Co jest? Leader jest.

Zaczęło się w 2004 od złożenia wniosku. Przez kilka miesięcy tworzona był strategia rozwoju. Kiedy powstała, kilkadziesiąt osób z terenu 5 sąsiadujących ze sobą gmin w 2006 r powołało do życia stowarzyszenie „Razem na wyżyny”. Po dwóch latach od rejestracji w KRS-ie nadszedł czas na podsumowanie. Lokalna Grupa Działania „Razem na wyżyny” zakończyła II Schemat realizowany w ramach europejskiego programu Leader+.

„Co było? Nic nie było. Co jest? Miasto jest.”- tak zakończył niegdyś Ryszard Kapuściński jeden ze swoich reportaży. Gdyby te cztery zdania nieznacznie sparafrazować, to mogłyby posłużyć do zobrazowania dwóch lat, które na dobre zmieniły wizerunek i sposób postrzegania pięciu gmin: Mykanowa, Kruszyny, Kłomnic, Rędzin i Miedźna. Po latach apatii, zastoju i marazmu w życiu tych społeczeństw nadszedł czas, kiedy ludzie zrozumieli, że ich teraźniejszość i przyszłość zależą od nich samych. Gminy zrzeszone w partnerstwie zaczęły ze sobą współpracować na skalę nigdy wcześniej niespotykaną. Okazało się, że pomimo tego, iż mieszkańców tych gmin dzielą granice administracyjne, to łączy ich wszystko pozostałe- od położenia geograficznego, przez kulturę i tradycję, po zainteresowania i założenia na przyszłość. Kluczem do sukcesu była wspólna inicjatywa- LGD „Razem na wyżyny”.
Kiedy ogłoszono nabór wniosków do Pilotażowego Programu Leader + kończył się właśnie 2004 rok. Nie było jeszcze wiadomo czy projekt uzyska aprobatę, a już kilkudziesięcioosobowa grupa lokalnych społeczników kilka razy w miesiącu spotykała się rozmyślając nad przyszłością swoich małych ojczyzn. Z tych wielogodzinnych dyskusji, rozmyślań, drobnych sprzeczek i słownych utarczek zrodziła się koncepcja działania pod tytułem „Razem na wyżyny”.
Wraz z pozyskaniem środków, zaczęła się gorączkowa praca nad Zintegrowaną Strategią Rozwoju Obszarów Wiejskich. Liczne spotkania, warsztaty i wyjazdy promowały ideę Leadera, ale przede wszystkim pozwalały na integrację ludzi, którzy wcześniej nie współpracowali na taką skalę. I choć o kategorii działania społecznikowskiego wielu z przyszłych członków stowarzyszenia słyszało od swoich babć i dziadków, bądź z historycznych przekazów medialnych, to dali się przekonać, że taka praca ma sens i w przyszłości może przynieść spore korzyści. Schemat I był koncepcją pionierów, którzy zaczęli zdobywać nowe tereny na polu działań społecznych.   
Spore zasługi w fazie rozruchu projektu mieli wójtowie pięciu partnerskich gmin. To dzięki ich aprobacie i przychylnemu stanowisku zabezpieczono fundusze na pierwszy etap przedsięwzięcia. Jednak sam projekt (i to wymaga stanowczego podkreślenia) od samego początku miał charakter oddolny, czyli „nasz los w naszych rękach”. Zresztą był to jeden z warunków, które należało spełnić, by w ogóle marzyć o jakiejkolwiek dotacji i działalności pod auspicjami programu Leader+. Jedną z podstawowych zasad Leadera jest bowiem współpraca pomiędzy trzema sektorami: społecznym, prywatnym i publicznym, przy czym żaden z nich nie może mieć wyraźnej przewagi.
Na zebraniu w dniu 29 marca 2006 r. powołana została Lokalna Grupa Działania Stowarzyszenie „Razem na wyżyny”. Wybrano zarząd, którego pierwszymi zadaniami były rejestracja stowarzyszenia i złożenie wniosku do Schematu II Pilotażowego Programu Leader+.
Ciężka praca przyniosła efekty w postaci wysokiej oceny wniosku i przyznania grantu umożliwiającego dalszą działalność. Przystąpiono do realizacji projektu „Razem – wyżej, dalej, szybciej”. Jedną z pierwszych decyzji, jakie podjęto w ramach tego projektu było zorganizowanie biura stowarzyszenia „Razem na wyżyny”. Od tej chwili cała praca związana z koordynacją działań partnerstwa ogniskowała się w małym pomieszczeniu budynku Urzędu Gminy w Mykanowie. Stowarzyszenie dalej organizowało liczne spotkania, szkolenia i seminaria, a także wyjazdy do miejsc, gdzie można było zobaczyć wiedzę zamienioną na praktykę.      
