Eurodeputowani zatwierdzili dyrektywę tytoniową

Parlament Europejski ostatecznie poparł w środę unijną dyrektywę tytoniową, która przewiduje m.in., że 65 proc. powierzchni opakowań papierosów zajmować będą ostrzeżenia zdrowotne. Według dyrektywy w 2020 r. z rynku w UE znikną papierosy mentolowe.

Zmiany w dyrektywie tytoniowej mają zniechęcać do sięgania po papierosy, szczególnie młodych ludzi. Według szacunków każdego roku palenie tytoniu zabija 6 mln osób na świecie i 700 tysięcy w Europie.

Zgodnie z nowymi przepisami ostrzeżenie o szkodliwości palenia tytoniu dla zdrowia powinno zajmować 65 proc. obu stron opakowania papierosów; zakazane mają być atrakcyjne opakowania, np. przypominające szminkę czy perfumy. Jedno opakowanie będzie musiało zawierać, co najmniej 20 papierosów.

Od 2016 r. mają być zakazane papierosy z dodatkami smakowymi; listę tych dodatków opracować ma Komisja Europejska. Wyjątkiem objęto papierosy mentolowe, dla których wprowadzony zostanie 4-letni okres przejściowy, co oznacza, że zakaz wejdzie w życie dopiero latem 2020 r.

Zakazowi mentoli sprzeciwiała się Polska, będąca największym producentem gotowych wyrobów tytoniowych i drugim co do ilości producentem tytoniu w UE; przoduje też, jeśli chodzi o popularność cienkich papierosów typu slim i mentoli.

Pierwotny projekt dyrektywy tytoniowej, zaproponowany przez Komisję Europejską, przewidywał także wprowadzenie zakazu sprzedaży cienkich papierosów (slim), co zostało jednak odrzucone zarówno przez kraje Unii, jak i PE.

Na skutek sprzeciwu PE nie przeszła też propozycja Komisji, by papierosy elektroniczne traktowano jak produkty medyczne, czyli żeby były rejestrowane i sprzedawane głównie w aptekach. Zgodnie z przyjętymi w środę przepisami papierosy elektroniczne będą dopuszczone na rynek, jako konsumpcyjne produkty tytoniowe, ale w krajach, w których są uznawane za farmaceutyki, nadal będą mogły za takie uchodzić. Maksymalne stężenie nikotyny w e-papierosach będzie mogło wynosić 20 mg/ml. Mają być dopuszczone uzupełnialne wkłady do papierosów elektronicznych, a wielkość wkładów jednorazowych nie będzie mogła przekraczać 2 ml.

Komisja Europejska będzie mogła zabronić określonych typów e-papierosów lub wymienialnych wkładów, jeśli taki uzasadniony zakaz wprowadzą co najmniej trzy kraje UE. Państwa będą mogły też zabronić transgranicznego handlu wyrobami tytoniowymi przez internet (a więc i papierosami elektronicznymi). Wówczas sprzedawcy nie będą mogli dostarczać produktów do tych krajów. E-papierosy mają być objęte zakazem reklam, tak jak pozostałe wyroby tytoniowe.

Jak szacuje KE, dzięki zmianom w dyrektywie konsumpcja tytoniu może spaść o 2 proc. w ciągu pięciu lat. Liczba palaczy w UE zmniejszyłaby się o 2,4 mln.

Komisarz UE ds. zdrowia Tonio Borg oświadczył po głosowaniu, że nowe przepisy zapewnią, iż "papierosy będą wyglądać i smakować, jak papierosy". Ostrzeżenia o szkodliwości palenia, zakazanie dodatków smakowych, atrakcyjnych opakowań i zamieszczania wprowadzających w błąd informacji na opakowaniach "położą kres produktom tytoniowym, które kuszą dzieci i nastolatków". - To wielki dzień dla polityki ochrony zdrowia w UE. Poparcie PE dla dyrektywy tytoniowej świadczy o politycznej woli, by na pierwszym miejscu stawiać zdrowie naszych obywateli - dodał Borg.

Zdaniem europosła PO Bogusława Sonika z przyjętej dyrektywy mogą być zadowoleni zarówno przeciwnicy palenia tytoniu, jak i jego zwolennicy. "Generalny cel dyrektywy, czyli zniechęcenie młodych ludzi do sięgania po papierosy został zachowany, głównie dzięki zakazowi dodatków aromatycznych do papierosów. Papieros ma smakować jak papieros, czyli źle" - powiedział Sonik dziennikarzom w Strasburgu. Podkreślił, że udało się odrzucić propozycję zakazania cienkich papierosów, które są "jedną z głównych produkcji polskich fabryk", zaś w przypadku także popularnych w Polsce papierosów mentolowych udało się wprowadzić wydłużony okres przejściowy.

Także w ocenie Wojciecha Olejniczaka (SLD) dyrektywa w wynegocjowanej z rządami i KE formie jest dla Polski do zaakceptowania, bo godzi potrzebę ochrony konsumentów i ograniczania palenia tytoniu z koniecznością obrony interesów Polski, która jest dużym producentem wyrobów tytoniowych. Przeciwko dyrektywie głosował zaś Marek Migalski (Polska Razem). "Uważam, że to ograniczenie wolności, czyli prawa używania czegoś, co jest legalne, ale też wolności gospodarowania. Dyrektywa uderza w polskich producentów i konsumentów" - powiedział poseł dziennikarzom. Jego zdaniem nowe przepisy spowodują zwiększenie szarej strefy. "Stracą na tym legalni producenci, niestety polscy producenci, a zyskają nielegalni importerzy" - dodał.

Dyrektywę tytoniową zatwierdzić muszą jeszcze rządy państw UE.