Copa-Cogeca o prawie sadzenia winorośli

   Copa-Cogeca zawsze podkreślała potrzebę reglamentacji potencjału produkcji wina w Unii Europejskiej. Europejski sektor wiana jest bardzo konkurencyjny i w ciągu ostatnich lat poprawił jeszcze swoją konkurencyjność.  Prawa sadzenia winorośli okazały się skutecznym narzędziem, które pozwoliło między innymi producentom i ich spółdzielniom na wytworzenie wartości dodanej i utrzymanie jej w sektorze rolnictwa. Ma to kluczowe znaczenie dla wieloletniego powodzenia sektora wina oraz dalszych inwestycji przy zachowaniu europejskiego modelu rolnictwa oraz utrzymaniu miejsc pracy na obszarach wiejskich, na których nie da się prowadzić innych upraw.
 
W związku z tym, Copa-Cogeca z aprobatą przyjmuje fakt, iż grupa wysokiego szczebla (GWS) ds. prawa sadzenia w sektorze wina uznaje potrzebę dysponowania ramami prawnymi dla wszystkich państw członkowskich, jak również dla wszystkich typów wina (CHNP, CHOG i wina zwykłe). Jest to postęp w stosunku do decyzji politycznej z roku 2008 w sprawie liberalizacji produkcji wina. od roku 2016/2019.

Mimo że Copa-Cogeca, jak i wielu członków grupy wysokiego szczebla ds. prawa sadzenia opowiada sie za utrzymanie systemu prawa sadzenia, przy wprowadzeniu pewnych elementów harmonizacji i elastyczności, zarówno Copa-Cogeca, jak i większość członków grupy wysokiego szczebla zadeklarowało również gotowość do pracy w systemie alternatywnym, którego zasady określono we wnioskach GWS. Tymczasem, niektóre aspekty tych propozycji nie zostały uszczegółowione, co wzbudza wątpliwości co do ich skutków dla równowagi sektora. Z tego względu należałoby je rozszerzyć lub poprawić.

Copa-Cogeca zaleca, by przyszły instrument zarządzania winnicami przypominał obecny system prawa sadzenia, ale zharmonizowany, uproszczony i uelastyczniony i mający równoważne skutki prawne, ekonomiczne i finansowe. Copa-Cogeca przedkłada poniższe propozycje.

Cel polityki zarządzania europejskim potencjałem produkcji wina
Przede wszystkim, We wnioskach GWS nie pojawiła się nigdy wzmianka o celach politycznych regulacji sadzenia winorośli. Tymczasem jest to niezbędne dla uzasadnienia racji bytu systemu zarządzania jego konfiguracji. Copa-Cogeca uważa, że celem zarządzania potencjałem europejskiej produkcji wina jest „utrzymanie równowagi ekonomicznej sektora wina, oraz dostosowania potencjału do popytu rynkowego”. Jednocześnie, zarządzanie potencjałem produkcji ma na celu zachowanie europejskiego modelu produkcji opartego na gospodarstwach rodzinnych tworzących miejsca pracy, na winie wysokiej jakości i dużym zróżnicowaniu podaży, jak również ochronie specjalnych stref uprawy winorośli, ważnych z historycznego punktu widzenia, a także ze względu na krajobraz i środowisko.

Instrument zarządzania oparty na zezwoleniach
Grupa wysokiego szczebla proponuje przeanalizowanie systemu zarządzania winnicami opartego o niepodlegające przeniesieniu zezwolenia przyznawanie nieodpłatnie przez władze publiczne na prośbę wnioskodawców. Copa-Cogeca uważa, że system zezwoleń powinien obejmować każdy hektar nowego potencjału produkcji, czyli zarówno sadzenie, którego powierzchnia nie może przekraczać powierzchni określonej w „mechanizmie bezpieczeństwa” (poniżej) jak i ponowne sadzenie, jeżeli przekłada się ono na wyższy potencjał produkcyjny na terytorium państwa członkowskiego.

Ponadto, jak zakłada system prawa sadzenia, zezwolenia winny być przyznawane producentom pod warunkiem, że mają oni zamiar sadzić winorośl, dla której zapewnione są rynki zbytu.

Wreszcie, Copa-Cogeca uważa, że nowy system powinien być trwały, ponieważ biorąc pod uwagę wieloletnią naturę upraw winorośli oraz fakt, iż znaczne inwestycje są niezbędne do uruchomienia produkcji, europejski system produkcji wina potrzebuje stabilności.

Mechanizm bezpieczeństwa
Grupa wysokiego szczebla uznaje, że niezbędny jest „mechanizm bezpieczeństwa” stosowany na szczeblu UE, by zapewnić uporządkowany rozwój winnic, zdefiniowany jako maksymalny roczny procent przyrostu powierzchni obsadzonych winoroślą, który warunkowałby wyrażoną w hektarach liczbę zezwoleń, jakie mają być wydawane każdego roku.

Grupa wysokiego szczebla nie ustaliła poziomu pułapu UE. Copa-Cogeca uważa, że należy przed tym przeprowadzić wnikliwa analizę europejskiego rynku wina oraz jego ewentualnych możliwości rozwoju. W związku z tym, zdaniem Copa-Cogeca, państwa członkowskie powinny mieć możliwość ustalania rocznego procentu przyrostu powierzchni na poziomie 0, a w każdym razie nieprzekraczającym 1% europejskiej powierzchni winnic . Poza tym, nie należy przewidywać ani elastyczności między latami ani między państwami, co oznacza że zezwolenia które nie zostały wydane w ciągu danego roku/w danym kraju nie powinny być zwracane do puli zezwoleń na rok przyszły/dla innego kraju.

