ARiMR będzie dopłacać do roślin energetycznych

Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa po raz pierwszy w tym roku będzie przyznawała na unijnych zasadach dopłaty do roślin uprawianych na cele energetyczne. O przyznanie takiej dopłaty (może ona wynieść maksymalnie 45 euro/ha) rolnik może wystąpić podając we „Wniosku o płatności do gruntów rolnych i płatność cukrową za 2007 r.” nazwę rośliny, której plon przeznaczy na cele energetyczne oraz obszar jej uprawy. Do wniosku trzeba dołączyć umowę zawartą z firmą, która zajmuje się skupem lub przerobem rolniczych surowców na biopaliwa, biogaz, energię elektryczną bądź inne paliwa. W przypadku wykorzystania lub przetwarzania roślin energetycznych na cele energetyczne w gospodarstwie, rolnik zobowiązany jest do przekazania właściwemu oddziałowi terenowemu Agencji Rynku Rolnego kopii deklaracji o wykorzystaniu lub przetworzeniu roślin energetycznych na cele energetyczne w gospodarstwie. ARR prowadzi rejestr podmiotów skupujących oraz pierwszych przetwórców roślin, w tym przetwórców surowców energetycznych (lista zatwierdzonych podmiotów zostanie ogłoszona przez ARR do 15 kwietnia 2007 r.).

Lista roślin, które można uprawiać na cele energetyczne jest długa. Dopłaty do produkcji roślin energetycznych można uzyskać na rośliny, które będą przeznaczone do wytworzenia produktów energetycznych. Dopłaty będą przysługiwały nawet na zagajniki drzew, o ile te będą wykorzystywane do produkcji energii.

Unijne wsparcie finansowe do roślin energetycznych jest dodatkową dopłatą.

Do powierzchni, na której prowadzona jest uprawa rośliny energetycznej, przysługuje również jednolita płatność obszarowa lub krajowe uzupełniające płatności do gruntów rolnych, jeżeli zostaną spełnione warunki do ich przyznania (np. gdy rolnik uprawia żyto na cele energetyczne i sprzedaje je z przeznaczeniem do produkcji biopaliw, to uzyska do hektara powierzchni uprawy jednolitą płatność obszarową wraz z uzupełniającą płatnością obszarową do zboża oraz dodatkową płatność do roślin energetycznych).

Od 2007 r. nie będzie przyznawane wsparcie krajowe z tytułu uprawy wierzby lub róży bezkolcowej wykorzystywanych na cele energetyczne na dotychczasowych zasadach, ponieważ te rośliny również objęte są wspólnotowym systemem pomocy do uprawy roślin energetycznych.

Polska, podobnie jak inne kraje stosujące system jednolitej płatności obszarowej, została od 1 stycznia 2007 r. objęta unijnym systemem pomocy do uprawy roślin energetycznych. Płatności te przysługują rolnikom, którzy uprawiają rośliny energetyczne oraz zawrą umowy na dostawę uzyskanych w ten sposób surowców energetycznych, bądź zbierają, wykorzystują lub przetwarzają rośliny energetyczne na cele energetyczne w gospodarstwie.

O przyznanie płatności do upraw roślin energetycznych rolnicy będą mogli ubiegać się we wniosku o przyznanie płatności do gruntów rolnych w roku 2007. We wniosku rolnicy będą wskazywali nazwy roślin uprawnych przeznaczonych na produkty energetyczne oraz powierzchnie objęte uprawą tych roślin i działki, na których prowadzą takie uprawy.

Wysokość płatności do upraw roślin energetycznych wynosi 45 euro/ha. Jednak o tym, w jakiej wysokości dopłaty energetyczna będzie przyznawana, decyduje każdego roku obszar, do jakiego o te płatności występować będą producenci rolni w całej UE. Określona została bowiem maksymalna powierzchnia gruntów rolnych na terenie Wspólnoty, objęta takim systemem pomocy. Powierzchnia ta wynosi 2 mln ha. Przekroczenie maksymalnej powierzchni skutkuje redukcją stawki płatności we wszystkich państwach członkowskich Unii Europejskiej.

ARiMR będzie przyjmowała wnioski od 15 marca do 15 maja br. Płatności do upraw roślin energetycznych wypłacane będą od 1 grudnia 2007 r. do 30 czerwca 2008 r. Płatności przysługują do roślin energetycznych, czyli roślin (surowców rolniczych) przeznaczonych do przetworzenia na produkty energetyczne albo do wykorzystania lub przetworzenia na cele energetyczne w gospodarstwie.

