Plony rzepaku w dużej mierze zależą od intensywności pracy pszczół i innych owadów zapylających na plantacji. Aby praca owadów była wydajna muszą panować warunki sprzyjające oblotowi owadów zapylających, szczególnie pszczół. Istotnym czynnikiem obniżającym obecność pszczół na plantacjach rzepaku jest występowanie w sąsiedztwie upraw gatunków roślin konkurencyjnych, które odciągają owady zapylające od uprawy docelowej. Nie tylko konkurencyjna plantacja rzepaku ale również dziko rosnący mniszek lekarski, kasztanowiec zwyczajny i wiele gatunków chwastów są bardzo atrakcyjne dla pszczół a czas ich kwitnienia zbiega się często z okresem kwitnienia rzepaku. Jak można wygrać z konkurencją o pszczoły?
Pszczoła miodna i inne owady zapylające poszukując pokarmu kierują się zapachem wydzielanym przez kwitnące rośliny.
Wykorzystując silną reakcję pszczół na zapach można kierować je na uprawy wymagające lepszego zapylenia. Jest to możliwe dzięki opryskiwaniu roślin atraktantami. Należy do nich Pollinus produkowany przez firmę Arysta Lifescience. Jest to preparat zawierający kompozycję czterech związków zapachowych pochodzenia roślinnego. Aktywne składniki preparatu Pollinus imitują feromon wydzielany przez pszczoły zwiadowczynie dla wskazania zbieraczkom źródła pożytku. Pollinus ma silny, kwiatowy zapach zwabiający pszczoły, trzmiele oraz inne owady zapylające. Zwiększa więc jeszcze bardziej atrakcyjność kwiatów. Pszczoły wybierają opryskaną plantację i nie szukają nektaru na kwiatach konkurencyjnych. Pollinus maksymalizuje również zapylenie kiedy okres zapylania jest skrócony, czy to z powodu złych warunków pogodowych np. niska temperatura (10-15 oC), pochmurna pogoda, czy też gdy dana uprawa ma krótki okres zapylania. Na plantacji potraktowanej preparatem Pollinus pszczoły pojawiają się w większej liczbie i pracują aktywniej. Dzięki temu zwiększa się efektywność zapylenia, czego następstwem jest wzrost jakości i wielkości plonu. Dla poprawienia warunków zapylenia zaleca się ustawianie od 2 do 4 rodzin pszczelich na hektarze plantacji.
Efekty stosowania
Od kilku lat prowadzone są badania nad stosowaniem preparatu Pollinus w odmianach populacyjnych i heterozyjnych rzepaku ozimego. Badania prowadzono między innymi na Uniwersytecie Przyrodniczym we Wrocławiu. Opryskiwano plantacje rzepaku jednokrotnie (na początku kwitnienia) i dwukrotnie (początek i pełnia kwitnienia). Badano również wpływ opryskiwania całej powierzchni plantacji oraz pasowo (co drugą ścieżkę). Okazało się, że zwyżka plonu przy opryskiwaniu całej powierzchni i przy opryskiwaniu pasowym była na takim samym poziomie. W wypadku 1 zabiegu – na początku kwitnienia plon był wyższy o około 7,9-9,1%. Po wykonaniu 2 zabiegów opryskiwania (początek i pełnia kwitnienia) przyrost plonu przekraczał 11%. Oprócz zwyżki plonu (na którą składała się większa liczba zawiązanych łuszczyn z większą ilością dobrze wykształconych nasion) obserwowano również wpływ na parametry jakościowe. Po zastosowaniu preparatu Pollinus obserwowano większą MTN oraz pozytywny wpływ na zawartość tłuszczu surowego w nasionach (o ponad 1% większa w porównaniu do kombinacji nie opryskiwanej preparatem Pollinus).
Zalecenia stosowania
Najlepsze wyniki zwyżki plonu można uzyskać wykonując 2 zabiegi opryskiwania w okresie kwitnienia roślin. Pierwszy - na początku kwitnienia - gdy ok. 10-15% kwiatów jest otwartych, drugi w pełni kwitnienia, gdy około 90% kwiatów jest w pełni otwartych. Zabiegi należy wykonywać wcześnie rano w czasie ładnej pogody, najlepiej jeżeli nie zanosi się na deszcz. Preparat zwabiając pszczoły i inne owady zapylające do kwatery nim potraktowanej powoduje również pewną zwyżkę plonu w sąsiednich – nie opryskanych kwaterach. Zalecana dawka preparatu, niezależnie od uprawy w której jest on stosowany wynosi 1 l/ha. Zalecana ilość wody w uprawach roślin rolniczych wynosi 400 l wody na 1ha.
Pollinus jest w pełni bezpieczny dla ludzi i zwierząt, także dla wszystkich owadów drapieżnych i pasożytniczych. Nie powoduje również żadnego ujemnego wpływu na rośliny. Zastosowanie preparatu Pollinus podnosi opłacalność produkcji.