Awantura o dolinę Rospudy

Stalin nas nie pokonał, Syberia nie zniszczyła, a teraz wykończy nas obwodnica - żalą się bracia Monwidowie z Mazurek koło Augustowa.

Trasa szybkiego ruchu będzie przebiegać kilkadziesiąt metrów od ich gospodarstwa agroturystycznego. Już zostali wywłaszczeni z ziemi. - Dostaliśmy tę ziemię za obronę Warszawy przed nawałą bolszewicką w 1920 roku. W 1941 r. całą wieś wywieźli na Sybir. Prąd założyli nam dopiero w 1969 roku, jako ostatnim w powiecie. A teraz jeszcze ta obwodnica. Same plagi bolszewickie. I za co?! Żal tylko na starość, że nowa władza po bolszewicku z nami walczy - żali się senior rodu Juwenalis Monwid.

Jak obsiać pola samolotem
Monwidowie od 50 lat przyjmują letników. Z agroturystyką wiązali wielkie nadzieje. Córka Antoniego Monwida studiuje w Olsztynie agroturystykę. W nowym trzypiętrowym domu pełno gości. Przyjeżdżają tu co roku z Warszawy. - Odpoczywamy tu od dziewięciu lat. Teraz, jak ta autostrada przyjdzie, to nie wiadomo, jak będzie - mówią.

Droga ekspresowa przetnie nie tylko grunty Monwidów. Wokół obejścia płynie rzeczka, którą można płynąć do jeziora Necko. Nowa trasa ma przebiegać 200 metrów od jeziora. Dojście do jeziora będzie niemożliwe. - Mamy małą łódkę dla turystów. Drogowcy nie zaplanowali mostu, tylko dwuokularowy przepust, więc koniec z pływaniem. Turyści już zapowiadają, że przy autostradzie nie zamierzają odpoczywać - mówi Antoni Monwid.

Dla rodziny Trockich z Gatnego obwodnica to, jak mówią, koniec świata. - Będziemy bezdomni. Droga przebiega przez nasze gospodarstwo, 40 metrów od domu. Część budynków trzeba będzie wyburzyć. Na pola nie będziemy mieli dojazdu, chyba samolotem trzeba je będzie uprawiać. A sześcioro dzieci mamy, troje na studiach, pozostałe też się uczą. Z czego będziemy żyć? - płacze Władysława Trocka. Mówi, że nikt z nimi nie rozmawia o odszkodowaniu. Nie wierzy, że stać ich będzie na urządzenie sobie życia od nowa. W podobnej sytuacji jest kilka innych gospodarstw w Gatnem.

Ludzie we wsiach nie mają wątpliwości, że ta droga to dla niektórych interes. - Pagórki zostały obfotografowane. Piasek już zamawiają. A skąd wiedzą, że wygrają przetarg? - pytają rezolutnie rolnicy. Nie rozumieją, dlaczego drogowcy i urzędnicy uparli się budować drogę właśnie przez bagna i torfowiska.

Ekologów siekierą
W Augustowie nikt nie kwestionuje, że obwodnica jest konieczna. Jednak wielu zastanawia się, czy trasa przez bagna Rospudy jest najlepsza. - Wiadomo, że w błocie najłatwiej utopić pieniądze. Ale będą topić nie swoje, tylko nas wszystkich. Wiadomo, że Unia na tę drogę nic nie da - twierdzi prezes Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Augustowskiej Marian Dyczewski.

Adam Jatkowski z Augustowa zastanawia się, dlaczego z takim uporem forsowano tylko wariant przez bagna. - Podejrzana ta wojna z ekologami i rezygnacja z unijnych pieniędzy - kręci głową. Ekolodzy już zapowiedzieli, że przywiążą się do sosen i nie pozwolą wycinać lasu.

Zwolennicy drogi odpowiadają: - A niech się przywiązują. Zrąbiemy ich razem z sosnami.

- Pewnie by się tak stało, gdyby tylko na to pozwolić. Ludzie są bardzo zdeterminowani - przyznaje Leszek Cieślik, burmistrz Augustowa.

Tiry, won z miasta
Zdzisław Bartkowiak, działacz społeczny z Augustowa, jest przekonany, że można znaleźć tańszy i nieniszczący przyrody przebieg trasy. - Wystarczyłoby drogę poprowadzić kilka kilometrów dalej, przez Chodorki - tłumaczy.

Andrzej Chmielewski, augustowski działacz Samoobrony, wie jedno: tiry muszą ominąć Augustów. - Wszystko jedno, którędy ta droga pójdzie i kto za nią zapłaci. Tiry, won z miasta, i to jak najszybciej! - pokrzykuje.

Podobnie myśli Kazimierz Niedźwiecki ze Szczebry. Jego zdaniem ekolodzy, którzy opowiadają o storczykach i miodokwiatach, tych roślin na oczy nie widzieli. - A ja widziałem klempę łosia zabitą przez tira przy trasie i dwa kilkutygodniowe łoszaki stojące nad nią. Same musiały przetrwać zimę. I nie chcę już takich widoków w drodze do pracy. Nie chcę też widzieć krzyży przy drodze i zniczy na przejściach dla pieszych, gdzie zginęli ludzie - mówi.