W odchowie prosiąt istotną rolę odgrywa bardzo wiele czynników – warunki utrzymania zwierząt, stan techniczny urządzeń /budynków, poideł, kojców itp./, opieka weterynaryjna – postępowanie technologiczne oraz żywienie. Odchów zdrowych i prawidłowo rozwiniętych prosiąt decyduje o efektywności hodowli i użytkowaniu trzody chlewnej. Niezwykle ważnym zadaniem dla rolnika, decydującym o opłacalności produkcji jest uzyskanie jak najwyższej liczby odsadzonych, zdrowych prosiąt o wysokiej masie ciała. W pierwszych tygodniach życia prosięcia następuje intensywny wzrost tkanek i narządów, kształtuje się odporność organizmu decydująca o przystosowaniu do środowiska. Prawidłowy odchów wpływa na wzrost zwierząt, ich rozwój i zdrowotność – decyduje o późniejszej ich wartości użytkowej. Najważniejszym czynnikiem jest żywienie. Ważne, by było ono tak prowadzone, by odchować zwierzęta zdrowe, silne, dające doskonałe efekty w tuczu lub reprodukcji.
Nowonarodzone prosięta dla prawidłowego rozwoju wymagają odpowiedniej ilości siary w ciągu kilku godzin po urodzeniu, a następnie odpowiedniej ilości mleka, przynajmniej przez pierwsze 3-4 dni życia. Siara, a później mleko są podstawowym pokarmem dla prosiąt w okresie ssania. Ilość i jakość siary oraz mleka decydują o wynikach odchowu prosiąt. To zaś w znacznym stopniu zależy od sposobu żywienia lochy.
Prosięta po urodzeniu nie posiadają żadnych przeciwciał. System odporności biernej uzyskują przez pobranie przeciwciał odpornościowych z siary. W pierwszych dniach życia mleko lochy zapewnia prosiętom wszystkie /z wyjątkiem żelaza/ niezbędne składniki do prawidłowego rozwoju. W przypadku, gdy locha nie jest w stanie wytworzyć odpowiedniej ilości siary /np. niska mleczność, liczny miot czy śmierć lochy podczas porodu/ zaleca się podawanie pójła przygotowanego ze specjalnie do tego przeznaczonych preparatów mlekozastępczych dla prosiąt np. Pigmilk czy Koudalac. Niektórzy hodowcy w takich sytuacjach podają prosiętom mleko krowie, co z reguły kończy się ciężkimi biegunkami. Preparaty mlekozastępcze są stosowane jako zamienniki drogich produktów pochodzenia mlecznego np. takich jak odtłuszczone mleko w proszku. Powstają one na bazie serwatki poprawiającej smak paszy i wzbogacanej wysokiej jakości wyselekcjonowanymi białkami roślinnymi. Produkty z tej grupy znacznie podnoszą wartość pasz dla prosiąt. Przygotowane pójło należy skarmiać w temperaturze 40oC. Prosięta w tym czasie muszą mieć zapewniony swobodny dostęp do wody pitnej. Takie „odpajanie” prosiąt jest oczywiście postępowaniem awaryjnym i powinno być stosowane jako zło konieczne.
Już od 5-6 dnia życia warto prosiętom podawać granulat typu prestarter. Początkowo radzimy podawać go w bardzo małych ilościach, tak, by nie zalegał w karmniku. Prestarter podajemy do woli, ale karmnik uzupełniamy niewielkimi porcjami dopiero po wyjedzeniu wcześniej podanej dawki – pasza nie powinna, bowiem zalegać w korytku. Pierwsza pasza podawana prosiętom musi charakteryzować się bardzo dobrą strawnością. Zastosowanie karmy o nieodpowiednim składzie np. z dużą ilością białka roślinnego, może powodować stany zapalne przewodu pokarmowego, a w konsekwencji biegunkę i upadki. Prestartery to specjalistyczne pasze dla prosiąt. Do ich produkcji używa się tylko surowców o najwyższej jakości i wysokiej strawności, znacznie ograniczonej zawartości substancji niepożądanych, podnoszące ich wartość żywieniową. Pierwsze pasze dla prosiąt stosowane do momentu odsadzenia powinny przygotować przewód pokarmowy do pobierania pasz stałych. Zawierają one składniki o wysokiej strawności, które nie zalegają i tym samym nie powodują niepożądanej fermentacji w przewodzie pokarmowym. Prestartery mają pomóc bezpiecznie odłączyć prosięta od lochy jednocześnie ograniczając maksymalnie ryzyko wystąpienia biegunek oraz gwarantując zachowanie wysokich przyrostów. Najwyższej jakości pasza typu Prestarter występuje w formie pudru. Można ją podawać na mokro i na sucho. Podawana w formie sypkiej, dzięki wysokiej higroskopijności przykleja się do tarczy ryjowej prosiąt powodując pobieranie pokarmu w najwcześniejszym stadium rozwoju. Takie mieszanki /np. Romelko Orange/ doskonale sprawdzają się jako odżywki dla słabszych osobników. Pasze te zawierają bardzo łatwo przyswajalne węglowodany i tłuszcze oraz charakteryzują się wysoką zawartością produktów mlecznych.
