Czas na wykopki

Dzikie formy ziemniaków występują w Ameryce Środkowej i Południowej, głównie w Kolumbii, Ekwadorze, Peru i Chile. Uprawiany u nas gatunek Solanum tuberosum pochodzi ze środkowej części Chile. Ziemniaki dotarły do Europy przywiezione w XVI w. do Hiszpanii, skąd przedostały się do Francji, gdzie traktowano je początkowo jako roślinę ozdobną. W latach następnych rozpowszechnia się uprawa ziemniaka, już jako rośliny jadalnej w Anglii, a zwłaszcza w Irlandii, dzięki sprzyjającym tam warunkom klimatycznym i glebowym.

W XVII w. głównie za pośrednictwem emigrantów irlandzkich uprawa ziemniaków zostaje przeniesiona ponownie na kontynent amerykański, tym razem do Ameryki Północnej. Powoli rozpowszechnia się także uprawa ziemniaków na kontynencie europejskim, sięgając coraz dalej na wschód. Pierwsze wzmianki o uprawie ziemniaków w Polsce spotykamy pod koniec XVII w. Okres szybkiego rozpowszechniania się uprawy ziemniaków w Polsce to wiek XVIII i początek XIX.
Również w Polsce ziemniaki natrafiły na wyjątkowo sprzyjające mu warunki glebowe i klimatyczne. Od początku XIX w. staje się rośliną powszechnego użytku, uprawianą zarówno do konsumpcji, jak i na pasze oraz dla powoli rozwijającego się przemysłu rolnego. Następuje gwałtowny wzrost powierzchni upraw, a udział ziemniaka dochodzi do 30% w strukturze zasiewów w kilkadziesiąt lat od wprowadzenia go do szerszej uprawy. Ten dynamiczny rozwój uprawy zostaje gwałtownie zahamowany w połowie XIX wieku w wyniku masowego pojawienia się chorób, a zwłaszcza zarazy ziemniaczanej niszczącej często całkowicie plantację ziemniaka.
Powierzchnia uprawy spada gwałtownie do kilku procent w strukturze zasiewów. Ponowny wzrost powierzchni uprawy następuje na przełomie XIX i XX w., głównie w wyniku opanowania metod wali z chorobami, a także wyhodowania odmian bardziej odpornych na porażenie.
W 2007 roku w województwie pomorskim powierzchnia uprawy wynosiła 44 tys. ha (w kraju 590 tys. ha). Obszar uprawy tej rośliny ma tendencję malejącą, w latach 80 byliśmy potentatem uprawy tej rośliny (drugie miejsce na świecie pod względem ilości, tj. 25-28 mln. ton). W chwili obecnej zbiory kształtują się na poziomie 9 mln. ton, przy plonie 175-180 dt/ha.
Po ubiegłorocznych zbiorach ceny ziemniaka w Polsce kształtują się na rekordowo wysokim poziomie. Już w sezonie 2005/06 ceny targowiskowe były o 66% wyższe niż przed rokiem, a w sprzedaży detalicznej o 60%. W bieżącym sezonie średnie ceny ziemniaków na targowiskach wynoszą 950-1100 zł za tonę.
W sezonie 2006/07 obroty rynkowe ziemniakami są ok. 10% niższe niż w sezonie 2005/06. Obniżony przerób ziemniaków na skrobię i spirytus został tylko częściowo zrekompensowany nieco większym wykorzystaniem ziemniaków w produkcji frytek i chipsów. Przykładem jest tutaj firma „Farm – frites” z Lęborka, która planuje zwiększyć produkcję w bieżącym roku o około 50% produktu końcowego. Firma, która 75% skupuje surowiec od producentów lokalnych (25% zabezpiecza z własnej produkcji). Ziemniak na skrobię z powodu niskich zbiorów w sezonie 2006/07 będzie w całości wykorzystana z kontyngentu.
Spożycie ziemniaków kształtuje się na poziomie 120 kg na osobę i będzie o 6 kg niższe niż w sezonie poprzednim.
Istotną sprawą w/z technologii uprawy stanowi praca hodowlana w zakresie pozyskiwania najlepszych odmian dostosowanych do konkretnych celów użytkowania (jadalne, przemysłowe, paszowe).
    W Polsce zarejestrowanych jest 136 odmian, w tym skrobiowych 33. Pragnę zaznaczyć, że wśród zarejestrowanych odmian 50% stanowią odmiany zagraniczne. Wszystkie te odmiany są ujęte w Centralnym Rejestrze Ratalnych Odmian.
    Dużym zainteresowaniem cieszą się ziemniaki drobne, które uwzględniając od strony kulinarnej, nie wymagają obierania i mogą być przeznaczone do sałatek czy też jako produkt do zaprawy konserwowej ( odmiana Ceceli).Oczywiście cena jest znacznie wyższa od odmian ziemniaków tradycyjnych.
    Generalnie możemy stwierdzić, że ziemniaki powoli w Polsce będą traktowane jako warzywo, podobnie jak w innych krajach. Przykład Szwajcaria, Austria, Wielka Brytania.