Badania ryb

Stwierdzone pozostałości chemiczne w krajowych rybach hodowlanych a zwłaszcza pestycydów i metali toksycznych są niskie i nie stanowią zagrożenia dla zdrowia człowieka. Prowadzone corocznie badania pozostałości chemicznych w żywności pochodzenia zwierzęcego pozwalają ocenić ją jako bezpieczną dla konsumenta.

Ostatnio w mediach pojawiły się informacje bezpodstawnie straszące konsumentów ryb, a w szczególności karpi. Bez podawania konkretnych danych zostały przedstawione potencjalne zagrożenia dla zdrowia konsumentów.

Informujemy, że w Polsce podstawą prawną do prowadzenia kontroli pozostałości w żywności pochodzenia zwierzęcego, zgodnie z dyrektywą Rady 96/23/WE jest rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 28 lipca 2006 r.
Badania Kontrolne pozostałości realizowane są w Zakładzie Farmakologii i Toksykologii oraz w Zakładzie Higieny Żywności Pochodzenia Zwierzęcego Państwowego Instytutu Weterynarii – Państwowego Instytutu Badawczego w Puławach (laboratoria referencyjne) i 8 Zakładach Higieny Weterynaryjnej (ZHW Białystok, Gdańsk, Katowice, Łódź, Olsztyn, Poznań, Warszawa, Wrocław).
Wszystkie substancje analizowane w tzw. badaniach pozostałości, zgodnie z obowiązującymi unormowaniami, są podzielone na grupę A i grupę B. Do grupy A zalicza się substancje wykazujące działanie anaboliczne oraz związki chemiczne, których stosowanie u zwierząt jest niedozwolone. Natomiast grupa B obejmuje produkty lecznicze, zanieczyszczenia środowiskowe, toksyny naturalne i inne zanieczyszczenia.

W 2006 roku przebadano łącznie 925 próbek, w tym 625 próbek krajowych ryb hodowlanych, głównie karpia. W Polsce podobnie jak w całej Unii Europejskiej stosowanie związków wykazujących działanie anaboliczne (hormony i tyreostatyki) w tuczu zwierząt rzeźnych jest zabronione.
Kontrola pozostałości hormonów i tyreostatyków nie wykazała stosowania tych związków przez hodowców ryb w Polsce.

W zakresie pozostałości weterynaryjnych produktów leczniczych nie stwierdzono obecności badanych grup leków weterynaryjnych, w tym niedozwolonych do stosowania w praktyce weterynaryjnej i hodowli: nitrofuranów, nitroimidazoli, beta-agonistów, neuroleptyków oraz leków przeciwrobaczych i przeciwzapalnych.
Wnikliwa ocena wyników badań dotycząca zanieczyszczeń środowiskowych (pestycydy, polichlorowane bifenyle PCB, pierwiastki toksyczne) wskazała na występowanie niskich stężeń tych związków, często na poziomie wykrywalności stosowanych metod analitycznych. Mimo powszechnego stwierdzenia obecności insektycydów chloroorganicznych (>70%) i PCB (>50%) ich stężenia były najczęściej na poziomie setnych i tysiącznych części mg/kg, co stanowi zaledwie kilka procent wartości limitowanych dla tych związków. Również niskie były stężenia ołowiu, kadmu, rtęci i arsenu w mięśniach badanych ryb. Średnia zawartość tych metali kształtowała się na poziomie: Pb - 0,02 mg/kg, Cd - 0,003 mg/kg, Hg - 0,029 mg/kg i As - 0,2 mg/kg. Stężenia te stanowią jedynie kilka procent wartości maksymalnie dopuszczalnych w rybach.