We wczesnym okresie odsadzania zaleca się stosowanie specjalnych mieszanek o wysokich walorach smakowych i zapachowych /np. Romelko Green/. Wysoka strawność surowców i bogaty kompleks nutribiotics doskonale ogranicza występowanie biegunek. W przypadku prosiąt o niskim statusie zdrowotnym lub delikatnie reagujacych na zmiany żywieniowe wskazane jest podanie prestarterów z antybiotykiem /np. Romelko Green z suibicolem/. Prestartery odsadzeniowe mają w swoim składzie oprócz składników cechujących się wysoką strawnością, także specjalnie dobrane włókna strukturalne ułatwiające prawidłowe przesuwanie się zawartości jelit. Niestrawione resztki nie mają, zatem możliwości zalegania w przewodzie pokarmowym, są, bowiem natychmiast wydalane. Podstawową zaletą stosowania tych pasz jest znaczne ograniczenie występowania biegunek.
Prosięta między urodzeniem, a odsadzeniem przyrastają średnio 180-240 g/dziennie, zaś po odsadzeniu do 56 dnia życia około 250-300g. Dlatego żywienie wcześnie odsadzonych prosiąt jest bardzo ważnym i trudnym etapem w produkcji trzody chlewnej. Zaleca się, aby w 28 dniu życia prosięta ważyły około 7-8 kg. Po odsadzeniu należy zmieniać skład i wartość pokarmową mieszanek stosownie do wieku i zdolności trawiennych prosiąt. Mieszanki na okres poodsadzeniowy powinny bazować na dobrej jakości komponentach, takich jak ziarna zbóż poddawane różnym procesom technologicznym, odtłuszczone mleko w proszku, mączka rybna i dobrej jakości tłuszcze. Głównym czynnikiem decydującym o możliwości odsadzenia prosiąt jest masa ciała, jaką osiągnęły zwierzęta i warunki, do jakich trafią po odsadzeniu. Jeśli w gospodarstwie są odpowiednie budynki dla odsadzanych prosiąt, to dłuższe utrzymywanie ich razem z lochą jest nieuzasadnione ekonomicznie. Przy odsadzaniu paszę prestarter należy stosować jeszcze przez okres dwóch do trzech tygodni i stopniowo przechodzić na stosowanie starteru. W okresie odsadzenia prosiąt bezpieczniej jest również ograniczyć ilość skarmianych pasz. W tym czasie dawka pokarmowa na jedno prosię powinna odpowiadać 2% jego wagi. Zmiana paszy musi odbywać się stopniowo poprzez stosowanie w pierwszym okresie 75% paszy dla prosiąt i 25% mieszanki dla warchlaków, następnie po 50% obu mieszanek. Kolejny etap to 25% mieszanki prestarter i 75% mieszanki dla warchlaków, a następnie 100% mieszanki dla warchlaków.
U prosiąt w okresie odsadzenia występuje silny stres, który zmniejsza aktywność żołądka. Stres spowodowany jest zmianą paszy i odłączeniem od matki. Aby zniwelować problemy wynikające ze zmiany systemu żywienia zaleca się stosowanie dodatków do pasz: probiotyków /stabilizują równowagę populacji mikroorganizmów, jak też i aktywność enzymatyczną w przewodzie pokarmowym/, prebiotyków /stymulują rozwój i wzrost naturalnej, pożytecznej mikroflory jelitowej/, ziół i olejków eterycznych /podwyższenie ilości pobieranej przez zwierzęta paszy/. Nie należy zapominać o aspektach technicznych niwelujących stres:
Jeżeli jest to możliwe prosięta z jednego miotu powinny przebywać razem
Nie przeprowadzać kastracji w czasie odsadzania prosiąt
Eliminować przeciągi w budynku
Zapewnić optymalną temperaturę
Zagwarantować stały dostęp do świeżej wody
Po odsadzeniu, prosięta czy też później - warchlaki powinny być żywione w sposób umożliwiający szybki wzrost i rozwój tak, aby później, w okresie tuczu mogły osiągnąć szybkie tempo odkładania białka.
Wybór najlepszego prestarteru dla prosiąt zależy od sytuacji w gospodarstwie, dlatego nie ma jedynego, słusznego rozwiązania. Dobry odchów prosiąt to brak biegunek i innych chorób, dobre pobranie paszy, a co za tym idzie zadowalające przyrosty prosiąt.
.png)
Zaloguj przez Facebook
