Czy mieszać pasze we własnym gospodarstwie?

Opłacalność produkcji trzody chlewnej oprócz ceny uzyskanej za tuczniki w skupie, na którą właściwie producent nie ma znaczącego wpływu zależy w głównej mierze od wyników produkcyjnych i   poniesionych kosztów. W produkcji świń koszty paszy stanowią największy udział w kosztach ogólnych i stanowić mogą nawet ponad 80% ich części, szczególnie w ostatnim okresie, w którym ceny zbóż utrzymują się na bardzo wysokim poziomie.
Wielu właścicieli gospodarstw zajmujących się produkcją trzody chlewnej stoi przed dylematem czy żywić świnie w oparciu o pasze zakupione w wytwórniach pasz czy też mieszać je we własnym gospodarstwie . Odpowiedź nie jest prosta i zależy od wielu czynników.
Produkcja oparta o pasze pełnoporcjowe pochodzące z zakupu nie wymaga angażowania się producenta w zakup materiałów paszowych, magazynowania ich , inwestowania w zbiorniki, śrutowniki i mieszalniki jak również w komponowanie składu mieszanek i nadzór nad prawidłowym procesem mieszania i dystrybucji mieszanek w gospodarstwie. Jednak może warto zaangażować środki finansowe , własną pracę i odpowiedzialność za przygotowanie mieszanek we własnym gospodarstwie aby ograniczyć koszy związane z karmieniem świń?

Wiele opracowań krajowych i zagranicznych dotyczących tego problemu wskazuje, iż  zakup gotowych mieszanek paszowych jest droższe od 8 do 20 % w stosunku do pasz przygotowywanych we własnym gospodarstwie.
Sporządzanie mieszanek we własnym zakresie odbywać się może na kilka sposobów:
1.W oparciu o zakupione tzw. koncentraty paszowe ,których udział w gotowej mieszance wahać się może od kilku do ponad dwudziestu procent w zależności od grupy świń dla których mieszanki są sporządzane.
2.W oparciu o zakupione mieszanki paszowe uzupełniające (MPU), których udział najczęściej jest kilku procentowy.
3.W oparciu o zakupione wszystkie surowce paszowe ( premiksy, śruty poekstrakcyjne, aminokwasy syntetyczne itp.).
Najprostszym sposobem przygotowania mieszanek w gospodarstwie jest sposób pierwszy
tzn. opierający się na zakupie koncentratów paszowych i sporządzeniu mieszanek poprzez dodanie jedynie śrutowanych zbóż. Producenci koncentratów w ulotkach lub  na etykietach podają udziały zbóż i koncentratów w mieszankach dla poszczególnych grup świń. Właściwe sporządzenie mieszanki ogranicza się jedynie do prawidłowego ześrutowania zbóż
i wymieszania ich w odpowiedniej proporcji z koncentratem.
Przygotowanie własnych mieszanek w oparciu o zakupione mieszanki paszowe uzupełniające jest z punktu widzenia ekonomicznego bardziej opłacalne, lecz wymaga większego zaangażowania się w ich wytworzenie. W tym przypadku zakupić trzeba dodatkowo inne surowce paszowe np.: śruty poekstrakcyjne – jako nośnik białka, oleje roślinne – jako nośnik energii. Podobnie jak w przypadku producentów koncentratów producenci mieszanek paszowych uzupełniających (MPU) podają przykładowe receptury na których można oprzeć sporządzenie optymalnej mieszanki dla poszczególnych grup zwierząt, jak również służą pomocą w indywidualnym opracowaniu receptur dla danego gospodarstwa poprzez swoich doradców żywieniowych. Firmy zajmujące się sprzedażą MPU posiadają
w swojej ofercie również materiały paszowe takie jak; śruty poekstrakcyjne, oleje roślinne, mączki rybne i inne dodatki stanowiące komponenty mieszanek, aby optymalnie zbilansować skład mieszanek pod względem zawartości składników odżywczych. Sporządzenie mieszanek z MPU wymaga większego zaangażowania środków,  pracy i wiąże się z dużą odpowiedzialnością osób biorących udział w tym procesie. Dokładne odważanie poszczególnych surowców paszowych i ich dokładne wymieszanie aby pasza była jednorodna decydować będą o efektach jakie uzyskamy w produkcji.
Najbardziej skomplikowanym sposobem przygotowania pasz we własnym gospodarstwie jest użycie do ich produkcji premiksów.  Do produkcji takich mieszanek używa się od kilku do kilkunastu składników paszowych,  których udział często nie przekracza 1%. Oprócz większych wymagań weterynaryjnych dotyczących tego sposobu wytwarzania pasz, musimy dysponować odpowiedniej klasy mieszalnikami, które pozwolą uzyskać właściwą homogenność mieszanki – ( jednorodny jej skład w całej objętości), jak również odpowiednią powierzchnią magazynową do przechowywania wszystkich składników paszowych wchodzących w skład wytworzonych mieszanek. Jednakże system ten przy odpowiedniej skali produkcji powinien przynieść największe korzyści dotyczące ograniczenia kosztów paszy w chowie świń.
Określenie jak duża powinna być produkcja aby zastosować jeden z wyżej przedstawionych sposobów jest zadaniem  skomplikowanym, a wybór poparty powinien być wszechstronną analizą uwzględniającą bardzo wiele czynników zarówno ekonomicznych jak
i organizacyjnych.

