Aby ocalić bezpieczeństwo i różnorodność produktów rolno-spożywczych

Szeroka koalicja stowarzyszeń reprezentujących europejskie przedsiębiorstwa sektora rolnego i łańcucha żywnościowego apeluje do UE o rozwiązanie sytuacji braku środków ochrony roślin dla upraw specjalistycznych, takich jak warzywa i owoce, ryż, kwiaty czy nasiona. W lutym 2014 r. Komisja Europejska (DG SANCO) opublikowała długo oczekiwane sprawozdanie dotyczące ustanowienia europejskiego funduszu  wsparcia dla tzw. zastosowań małoobszarowych. Stowarzyszenia łańcucha rolno spożywczego zgadzają się, że wnioski te nie są wystarczająco ambitne i pozostawią wiele problemów bez rozwiązania.
Propozycja utworzenia platformy UE koordynującej działania w zakresie zastosowań małoobszarowych i upraw specjalistycznych stanowi dobry punkt wyjścia, nie proponuje jednak żadnych rozwiązań długoterminowych.

- Jako że UE jest na drugim miejscu pod względem zarówno produkcji warzyw i owoców na świecie, jak i importu, brak odpowiednich rozwiązań dla ochrony roślin nietylko os łabia konkurencyjność całego łańcucha rolno-spożywczego, ale również
zagraża zrównoważoności sektora, nie pozwalając na prowadzenie skutecznej kontroli nowych szkodników i na zapobieganie ich pojawianiu się; poziomowi zatrudnienia w sektorze oraz, co ważniejsze; zróżnicowaniu wysokiej jakości produktów rolno spożywczych w Europie – powiedział Pekka Pesonen, sekretarz Generalny Copa- Cogeca, przemawiając w imieniu organizacji łańcucha rolno-spożywczego.

- Można je określić jako „uprawy małoobszarowe”, ich znaczenie dla europejskiej gospodarki i konsumentów jest jednak ogromne, powiedział Jean-Charles Bocquet, dyrektor generalny European Crop Protection Association - Aby stworzyć lepsze rozwiązania dla ochrony roślin potrzeba nie tylko więcej koordynacji, lecz również odpowiedniego mechanizmu zwiększania współpracy i finansowania projektów
badawczych. Tylko w ten sposób uda nam się poruszyć wszelkie kwestie, m. in. poprzez promowanie wspólnych i opłacalnych rozwiązań dla zastosowań małoobszarowych i upraw specjalistycznych. W przeciwnym wypadku będziemy tylko informować się nawzajem o problemach, nie będziemy jednak dysponować żadnymi rozwiązaniami.

- Trzeba jak najszybciej znaleźć rozwiązania umożliwiające wzajemne uznawanie środków ochrony roślin we wszystkich państwach członkowskich UE, dla wszystkich upraw specjalistycznych i wszystkich podmiotów łańcucha rolno-spożywczego, w tym
producentów i przetwórców,” powiedział Jean Bernard Bonduelle, prezes PROFEL.
Partnerzy łańcucha rolno-spożywczego proponują opracowanie trwalszego programu na rzecz zastosowań małoobszarowych i upraw specjalistycznych, w ramach inteligentnej, zrównoważonej i nastawionej na włączenie społeczne polityki wzrostu, zgodnej z celami Europy 2020. W takim programie powinno znaleźć się wsparcie finansowe dla inicjatyw prowadzących do znalezienia rozwiązań dla zastosowań
małoobszarowych. Podobny program już istnieje w USA, gdzie zysk gospodarczy z każdego dolara wydanego na ten program wynosi 500 $ (roczne wydatki w wysokości 14 $ mln przynoszą roczny zysk gospodarczy w wysokości 7,7 $ mld.)

Uprawy małoobszarowe odnoszą się do warzyw i owoców, zbóż, w tym do ryżu, nasion, chmielu, kwiatów iwszystkich innych roślin wymagających specjalnie opracowanych środków ochrony roślin, bez względu na to,czy są one stosowane w czasie hodowli, uprawy, przechowywania czy transportu.
Sektor zastosowań małoobszarowych i upraw specjalistycznych ma niezmierne znaczenie dla Europy;stanowi 18% wartości produkcji rolnej, a zajmuje jedynie 3% powierzchni upraw. UE jest drugim największym producentem warzyw i owoców na świecie, których wartość przekracza 70 € mld rocznie. Jest również drugim największym importerem.
Unijny rygorystyczny proces wydawania zezwoleń na środki ochrony roślin sprawił, że ich dostępność jest ograniczona, zwłaszcza w przypadku zastosowań małoobszarowych i upraw specjalistycznych. Do grudnia 2014 r. trzeba przeprowadzić przegląd rozporządzenia 1107/2009 dotyczącego wprowadzania do obrotu środków ochrony roślin w UE, przy jednoczesnym utrzymaniu wysokich norm bezpieczeństwa.
W ramach 7 ramowego programu badań Komisja Europejska będzie wspierać ERANET w zakresie integrowanej ochrony roślin ze zwróceniem szczególnej uwagi na zastosowania małoobszarowe (IPM ERANET). Ten dodatkowy instrument koordynacji badań publicznych finansowanych przez państwa członkowskie UE jest bardzo potrzebny. Należy jednak powiązać plan pracy ERANET z lukami i potrzebami, które zostaną określone przez platformę koordynującej działania w zakresie zastosowań małoobszarowych i upraw specjalistycznych. Na chwilę obecną wdaje się, że są to dwie odrębneinicjatywy i że ERANET nie uwzględni informacji na temat luk w dostępie środków ochrony roślin, które już zostały zidentyfikowane, a przejdzie od razu do drugiego kroku, czyli finansowania rozwiązań.