Czynsz dzierżawny za 3 kw. 2010 r.

W III kwartale 2010 r. zawarto tylko 258 umów dzierżawy na powierzchnię 3211 ha. Jest ich prawie dwukrotnie mniej niż zawartych w II kwartale tego roku. Dodatkowo powierzchnia wydzierżawiona w III kwartale br. jest również mniejsza niż w II kwartale br., i to aż 2,5-krotnie. Średni czynsz dzierżawny dla tych umów wyniósł 8,9 dt pszenicy za 1 ha. Był on wyższy o 1,3 dt/ha (17%) od odnotowanego w II kwartale br. i o 2,8 dt/ha (31%) od średniego czynszu w III kwartale ubiegłego roku.



Najwyższe czynsze uzyskano w województwach: warmińsko-mazurskim (15,7 dt/ha), zachodnio-pomorskim (10,0 dt/ha) i dolnośląskim (9,1 dt/ha), a najniższe w województwie śląskim (2,3 dt/ha). Biorąc pod uwagę poszczególne grupy obszarowe, najwyższy czynsz uzyskano dla nieruchomości o powierzchni od 10 do 99,99 ha – 11,5 dt/ha.

Średni czynsz dla wszystkich trwających umów dzierżawy wynosi natomiast 3 dt pszenicy za 1 ha. Obecnie Agencja ma podpisanych nieco ponad 95 tys. umów obejmujących obszar prawie 1,63 mln ha. Najwięcej gruntów w dzierżawie jest województwach: zachodniopomorskim, wielkopolskim, dolnośląskim i warmińsko-mazurskim.

Biorąc pod uwagę liczbę podpisanych umów dzierżawy – 258 oraz wydzierżawioną powierzchnię – 3211 ha, przy uzyskanym średnim czynszu – 8,9 dt/ha w III kw. 2010 r., w porównaniu do trwających ponad 95 tys. umów dzierżawy przy średnim czynszu 3,0 dt/ha, uzyskana wysokość czynszu w III kw. 2010 r. nie powinna być podstawą do oceny wszystkich trwających umów dzierżawy. Niewielka ilość gruntów oferowanych obecnie do dzierżawy powoduje, że osiągana wysokość czynszu dzierżawnego w niektórych rejonach jest wysoka.

W początkach działalności Agencji, z uwagi na dużą ofertę gruntów Skarbu Państwa i ograniczone możliwości finansowe ich potencjalnych nabywców, dzierżawa była podstawowym sposobem zagospodarowania gruntów Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa. W latach 1993–1995 Agencja wydzierżawiała rocznie ok. 1 mln ha gruntów Zasobu. Największa część Zasobu była w dzierżawie w 1996 r. (2,9 mln ha). Od tego roku, po rozdysponowaniu zdecydowanej większości gruntów w drodze sprzedaży i dzierżawy, systematycznie spada areał wydzierżawianych nieruchomości. Od 3 lat obserwuje się malejące znaczenie dzierżawy w procesie rozdysponowania gruntów.

W odniesieniu do funkcjonujących umów dzierżawy, kontynuowane będą działania mające na celu zmniejszanie zarówno ich liczby, jak i dzierżawionej powierzchni. Dlatego też Agencja celowo oferuje coraz mniej gruntów do dzierżawy na rzecz wzrostu sprzedaży, głównie na powiększenie gospodarstw rodzinnych.

Szczególnie istotna jest potrzeba znacznej redukcji liczby umów dzierżawy dotyczących mniejszych obszarowo nieruchomości. Umowy o powierzchni do 10 ha obejmują wprawdzie tylko ok. 10% wydzierżawionej powierzchni gruntów Zasobu, jednak stanowią aż 87% liczby wszystkich zawartych umów.

Z analizy liczby umów i powierzchni dzierżawionych gruntów wynika, że rozkład dzierżawionych powierzchni w grupach obszarowych jest odwrotnie proporcjonalny do rozkładu liczby umów w tych grupach. Według danych na koniec września br. najwięcej umów dzierżawy funkcjonowało do 10 ha powierzchni – 78,4 tys. ha najmniej na powierzchnię powyżej 300 ha – 1200 sztuk. Natomiast umowy na dzierżawy od 1 do 10 ha obejmowały powierzchnię – 148 tys. ha, a powyżej 300 ha – powierzchnię 800 tys. ha.