakresie chowu i tuczu gęsi:
- WIJHARS na terenie woj. lubuskiego ukarał przedsiębiorcę mandatem karnym na kwotę 500 zł za wprowadzanie do obrotu artykułów rolno-spożywczych nieodpowiadających jakości handlowej,
- 4 fermy z woj. dolnośląskiego i podkarpackiego zostały wpisane do rejestru ferm zakwestionowanych z powodu nieprawidłowych parametrów chowu. Mięso gęsie uzyskane z ww. ferm nie może być dodatkowo oznakowane informacją o typie chowu,
- wniesiono nieliczne, krytyczne uwagi do pracy rzeczoznawców nadzorujących warunki chowu i tuczu gęsi na terenie woj. lubuskiego i podlaskiego.