Twierdzenie wygłaszane przez  przedstawicieli wytwórni paszowych, iż najwyższe wyniki produkcyjne i ekonomiczne w produkcji trzody chlewnej uzyskuje się
z zastosowaniem pasz wyprodukowanych jedynie w profesjonalnych zakładach  jest do końca nieprawdziwe.
Wielu producentów uzyskuje wyśmienite wyniki produkując pasze we własnym gospodarstwie. Potwierdzeniem tego faktu jest choćby gospodarstwo w woj. opolskim zajmujące się tuczem świń w oparciu o pasze wyprodukowane na bazie własnych zbóż, poekstrakcyjnej śruty sojowej, mączki rybnej, oleju roślinnego i mieszanki paszowej uzupełniającej których dystrybutorem jest firma AGSOL.  Średni koszt surowcowy mieszanek zużytych w trakcie tuczu wyniósł 950 zł (licząc zboża
w cenie 750 zł/tonę), podczas gdy gotowe mieszanki o porównywalnym poziomie składników odżywczych oferowane przez wytwórnie paszowe kształtowały się na poziomie 1150-1200 zł.

Wyniki produkcyjne uzyskane w tuczu przedstawione zostały w Tabeli.1

Tabela 1. Wyniki tuczu 525 sztuk świń od 35 do 128 kg



Przedstawione wyniki świadczą o bardzo dobrych efektach produkcyjnych ( 1100 gram dziennego przyrostu  i  2,49 kg zużytej paszy na kilogram przyrostu w tuczu do 128 kg).  
Dla uściślenia koszty pozostałe nie zawierają opłaty własnej pracy producenta i amortyzacji budynków i urządzeń.
Jeśli producent oparłby się na paszy z zakupu w cenie 1150 zł/tonę i uzyskał równie wysokie wyniki produkcyjne koszty paszy na 1 tucznika wzrosły by o 46 zł, a dochód w tuczu 525 szt. zmalałby o nie bagatelną kwotę 24 150 zł. Oczywiści należałoby tę kwotę pomniejszyć
o koszty amortyzacji śrutownika i mieszalnika,  jak również koszty energii elektrycznej potrzebnej do wyprodukowania tej ilości paszy w gospodarstwie.
Reasumując – produkcja trzody chlewnej w oparciu o przygotowywanie pasz we własnym gospodarstwie powinna przynieść wymierne korzyści ekonomiczne. Jednak efekty te uzależnione są  od wielu czynników, a w szczególności:
1.Wielkość produkcji
2.Możliwości magazynowania zbóż i surowców paszowych
3.Analizowania składu zbóż  (zawartość wody i białka)
4.Posiadanych urządzeń do śrutowania, dozowania i mieszania
5.Dostępności do materiałów paszowych
6.Wiedzy dotyczącej komponowania i przygotowywania mieszanek paszowych

Chcesz zacząć sam produkować paszę ?
Zadzwoń do nas. Posiadamy doradztwo żywieniowe i wszystkie surowce do produkcji pasz.
Działamy na terenie całego kraju.

„AGSOL” Pacanów
Tel: 41/ 376 52 90 ,  41/376 53 40
Infolinia: 661 062 062
www.agsol.pl