Chiny są poważnym konkurentem dla Polski na europejskim rynku truskawek. W ubiegłym roku, według danych Eurostatu, Chiny zwiększyły pięciokrotnie dostawy tych owoców na unijny rynek w porównaniu z 2002 rokiem i to po cenach niemal o połowę niższych w stosunku do cen uzyskiwanych przez polskich eksporterów.
Ekspert z Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej (IERiGŻ) Jan Świetlik poinformował w środę PAP, że taki wzrost eksportu truskawek i po tak niskich cenach zagraża pozycji Polski na europejskim rynku. Obecnie Polska jest największym producentem i eksporterem mrożonych truskawek w Europie.
W 2003 roku Chiny sprzedawały truskawki do krajów 15-tki średnio po 664 euro za tonę, podczas gdy polscy eksporterzy uzyskiwali średnio 1408 euro za tonę.
Wysokie ceny truskawek mrożonych z Polski utrzymywały się do końca ubiegłego roku. Na początku 2004 roku niektórzy importerzy przestali odbierać z polskich chłodni wcześniej zamówione owoce. W efekcie ceny spadły do 1000 euro za tonę i chłodnie, które kupiły w 2003 roku truskawki wyjątkowo drogo (po 4-5 zł za kg) z powodu małych zbiorów, poniosły straty.
Zdaniem Świetlika, również w tym roku chłodnie mogą ponieść wysokie straty na truskawkach, gdyż mogą nie sprostać konkurencji cenowej z truskawkami dostarczanymi z Chin.
-"Wypadnięcie polskich producentów z europejskiego rynku oznacza utratę źródła dochodów dla wielu tysięcy osób zatrudnionych przy ich zbiorach i zwiększenie bezrobocia na wsi" - podkreślił ekspert.
Wyjaśnił, że w takiej sytuacji Polska zamierza zwrócić się z wnioskiem do Komisji Europejskiej, aby ta podjęła działania ograniczające napływ tanich truskawek z Chin. Unijne prawo pozwala na ustanowienie kontyngentów importowych lub wprowadzenie ceł. Instytut obecnie przygotowuje materiały do wniosku w sprawie ustanowienia działań ochronnych przez Komisję.
Świetlik dodał, że tak naprawdę nie jest wiadomo, ile truskawek produkują obecnie Chiny i jak duży może być ich eksport. Nie będzie to też pierwsza sytuacja, w której Unia wprowadziłaby kontyngenty na produkty eksportowane przez Chiny. Polsce jest potrzebne takie działanie ochronne, gdyż trzeba mieć czas na obniżenie kosztów produkcji. Obecnie koszt produkcji surowca szacowany jest na poziomie 2,5 zł kg.
Według wstępnych szacunków IERiGŻ, zbiory truskawek w tym roku wyniosą ok. 200 tys. ton wobec 131 tys. ton w 2003 roku. Z tego 60 tys. ton zostanie skonsumowane w postaci świeżej, a 140 tys. ton przeznaczone jest dla przetwórstwa, głównie w postaci mrożonek. Średnio za kilogram truskawek producenci otrzymają ok. 1,60 zł.