Rynek zbóż w Polsce

• wyższy skup zbóż niż w 2003 roku;
• wzrost cen pszenicy i żyta;
• import zbóż większy niż w poprzednim miesiącu, ale mniejszy niż przed rokiem;
• nadal duże zainteresowanie ziarnem (zwłaszcza paszowym) na giełdach:

Czynniki podażowo-popytowe

Skup zbóż
W marcu 2003 roku skup zbóż podstawowych (wg GUS) był o 3,1% wyższy niż w lutym i wyniósł około 159 tys. t. Był jednak o blisko 13% mniejszy niż w tym samym miesiącu przed rokiem. Zakupy pszenicy wyniosły około 116 tys. t, a żyta ponad 23 tys. t. W porównaniu do poprzedniego miesiąca skup pszenicy był większy o około 2%, ale o ponad 15% mniejszy
niż przed rokiem. Natomiast żyta skupiono aż o około 70% więcej niż w lutym i o ponad 16% więcej niż w porównywalnym okresie przed rokiem. Łączny skup zbóż podstawowych w okresie lipiec 2002 – marzec 2003 wyniósł 6,2 mln t (w tym 4,9 mln t pszenicy i 0,7 mln t żyta) i był o 10% większy niż w tym okresie roku poprzedniego.
 

Handel zagraniczny
Według danych Głównego Inspektoratu Ochrony Roślin i Nasiennictwa, w marcu br. import zbóż i przetworów zbożowych wyniósł 70,7 tys. t (w tym 7,3 tys. t ziarna pszenicy i 3,5 tys. t żyta) i był o około 48% większy niż w lutym br., ale o prawie 36% mniejszy niż w tym samym okresie przed rokiem. Łącznie w ciągu 9 miesięcy bieżącego roku gospodarczego (od lipca ub.r. do końca marca br.) sprowadzono do kraju 445,7 tys. t zbóż i ich przetworów (w tym 52 tys. t ziarna pszenicy i 6,1 tys. t żyta), tj. o 31% mniej niż w analogicznym okresie poprzedniego sezonu. W bieżącym sezonie istotne znaczenie dla rynku ma również eksport, który jest wyższy od importu. Według danych GUS, tylko w II półroczu 2002 roku wyeksportowano 545 tys. t zbóż (łącznie z mąką pszenną, żytnią i słodem), w tym 516 tys. t pszenicy. Uwzględniając eksport pszenicy zrealizowany przez ARR można szacować, że dotychczas wywieziono jej z kraju co najmniej około 900 tys. t (bez eksportu dokonanego w br. przez inne podmioty).

Działania ARR
W marcu i kwietniu br. Agencja Rynku Rolnego kontynuowała sprzedaż zbóż z zapasów. Łącznie od połowy listopada ub.r. do 23 kwietnia br. sprzedano 510,8 tys. t pszenicy z tego ok. 370 tys. t na eksport) i 120,7 tys. t żyta. W związku z rosnącym popytem na zboża od połowy kwietnia br. ARR sprzedaje swoje zapasy ziarna tylko na zaopatrzenie rynku krajowego. Ceny transakcyjne uzyskane na ostatnim przetargu (23.04. br.) wyniosły średnio 491 zł/t pszenicy i prawie 376 zł/t żyta.

Tendencje cenowe
Krajowe ceny skupu zbóż Od kilku miesięcy odnotowuje się systematyczny wzrost cen skupu pszenicy. Według danych GUS, w marcu br. przeciętna cena skupu tego ziarna ukształtowała się na poziomie 454 zł/t (bez VAT), tj. o 1,6% wyższym niż w poprzednim miesiącu i o ponad 5% wyższym niż w grudniu ub.r. W porównaniu do analogicznego okresu w 2002 roku była ona nadal niższa o około 6%. Za żyto w marcu br. średnio w kraju płacono 363 zł/t (bez VAT), tj. o 0,9% więcej niż w lutym br. i o około 9% więcej niż w końcu ub.r. W odniesieniu do cen sprzed roku żyto było tańsze o 2,8%. Według danych Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, w połowie kwietnia br. przeciętna cena skupu pszenicy konsumpcyjnej wyniosła 475 zł/t, a żyta 373 zł/t i były nieco wyższe niż w analogicznym okresie ub.r. Prognozy ekspertów wskazują, że w najbliższym czasie ceny zbóż będą nadal wykazywały tendencje wzrostowe i w czerwcu mogą osiągnąć w skupie do 490 zł/t pszenicy i do 390 zł/t żyta.

Targowiskowe ceny zbóż
Od września ub.r. ceny pszenicy i żyta w obrocie targowiskowym wykazują tendencję
wzrostową (miesięcznie 0,2-2,9%). W marcu za pszenicę płacono przeciętnie
w kraju 497 zł/t, a za żyto 377 zł/t, tj. więcej niż przed miesiącem odpowiednio
o 2,3% i 2,9%, ale odpowiednio o 5% i około 4% mniej niż w analogicznym
okresie ub.r. Według danych Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi,
w połowie kwietnia br. cena pszenicy na targowiskach wynosiła 540 zł/t, a żyta
409 zł/t.

Ceny zbóż na giełdach towarowych
Na krajowych giełdach towarowych nadal obserwuje się duży popyt na ziarno. Ceny zbóż rosną, a eksperci twierdzą, że wzmożony popyt utrzyma się jeszcze w najbliższych miesiącach. Dużym zainteresowaniem cieszy się zboże paszowe (jęczmień, pszenica i pszenżyto), którego ceny zbliżają się do cen ziarna konsumpcyjnego. W marcu br. średnia cena transakcyjna pszenicy paszowej wynosiła 438 zł/t i była o 4,2% wyższa niż w lutym br. Za pszenicę konsumpcyjną w marcu w transakcjach uzyskiwano średnio 462 zł/t, natomiast w połowie kwietnia o 5,6% więcej, tj. 488 zł/t. Giełdowy rynek żyta jest względnie ustabilizowany. Występujące w niektórych rejonach kraju niedobory rynkowe uzupełniane są sprzedażą ziarna z zapasów ARR. W marcu przeciętna cena transakcyjna żyta wyniosła 359 zł/t i utrzymała się na poziomie podobnym jak w poprzednim miesiącu.
 

Ceny zbóż na rynkach zagranicznych
Według notowań Reutera (na podstawie danych FAMMU/FAPA), w marcu br. ceny pszenicy konsumpcyjnej na giełdach USA w transakcjach rzeczywistych ukształtowały się na poziomie 142 USD/t (HRW Nr 2) i 127 USD/t (SRW Nr 2), tj. niższym niż przed miesiącem odpowiednio o 7% i o ponad 11%. Spadek cen pszenicy konsumpcyjnej odnotowano także na rynku europejskim. Na giełdach w Niemczech przeciętna cena tego ziarna wynosiła 141 USD/t i była o 2,1% niższa niż przed miesiącem. Cena pszenicy francuskiej w ciągu miesiącaobniżyła się o 1,9%, do 115 USD/t. Według dziennych notowań Reutera, w połowie kwietnia br. ceny pszenicy HRW Nr 2 wynosiły średnio 142 USD/t, SRW Nr 2 – 127 USD/t, francuskiej – 117 USD/t i niemieckiej – 136 USD/t.