Rada Ministrów zaakceptowała warunkowo projekt ustawy o organizacji rynku eko-paliw ciekłych oraz eko-komponentów do ich produkcji.
Projekt jest rezultatem potrzeby wsparcia krajowej produkcji biopaliw z rodzimych surowców rolniczych i realizacją zaleceń zawartych w wielu dokumentach rządowych, w tym w "Strategii rozwoju energetyki odnawialnej".
Zakres ustawy obejmuje:
Jedną z głównych zasad przyjętych przy opracowywaniu projektu było maksymalne wykorzystanie istniejących przepisów ustawowych.
W projekcie określono, że udział bioetanolu w ilości wprowadzanych do obrotu benzyn ma być co najmniej 4,5 proc. Rada Ministrów będzie określać w rozporządzeniu procentowy wymagany udział poszczególnych eko-komponentów w ogólnej ilości ropopochodnych paliw ciekłych, wprowadzanych do obrotu i zużywanych przez pojazdy drogowe oraz w transporcie kolejowym. Oceniono, że jeśli chodzi o benzyny, limit ten minimum 4,5 proc., powinien obowiązywać od 1 stycznia 2003 roku oraz minimum 5 proc. od roku 2006, w stosunku do ogólnej ilości ropopochodnych paliw ciekłych wprowadzanych do obrotu. Jest to równoznaczne z wprowadzeniem do obrotu rynkowego około 260 tys. ton bioetanolu oraz około 400 tys. ton estru. Oczywiście limit ten może być przekroczony.
Upoważniono też Radę Ministrów do określania tempa rozwoju rynku eko-paliw.
Określono wymagania jakościowe bioetanolu i estru stosowanych jako komponent do paliw płynnych.
Do czasu ustanowienia polskiej normy przyjęto, że dla estru obowiązywać będą wymagania wojskowe, opracowane dla potrzeb obronności i bezpieczeństwa państwa, zaś dla eteru etylotert-butylowego wymagania określone dla PKN Orlen SA. Do produkcji eko-komponentów mogą być wykorzystane wyłącznie surowce rolnicze zakontraktowane na podstawie wieloletniej umowy kontraktacji, zawartej między wytwórcą eko-paliw, a producentem rolnym, pochodzące z produkcji własnej wytwórcy eko-paliw. W ustawie dopuszczono wytwarzanie estru z rzepaku niedostarczonego na podstawie umowy lub niepochodzącego z produkcji własnej, jeśli z powodu klęsk żywiołowych lub innych zdarzeń losowych zbiór rzepaku jest za mały do wyprodukowania założonego limitu estru.
Określono zasady i tryb wydawania lub odmowy wydania zezwolenia na działalność objętą ustawą, a także sprawowania funkcji kontrolnych w zakresie funkcjonowania rynku eko-komponentów.
Sprecyzowano także zasady i główne warunki zawierania umów kontraktacji między wytwórcami eko-komponentów i pierwszymi przetwórcami, a producentami surowców rolniczych oraz pomiędzy pierwszymi przetwórcami, a wytwórcami.
Ustanowiono instrument limitowania produkcji eko-komponentów, przeznaczonych do obrotu na rynku krajowym. Limit krajowy produkcji ustalany przez Radę Ministrów będzie rozdysponowany w drodze decyzji administracyjnej przez ministra właściwego ds. rolnictwa. Limitowanie produkcji jest zgodne z interesem wszystkich stron związanych z rynkiem eko-komponentów, tj. rolników, wytwórców, podmiotów wprowadzających do obrotu ropopochodne paliwa płynne oraz Skarbu Państwa.
Zgodnie z zaleceniami Unii Europejskiej rozwój rynku eko-komponentów i eko-paliw płynnych wymaga bieżącego monitorowania. Obowiązek ten powierzono prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki.
Sformułowano zasady i tryb nakładania kar na podmioty nie stosujące się do postanowień ustawy.
Uznano, że należy zmienić ustawę o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym, co ma kluczowe znaczenie dla stworzenia skutecznego rynku eko-komponentów i eko-paliw ciekłych. Zaproponowano, aby eko-komponenty wprowadzone do obrotu krajowego były objęte całkowitym zwolnieniem z akcyzy (stawka równa 0).
Propozycje zawarte w przedstawionym projekcie ustawy nie są sprzeczne z rozwiązaniami wymagającymi zharmonizowania z prawem UE oraz są kierunkowo zgodne z projektami nowej dyrektywy i nowelizacji dyrektywy podatkowej.
Efekty, które ujawnią się po kilku latach funkcjonowania ustawy można zdefiniować następująco:
Podsumowanie
Produkcja eko-paliw ciekłych jest opłacalna.
W projekcie założono, że od 1 stycznia 2003 roku wzrośnie:
Od 1 stycznia 2006 roku:
Zwolnienie z podatku akcyzowego oraz preferencyjne warunki kredytowania inwestycji spowodują obciążenie budżetu o 55 mln zł w pierwszym roku realizacji programu i o 1048 mln zł w roku osiągnięcia produkcji na poziomie 800 tys. ton estru metylowego na rynek krajowy.
Jest to koszt budżetu poniesiony w celu osiągnięcia korzyści, które w skali ogólnogospodarczej (kompleks rolny, przetwórstwo i sektory zaopatrzeniowe) oceniono (za pierwszy rok i docelowy rok realizacji programu) odpowiednio na:
Łącznie docelowy wzrost PKB z realizacji programu szacuje się na 0,5 mld zł/rok.