Z chwilą, kiedy II Schemat Pilotażowego Programu Leader+ wszedł w zasadniczą fazę, wiadomo było, że dalsze działanie, jeśli ma być skuteczne i zgodne z przyjętym regulaminem, będzie wymagało oparcia w sprawdzonych projektach, wzorach, które będzie można przenieść na rodzimy grunt. Tak zrodził się pomysł wyjazdu do naszych zachodnich sąsiadów, gdzie Leader to chleb powszedni. Tamtejsze partnerstwa dawno mają za sobą pierwsze projekty. Ich realizacja posiada już wymiar materialny. Tak jest chociażby w Lokalnej Grupie Działania „Südlicher Steigerwald” (Południowy Steigerwald), która na przełomie kwietnia i maja 2007 r. gościła przedstawicieli naszego partnerstwa. Ulokowana jest na terenie Parku Przyrody Steigerwald, pomiędzy Norymbergą a Würzburgiem. Malownicze usytuowanie na terenie mocno pofałdowanym, ze wspaniałymi lasami, niezliczoną ilością źródeł, strumyków i rzek jest głównym atutem tego regionu. To stwarza wspaniałe warunki do uprawiania wszelakiej turystyki. Zresztą infrastruktura turystyczno- gastronomiczna jest mocno rozbudowana- liczne pensjonaty, hotele, restauracje, ścieżki rowerowe i piesze, dają chwilową możliwość oderwania się od zgiełku miasta i codziennych problemów. Właśnie turystyka i ochrona naturalnego dziedzictwa ogniskuje działania podejmowane przez tamtejszą LGD. Od 1998 roku partnerstwo „Południowy Steigerwald” opracowało i zrealizowało ponad 20 różnych projektów związanych z ekologią (zabezpieczenia przeciwpowodziowe, zbiorniki magazynowania wody, upowszechnianie źródeł energii odnawialnej). Przewodniczący tego partnerstwa, Helmut Uihlein twierdził, że w początkowej fazie działania borykali się z dokładnie takimi samymi problemami. – Ludzie nie wierzyli w powodzenie przedsięwzięcia. Poza grupką zapaleńców, nie wykazywali praktycznie żadnego zainteresowania tym, co chcieliśmy wspólnie robić- dodawał pan Helmut. Dziś efekty ich mozolnej pracy są widoczne. Lokalna społeczność uwierzyła, że wspólnymi siłami, wspomagani pieniędzmi z Leadera mogą wiele zdziałać. Teraz mają kilkukilometrową ścieżkę dydaktyczną („Oaza zamysłów”), dziesiątki kilometrów ścieżek i szlaków rowerowych, miejsca piknikowe i wieżę widokową, z której roztacza się wspaniały widok. – Jedynie z aktywnością młodzieży mamy problem- ubolewał Helmut Uihlein – Nie wiemy, jak przyciągnąć ich do nas, zachęcić do aktywnego działania na rzecz lokalnej społeczności. Na szczęście tego problemu nie ma w stowarzyszeniu „Razem na wyżyny”- w równym stopniu w projekty zaangażowani są młodzi, jak i starsi mieszkańcy regionu.
Społecznicy z Polski opuszczali gościnną Frankonię pełni optymizmu, z mocnymi deklaracjami międzynarodowej współpracy. Dzięki takim spotkaniom runie wiele barier, zapewne pojawią się wspólne przedsięwzięcia, a przy okazji zapewne uda się rozwiązać kilka problemów i trudności.
    W marcu 2007 rozpoczął się cykl siedmiu wyjazdowych warsztatów szkoleniowych dla Lokalnej Grupy Działania, którego głównym celem była integracja i rozwój społeczności lokalnej. Każde ze szkoleń poświęcone było innemu tematowi, ale wspólnym efektem cyklu było opracowanie obszernego dokumentu -„Mapy zasobów i potrzeb Lokalnej Grupy Działania „Razem na wyżyny”, w której można znaleźć spis zasobów przyrodniczych, kulturowych, historycznych, instytucjonalnych i społecznych, a także analizę problemów i potrzeb mieszkańców pięciu gmin partnerskich. Powstały też dwa projekty, w oparciu o które będzie można w przyszłości składać wnioski aplikacyjne.
Rozpoczęty w maju 2007 cykl seminariów na temat przeciwdziałania patologiom społecznym miał na celu ukazanie wielu problemów, z jakimi boryka się młodzież i podjęcie prób ich rozwiązania. Głównymi uczestnikami seminariów była młodzież gimnazjalna oraz ich rodzicie i nauczyciele.
