Amerykańskie ministerstwo rolnictwa opublikowało w środę propozycję nowych zasad importu świeżych jabłek i gruszek z ośmiu państw UE, w tym Polski, do USA. Komisja Europejska liczy, że nowe zasady wejdą w życie jeszcze przed wrześniem obecnego roku.
To by oznaczało, że polskie jabłka z tegorocznych jesiennych zbiorów będą mogły trafić na amerykański rynek. Polski rząd zabiega o to od czasu, gdy Rosja zamknęła w 2014 roku swój rynek dla owoców z UE w ramach rewanżu za unijne sankcje nałożone na Moskwę po zaanektowaniu przez nią ukraińskiego Krymu.
Projekt nowych zasad importu świeżych jabłek i gruszek do USA dotyczy ośmiu państw UE: Belgii, Niemiec, Hiszpanii, Francji, Włoch, Holandii, Polski i Portugalii. Wraz z jego oficjalną publikacją w środę rozpoczęły się teraz trwające 60 dni konsultacje.
"Komentarze, które wpłyną, zostaną ocenione. Jeśli okaże się, że konieczne jest wprowadzenie znaczących zmian, to kolejna propozycja zostanie opublikowana do dalszych konsultacji" - wyjaśniła PAP Yindra Dixon z wydziału komunikacji ministerstwa rolnictwa USA. Ostateczna propozycja zostanie opublikowana i wejdzie w życie po publikacji, "zwykle 30-60 dni później" - dodała. Ale nie chciała spekulować, kiedy to może nastąpić.
Komisja Europejska wyraziła tymczasem nadzieję, że nowe zasady wejdą w życie przed wrześniem, aby otwarcie rynku USA dotyczyło już tegorocznych zbiorów jabłek i innych owoców. "To będzie korzystne dla europejskich rolników, spośród których wielu nagle straciło rynki eksportu w wyniku sankcji nałożonych przez Rosję w 2014 roku" - oświadczyła we wspólnym komunikacie trójka unijnych komisarzy: ds. bezpieczeństwa żywności - Vytenis Andriukaitis, handlu - Cecilia Malmstroem i rolnictwa - Phil Hogan.
Zastrzegli jednak, że oczekiwane otwarcie amerykańskiego rynku "nie zneutralizuje pełnego wpływu sankcji", ale przynajmniej pomoże zrekompensować część strat. KE szacuje, że wartość eksportu jabłek i gruszek z UE do USA będzie skromna i wyniesie około 10 mln euro, co stanowi 0,5 proc. udziału rynku.
Spośród ośmiu państw, których dotyczy nowa propozycja, tylko Polska i Niemcy nie mogą w ogóle eksportować do USA świeżych jabłek i gruszek. Dla pozostałych państw już teraz jest to możliwe, ale w ramach innej, znacznie bardziej kosztownej i uciążliwej procedury. Producenci muszą bowiem płacić za inspekcje i testy przeprowadzane przez Amerykanów. Jeśli w życie wejdą nowe zasady, to osiem państw UE będzie z tego zwolnionych, bo spełniają "systemowe wymagania" dotyczące standardów produkcji i pakowania owoców w celu ograniczania ryzyka szkodników.
Jabłka i owoce z ośmiu państw UE będą w USA bezpośrednio konkurować z owocami rodzimej produkcji oraz tymi importowanymi z krajów z półkuli południowej, skąd pochodzi obecnie 89 proc. importowanych do USA jabłek i 78 proc. gruszek. Ale ministerstwo rolnictwa USA szacuje, że "nie więcej niż 10 proc. jabłek i gruszek, importowanych z ośmiu państw UE, może wypierać import z innych państw".
Jeśli chodzi o straty amerykańskich producentów jabłek w wyniku importu z UE, to zdaniem ministerstwa rolnictwa USA wyniosą one pomiędzy 9,2 a 11,2 mln USD, czyli zaledwie 0,3 proc. rocznej wartości produkcji. Nieznacznie skorzystają konsumenci, bo cena jabłek powinna spaść o około 0,5 proc., gdy import z ośmiu państw UE przekroczy 11 milionów ton, czyli 0,5 proc. rocznej konsumpcji świeżych jabłek w USA.
Straty amerykańskich producentów gruszek w wyniku importu z UE będą jeszcze mniejsze. Resort rolnictwa szacuje, że nie przekroczą one 0,3 proc. wartości całej rocznej produkcji tych owoców w USA.
Inga Czerny (PAP)