Mamy wiśniową zmowę?

Sadownicy nie mają żadnych wątpliwości – wiele znaków na niebie i ziemi wskazuje na to, że mamy w naszym kraju wiśniową zmowę największych przetwórców tych owoców. Kolejnym potwierdzeniem dla tak stawianych zarzutów są rezultatach wczorajszych (5 sierpnia br.) rozmów “na szczycie” w gmachu ministerstwa rolnictwa. Wzięli w nich udział z jednej strony sadownicy z drugiej – przetwórcy a z trzeciej przedstawiciele resortu. I znów rozmowy zakończyły się niczym.

Przetwórcy nie zgodzili się na podniesienie cen skupu, które obecnie wynoszą od 40 do 60 groszy za kilogram, co absolutnie nie pokrywa kosztów produkcji. O zwrocie samych kosztów można mówić dopiero przy poziomie od 1 zł w górę za kilogram! Co mówią przetwórcy? Że mają jeszcze ubiegłoroczne zapasy, co zdaniem sadowników nie jest prawdą, i że cena 550 euro za tonę w obrocie zagranicznym nie pozwala na podwyższenie cen skupu.

I właśnie “wyznaczenie” dla Polski przez największych graczy na naszym rynku ceny 550 euro za tonę jest, zdaniem sadowników, jednym z pośrednich dowodów na zmowę cenową. Po pierwsze cen się nie wyznacza, bo powinny wynikać z wolnej gry rynkowej, a po drugie co to za argument – cena w obrocie zagranicznym ma wpływać bezpośrednio na ceny skupu? Wartość dodaną zakłady zyskują przecież właśnie w przetwórstwie, w produkcji np. soków i jego koncentratów, mrożonek, cherry, czy dżemów. Rodzi się przy tym pytanie – jeśli jest tyle dowodów pośrednich dlaczego sprawa, po licznych sygnałach z różnych mediów, po licznych protestach samych sadowników i z jakby posiadanej wiedzy przez przedstawicieli resortu nie jest sygnalizowana i nie jest podejmowana z “automatu” przez Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów?

Mirosław Maliszewski poseł na Sejm i prezes Związku Sadowników RP wstrząśnięty obrotem sprawy już podjął decyzję – wycina w pień swój wiśniowy sadu i zapewnia, że podobne decyzje rozważa wielu jego kolegów. Był pełen optymizmu po tym, jak w końcówce sezonu zakłady wołały o dostawy podwyższając znacząco ceny skupu. Stało się inaczej, co nie wyklucza powtórzenia się wydarzeń ubiegłorocznych. Wszystko wskazuje na to, choć nike jest to jeszcze koniec sezonu, że pomylił się także Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej – Państwowy Instytut Badawczy, który przed dwoma miesiącami pisał w raporcie nr 34 zatytułowanym “Rynek owoców i warzyw – stan i perspektywy, iż : “W sezonie 2009/10 poprawi się znacznie opłacalność produkcji wiśni.”

Właściwie nie sposób pojąć polityki przetwórców i eksporterów. Przecież w roku ubiegłym, jak wynika ze wspomnianego raportu, w roku ubiegłym wysokie zbiory w kraju i spadek cen eksportowych (zmieniły się przecież relacje złotego do euro i dolara) spowodowały zwiększenie z 21 do 64-65 tys. ton rozmiarów eksportu wiśni, czereśni, śliwek i gruszek. Wpływy ze sprzedaży tych owoców zwiększyły się o niemal 170% do 41 mln euro! Najbardziej, bo niemal siedmiokrotnie, zwiększyła się wartość eksportu czereśni. W roku ubiegłym aż 71% firm przetwórczych odnotowało zyski netto. Wyszły więc obronną ręką, czego nie można powiedzieć o sadownikach.

Jakie wyjście z sytuacji widzą producenci wiśni? Poseł i prezes Maliszewski nie ukrywa, że będzie namawiał, tak jak to czyni od kilku lat, do tworzenia grup producentów, budowy wspólnych chłodni i wchodzenia “w udziały” w zakładach przetwórczych. Udziały takie już mają zrzeszeni w spółdzielniach. Teraz przychodzi kolej na spółki akcyjne i z ograniczoną odpowiedzialnością. Za kilka tygodni a być może miesięcy przekonamy się jak na finiszu zachowają się przetwórcy. Czy powtórzy się historia sprzed roku? Zobaczymy. Jedno jest pewne – sadowników i związkowców oburza “wszechogarniająca niemoc” resortu rolnictwa i brak zdecydowanej reakcji UOKiK.