    Część środków przekazanych na działalność stowarzyszenia musiała zostać spożytkowana z myślą o skutecznej promocji. Nie mogła się ona skupić jedynie na wydaniu folderów czy broszurek, choć takie pojawiły się w obiegu i stanowią ważny element kształtowania wizerunku. Potrzebne były duże i głośne przedsięwzięcia, które na długo miały zapaść w pamięci i odbić się szerokim echem w społeczeństwie. Najpierw we wrześniu 2007 roku stowarzyszenie zorganizowało Piknik Historyczny w Mokrej, którego głównym punktem były uroczystości upamiętniające 68 rocznicę wybuchu II wojny światowej. Gwoździem programu była rekonstrukcja krwawej bitwy września ’39. Miesiąc później Piknik Regionalny „Razem na wyżyny” przyciągnął na płytę lotniska Aeroklubu Częstochowskiego amatorów występów artystycznych, sportowych i sprawnościowych. Impreza była też świetną okazją do zaprezentowania lokalnego przemysłu i rzemiosła. W ciągu dwóch dni pod sceną i przez namioty wystawiennicze przewinęło się kilka tysięcy osób.
    Przez ponad trzy lata ciężkiej pracy, wielu wyrzeczeń, poświęcaniu się dla innych kosztem swojego wolnego czasu i rodziny udało się członkom stowarzyszenia „Razem na wyżyny” zrobić coś, co przez dziesiątki lat nie sprawdzało się w naszym kraju- uświadomić społeczeństwu prawdę, że w nich samych drzemie ogromny potencjał, że jeśli sami nie wezmą spraw w swoje ręce, całe życie ktoś będzie im mówić, co jest dla nich lepsze, w końcu że dzięki wspólnemu działaniu można więcej i z lepszym skutkiem.
    15 lutego w Gminnym Ośrodku Kultury w Mykanowie podsumowano prawie czteroletnią obecność programu Leader na terenie pięciu partnerskich gmin: Kruszyny, Mykanowa, Miedźna, Rędzin i Kłomnic. Witold Magryś – członek Rady Krajowej Sieci Leader zwrócił uwagę, że Stowarzyszenie „Razem na wyżyny” jest pierwszą Lokalną Grupą Działania w województwie śląskim, która pomyślnie zakończyła realizację Projektu w ramach II Schematu Pilotażowego Programu Leader+. – Możecie być dumni z rezultatów waszego zaangażowania- dodał Maryś. Działania partnerstwa bardzo pozytywnie ocenił też obecny na zebraniu dyrektor Wydziału Terenów Wiejskich Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego Jerzy Motłoch. Jego zdaniem takich inicjatyw wśród lokalnych społeczności powinno być więcej, bo nie wszystkie problemy są i nie wszystkie mogą być rozwiązywane przez samorządy. Z podziękowaniami w stronę najbardziej zaangażowanych w projekt zwrócił się prezes stowarzyszenia Adam Wochal. Jego zdaniem realizacja projektu była możliwa dzięki zaangażowaniu się do wspólnego działania instytucji publicznych, lokalnych przedsiębiorców, organizacji pozarządowych oraz przedstawicieli społeczeństwa obywatelskiego. -Wkład pracy każdej osoby i każdej instytucji jest dla partnerstwa jednakowo ważny. Niemniej bardzo istotne było też wsparcie finansowe, jakie uzyskaliśmy od samorządów gminnych, starostwa powiatowego oraz Urzędu Marszałkowskiego. Za to wsparcie chciałbym dziś w tym miejscu podziękować- zakończył prezes.
Wśród obecnych na konferencji znaleźli się m.in. Karol Ostalski, przewodniczący rady powiatu częstochowskiego, Jacek Koj z Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków, Henryk Kolasa dyrektor Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa Oddział w Częstochowie, wójtowie i ich zastępcy z gmin należących do partnerstwa i wielu innych znakomitych gości.
 W najbliższym czasie stowarzyszenie planuje złożenie końcowego wniosku o płatność do FAPA, opracowanie Lokalnej Strategii Rozwoju na lata 2008-2017, przygotowanie wniosku o środki z Programu Leader w ramach PROW 2007-2013, utrzymanie biura stowarzyszenia i szereg pomniejszych, acz niezbędnych do właściwego funkcjonowania działań.
    Jeśli zaangażowanie społeczeństwa lokalnego przybierze takie formy i rozmiary, jak podczas realizacji pierwszych dwóch schematów w ramach stowarzyszenia „Razem na wyżyny”, to można być spokojnym o dalsze losy Leadera w okolicach Częstochowy.
    Co było? Nic nie było. Co jest? Leader jest – chciałoby się sparafrazować mistrza Kapuścińskiego.
Stowarzyszenia „Razem na wyżyny”