Rośliny przewidziane do przyznania płatności

   1.  Rośliny uprawiane na gruntach rolnych, będące przedmiotem umowy dostarczenia roślin energetycznych przeznaczonych do przetworzenia na produkty energetyczne:
          *            jednoroczne rośliny (np. rzepak, rzepik, żyto, kukurydza, len włóknisty);
          *            buraki cukrowe - pod warunkiem, że każdy produkt pośredni jest wykorzystywany do wytworzenia produktów energetycznych oraz, że każdy współprodukt lub produkt uboczny zawierający cukier jest wykorzystywany zgodnie z rozporządzeniem Rady (WE) nr 318/2006;
          *            soja – pod warunkiem, że każdy produkt pośredni, oprócz mączki sojowej i śruty sojowej, jest wykorzystywany do wytworzenia produktów energetycznych;
          *            rośliny wieloletnie, w tym krzewy (np. róża bezkolcowa, ślazowiec pensylwański, miskant olbrzymi, topinambur, rdest sachaliński, mozga trzcinowata);
          *            zagajniki drzew leśnych o krótkim okresie rotacji (np. wierzba energetyczna, topola, robinia akacjowa).
   2.    Rośliny uprawiane na gruntach rolnych, wykorzystywane jako paliwo do ogrzewania gospodarstw lub w celu wytworzenia energii bądź biopaliwa w gospodarstwie:
          *            zagajniki drzew leśnych o krótkim okresie rotacji (np. wierzba energetyczna, topola, robinia akacjowa);
          *            zboża;
          *            nasiona roślin oleistych – nasiona soi łamane nieprzeznaczone do siewu, rzepak, rzepik o niskiej zawartości kwasu erukowego, nasiona słonecznika (łamane, wyłuskane, w łusce), nasiona słonecznika nieprzeznaczone do siewu.
   3.   Jednoroczne i wieloletnie rośliny przetwarzane w gospodarstwie na biogaz.

Od 2007 r. nie będzie przyznawana krajowa pomoc z tytułu uprawy wierzby lub róży bezkolcowej wykorzystywanych na cele energetyczne na dotychczasowych zasadach, ponieważ te rośliny również objęte są wspólnotowym systemem pomocy do uprawy roślin energetycznych.

Do powierzchni, na której prowadzona jest uprawa rośliny energetycznej, przysługuje również jednolita płatność obszarowa lub krajowe uzupełniające płatności do gruntów rolnych, jeżeli zostaną spełnione warunki do ich przyznania. (np. gdy rolnik uprawia żyto na cele energetyczne i sprzedaje go z przeznaczeniem do produkcji biopaliw, to uzyska do hektara powierzchni uprawy jednolitą płatność obszarową wraz z uzupełniającą płatność obszarową do zboża oraz dodatkową płatność do roślin energetycznych).

Obowiązki rolnika produkującego rośliny energetyczne wnoszącego o płatność:

   1.      Zawarcie umowy dostarczenia roślin energetycznych przeznaczonych do przetworzenia na produkty energetyczne z zatwierdzonym podmiotem skupującym lub zatwierdzoną pierwszą jednostką przetwórczą i dołączenie jej do wniosku o przyznanie płatności lub dostarczenie wraz z wnioskiem o przyznanie płatności deklaracji o wykorzystaniu lub przetworzeniu roślin energetycznych na cele energetyczne w gospodarstwie.
   2.      W przypadku wykorzystania lub przetwarzania roślin energetycznych na cele energetyczne w gospodarstwie – przekazanie do właściwego miejscowo oddziału terenowego ARR kopii deklaracji o wykorzystaniu lub przetworzeniu roślin energetycznych na cele energetyczne w gospodarstwie.
   3.      Informowanie na piśmie o każdej zmianie tzn. o tym, że wniosek o przyznanie płatności jest nieprawidłowy lub zdezaktualizował się od czasu złożenia, pod warunkiem, że rolnik nie został powiadomiony o zamiarze przeprowadzenia kontroli na miejscu lub o nieprawidłowościach we wniosku; informowanie o zmianach dotyczących deklaracji o wykorzystaniu lub przetworzeniu roślin energetycznych na cele energetyczne w gospodarstwie lub umowy.
   4.      Przekazanie - po zbiorze roślin energetycznych - do właściwego miejscowo kierownika biura powiatowego ARiMR deklaracji o ilości zebranych i dostarczonych roślin energetycznych do zatwierdzonego podmiotu skupującego lub zatwierdzonej pierwszej jednostki przetwórczej bądź deklaracji o ilości zebranych roślin energetycznych, które będą wykorzystane lub przetworzone na cele energetyczne w gospodarstwie.
   5.      Prowadzenie rejestru przetwarzania lub wykorzystywania roślin energetycznych na cele energetyczne w gospodarstwie.
   6.      Przekazywanie do właściwego miejscowo dyrektora oddziału terenowego Agencji Rynku Rolnego na formularzach udostępnionych przez ARR informacji na temat procesu przetwórczego, w szczególności odnośnie cen i technicznych wskaźników procesu  stosowanych przy obliczaniu możliwych do uzyskania ilości produktów końcowych.
   7.      Umożliwienie przeprowadzania kontroli.

Rejestr podmiotów skupujących oraz pierwszych przetwórców roślin (surowców rolniczych) energetycznych prowadzi Agencja Rynku Rolnego (lista zatwierdzonych podmiotów zostanie ogłoszona przez ARR do 15 kwietnia 2007 r.).

Prognoza zapotrzebowania na rolnicze surowce energetyczne

W wielu krajach UE obserwuje się szybko rosnące w ostatnich latach zapotrzebowanie na biopaliwa. W dokumencie UE (Biofuels in the European Union A Vision for 2030 and Beyond) została sformułowana nadzieja, że do 2030 r. jedną czwartą paliw do pojazdów w UE będą stanowiły biopaliwa.
W Polsce, przy dość stabilnym zapotrzebowaniu na surowce rolnicze zużywane przez przetwórstwo spożywcze i przemysł paszowy, rozwój produkcji biopaliw może zwiększyć popyt na rzepak, zboża i inne rośliny przerabiane na biopaliwa. Według szacunków Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi (dane z 5 grudnia 2006 r.), zapotrzebowanie na surowce rolnicze potrzebne do produkcji bioetanolu może szybko wzrastać (dane w tabeli poniżej).