Biogazownie szansą Polski dla rolnictwa, środowiska i gospodarki - wnioski

Konferencja „Biogazownie szansą Polski dla rolnictwa, środowiska i gospodarki” zorganizowana była przez Fundację na rzecz Rozwoju Polskiego Rolnictwa, a odbyła się 18 czerwca 2014 w Ministerstwie Gospodarki

Konferencja była zwieńczeniem projektu „Biogazownie szansą dla rolnictwa i środowiska- ogólnopolska kampania edukacyjno-informacyjna” - przygotowanego przez Fundację na Rzecz Rozwoju Polskiego Rolnictwa i współfinansowanego ze środków Narodowego Funduszu Ochrony środowiska i Gospodarki Wodnej.

Przygotowany raport w ramach projektu wskazuje na dobre i złe praktyki, które przywołano na konferencji. Szczególne znaczenie nabiera uwypuklenie barier rozwoju. Uwagę zwraca wysoki udział respondentów (26 %) we wskazaniu największej bariery - procedur.

Równie istotne znaczenie mają braki w kapitale społecznym. Oznacza to, iż rozwój biogazowni w Polsce nie jest wyjątkiem. Progres natrafił na bariery o charakterze systemowym, a nie sektorowym.
Publiczne instrumenty wsparcia, czy to o charakterze regulacyjnym, czy pozaregulacyjnym, nie dostrzegają wielofunkcyjności biogazowni. Za pomocą jednej inwestycji następuje rozwiązanie kilku problemów:

• Ciepło
• Energia elektryczna
• Mniejsza emisja metanu
• Zagospodarowanie odpadów
• Wsparcie przedsiębiorczości
• Rozwój gospodarczy - polityka rozwoju lokalnego i regionalnego
• Miejsca pracy
• Często innowacja.

W konsekwencji niezasadne jest nadmierne uzależnienie od wyłącznego wsparcia biogazowni przez reżim dotyczący energii elektrycznej. Zarazem wydaje się brakować wsparcia innych funkcji biogazowni. Brakuje powszechnie akceptowalnej hierarchii korzyści.
Tymczasem w Polsce dominuje wsparcie jednofunkcyjne i do tego zarówno są przywiązani przedsiębiorcy jak i sfera publiczna.

Istotne znaczenie posiada stosowanie zasady subsydiarności, w tym celu najpierw powinna być wspierana: aktywność prosumentów, następnie przedsiębiorców, samorządów terytorialnych.

Samorządy terytorialne mają newralgiczne znaczenie dla procesu inwestycyjnego w każdym aspekcie. Brak sprawnej polityki ładu energetycznego na poziomie samorządu terytorialnego jest barierą systemową. Aby biogazownie mogły sie rozwijać niezbędne są aktywne samorządy terytorialne. Dobrym przykładem jest gmina Kisielice oraz Samorząd Województwa Świętokrzyskiego. Ważną kwestią jest tworzenie wysp energetycznych, w których tworzeniu biogazownie mogą odegrać podstawową rolę stabilizacyjną.

Wsparcie biogazowni jest niezbędne na wszystkich poziomach wsparcia - od budowania świadomości, przez rozwój technologii, proces inwestycyjny, aż do funkcjonowania źródła.

Niezbędna jest synergia pomiędzy wszystkimi instrumentami wsparcia, również w kontekście  wprowadzania zasad rynkowych. Krajowy podręcznik dobrych praktyk byłby ważnym czynnikiem stabilizującym.

W projekcie ustawy o odnawialnych źródłach energii pokłada się zbyt duże nadzieje. Faktycznie, w sytuacji dobrych rozwiązań, odpowiednie postanowienia mogą znacząco wesprzeć rozwój biogazowni. Błędne rozwiązania mogą natomiast doprowadzić do całkowitego usunięcia biogazowni z polskiego rynku. Dotychczas zastępowano niedostatki odpowiednich regulacji przez instrumenty ekonomiczne państwa w ramach systemu Funduszy Ochrony Środowikska, przede wszystkim NFOŚiGW. W dłuższej perspektywie niezbędne jest dodanie do instrumentów ekonomicznych, uproszczonych procedur i dostosowania wymagań prawa do skali podmiotów oraz do społecznych, środowiskowych i gospodarczych korzyści biogazowni.

Niewykorzystanie szansy, jaką jest rozwój branży biogazowej, byłby ogromną stratą gospodarczą, społeczną i środowiskową. Brak biogazu to zwiększenie transferu miejsc pracy z Polski. Zwłaszcza w kontekście proponowanego II pakietu klikatyczno-energetycznego, pakietu czyste powietrze dla Europy oraz uwarunkowań międzynarodowych kwestii klimatycznych - jak obniżenie emisyjności w USA przez gaz łupkowy, jak rownież niepewności dostaw gazu i ropy z pewnych kierunków.

Konkludując, podkreślono wagę dalszych prac nad rozwojem biogazowni w Polsce, między innymi przez kontynuację kampanii edukacyjnych takich jak projekt "Biogazownie szansą dla rolnictwa i środowiska".