GWS nie precyzuje procedury ustawodawczej, jaką należałoby sie posłużyć przy definiowaniu europejskiego mechanizmu bezpieczeństwa. Niemniej jednak, zdaniem Copa-Cogeca, to do Parlamentu Europejskiego oraz państw członkowskich należy określenie maksymalnego rocznego przyrostu powierzchni obsadzonych winoroślą zgodnie ze zwykłą procedurą ustawodawczą.

Kryteria przyznawania zezwoleń

• Copa-Cogeca zgadza sie z wnioskami GWS, zgodnie z którymi państwa członkowskie powinny mieć możliwość reglamentacji wydawanych zezwoleń w oparciu o obiektywne i niedyskryminujące kryteria określone na szczeblu europejskim.
• Copa-Cogeca zdecydowanie sprzeciwia się automatycznemu przyznawaniu zezwoleń w ramach pułapu, biorąc pod uwagę fakt, że decyzja administracyjna powinna kierować się interesem publicznym.
• Grupa wysokiego szczebla nie opracowała wykazu kryteriów, ale Copa-Cogeca proponuje następujące:
• kryteria ekonomiczne, takie jak rynki zbytu, produkcja win gatunkowych itp.
• kryteria społeczne, takie jak status młodego rolnika, tradycyjne strefy produkcji wina, obszary wiejskie zagrożone opuszczeniem oraz obszary o niekorzystnych warunkach gospodarowania;
• kryteria środowiskowe, takie jak produkcja na zboczach, terasach, zdatność gleby do uprawy winorośli.

 
Jak zakłada grupa wysokiego szczebla, jeżeli suma indywidualnych podań przekroczy procent ustalony przez władze publiczne, powinny mieć zastosowanie obiektywne niedyskryminujące kryteria pierwszeństwa określone na szczeblu UE, ewentualnie uzupełnione kryteriami krajowymi, które przestrzegają tych samych zasad.

Rola organizacji branżowych
O przydziale zezwoleń w obrębie państwa członkowskiego decydują władze publiczne, które mogą wziąć pod uwagę zalecenia wydane przez uznane i reprezentatywne organizacje branżowe, o ile takie istnieją. Niezbędne jest zdefiniowanie na szczeblu wspólnotowym „uznanej i reprezentatywnej” organizacji branżowej. Tymczasem, biorąc pod uwagę zróżnicowanie sektora produkcji, państwa członkowskie powinny mieć możliwość ustalania kryteriów organizacji uznawanej i reprezentatywnej.

Wejście w życie przepisów przejściowych
Grupa wysokiego szczebla uzgodniła, że powinna być ciągłość między obecnym systemem prawa sadzenia a systemem zmodyfikowanym. Biorąc pod uwagę fakt, że rozporządzenie o jednolitej Wspólnej Organizacji Rynku zakłada możliwość przedłużenia przez państwa członkowskie aktualnego systemu do 31 grudnia 2018, Copa-Cogeca uważa, że data wejścia w życie nowego systemu nie powinna być wcześniejsza niż 1 stycznia 2019 i powinna być jednakowa dla wszystkich państw członkowskich.

Grupa wysokiego szczebla ustaliła, że nowy system powinien zostać wdrożony w ciągu okresu [6] lat z możliwością rewizji. Copa-cogeca uważa, że procent przyrostu, a nie system powinien być przedmiotem regularnej rewizji co [6] lat. Jednocześnie, państwa członkowskie powinny na bieżąco aktualizować rejestr winnic w celu regularnej kontroli zmian potencjału produkcji.

Grupa wysokiego szczebla akceptuje również wdrożenie przepisów przejściowych, ale nie precyzuje, jakich. Zdaniem Copa-Cogeca, aby zapewnić płynne przejście z obecnego systemu do nowego, nowe przepisy powinny w jak największym stopniu opierać się na aktualnie obowiązujących. Ponadto, należy przewidzieć odpowiednią rekompensatę za prawa posiadane przez producentów, tak jak na przykład automatyczną zamianę niewykorzystanych praw sadzenia na zezwolenia po wejściu w życie nowego systemu.

Klauzula „de minimis”
Grupa wysokiego szczebla uzgodniła, że przyszły system mający na celu regulację plantacji winorośli będzie miał zastosowanie bez uszczerbku dla klauzuli de minimis . Tym niemniej, zdaniem Copa-Cogeca, w kontekście wejścia w życie nowego, bardziej elastycznego systemu, klauzula ta powinna być poddana rewizji w oparciu o sytuację rynkową oraz zmiany winnic w państwach, które były dotychczas zwolnione z systemu zezwoleń.

Zalecenia
Copa-Cogeca zachęca posłów do Parlamentu Europejskiego, ministrów rolnictwa UE oraz Komisję Europejską do włączenia wniosków grupy wysokiego szczebla do jednolitej WOR w ramach nowej WPR, po wprowadzeniu do nich poprawek w oparciu o nasze propozycje, tak aby zagwarantować zrównoważoną przyszłość sektora wina.