Obecnie w Polsce zarejestrowanych jest 114 grup producentów rolnych, które skupiają łącznie około 18 tysięcy członków. Grupy powstały już praktycznie we wszystkich branżach polskiego rolnictwa. Najchętniej jednoczą się producenci tytoniu. Obecnie w całej Polsce działa 10 takich grup, które zrzeszają łącznie 13 tysięcy członków. Równie chętnie jednoczą się producenci branży mięsnej (1800 członków) oraz producenci zbóż (800 członków).
Zdaniem Mirosławy Kozak z Ministerstwa Rolnictwa, zainteresowanie tworzeniem grup producenckich jest coraz większe. Rolnicy zdają sobie sprawę, że wspólnie łatwiej im sprostać wymaganiom stawianym przez odbiorców ich produktów, gdyż w ten sposób mogą oferować towar odpowiedniej jakości, a także zagwarantować, że będzie dostępny dla kontrahenta np. supermarketu przez cały rok, według ustalonego wcześniej harmonogramu. Daje to dużą przewagę nad pojedynczym producentem, który nigdy nie będzie w stanie dostarczyć tak dużej ilości produktów – mówi M. Kozak.
Mechanizm działania grup jest prosty. Zrzeszone podmioty zajmują się produkcją towarów, natomiast wybrany w grupie zarząd ich sprzedażą, negocjacjami z kontrahentami, zawieraniem umów itd. Ponadto skupieni w grupie producenci mogą wspólnie dokonywać zakupów np. potrzebnych im środków ochrony roślin, użytkować te same maszyny lub wynajmować budynki np. pod magazyny.
114 – tyle grup producenckich działa obecnie w Polsce
Również utworzenie grupy producenckiej nie jest skomplikowane. Jej członkami mogą być producenci rolni, którzy produkują dany produkt lub grupę produktów, osoby prawne zajmujące się rolnictwem lub jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej.
W pierwszej kolejności podmioty, które chcą utworzyć grupę, muszą opracować plan działania określający m.in. zasady wspólnej sprzedaży produktów oraz statut. Grupy mogą działać w formie spółdzielni, spółek, zrzeszeń lub stowarzyszeń.
Grupa po wyborze formy prawnej musi zarejestrować się w rejestrze przedsiębiorców KRS oraz opracować ustawowo wymagany 3-letni plan działania, a także stworzyć listę członków, którzy są producentami danego produktu lub grupy produktów. Te wszystkie dokumenty należy następnie złożyć do właściwego miejscowo wojewody, który prowadzi rejestr grup producenckich. Po roku od uzyskania decyzji o wpisie do rejestru, wojewoda może wystąpić do Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa o wsparcie finansowe swojej działalności administracyjnej oraz o preferencyjne kredyty. Wsparcie udzielane jest w ramach Planu Rozwoju Obszarów Wiejskich.
Jak informuje ARiMR, wnioski o przyznanie pomocy finansowej złożyły do tej pory 34 grupy. Planowana kwota pomocy za pierwszy rok ich działalności wynosi ok. 7 mln zł. Pomoc finansowa udzielana jest w formie rocznych płatności przez pierwszych 5 lat od dnia wydania decyzji o uznaniu grupy producentów rolnych (wpisaniu do rejestru prowadzonego przez wojewodę). Przyznawana jest po udokumentowaniu, że grupa uzyskała ponad połowę przychodów ze sprzedaży produktów, na które została utworzona i, że zostały one wytworzone w gospodarstwach należących do członków tej grupy.
Grupa producentów rolnych może otrzymać wsparcie tylko jeden raz w ciągu swojej działalności, niezależnie od tego, czy źródłem tej pomocy był budżet krajowy, czy budżet UE.