PRZYCZYNY
Zakażenia przyranne bakteriami Clostridium tetani, produkującymi
toksyny odpowiedzialne za wywoływanie charakterystycznych objawów klinicznych.
OBJAWY KLINICZNE
Niepokój zwierzęcia, utrzymywanie uszu w pozycji nasłuchującej, sztywny chód,
drżenie mięśni, utrudnione pobieranie i połykanie pokarmu, wypadnie trzeciej
powieki, lekkie wzdęcie przy często wzmożonych ruchach żwacza, ślinotok.
Następnie pojawiają się skurcze toniczne dużych grup mięśni, z przewagą
akcji prostowników. Kończyny przednie wyciągnięte do przodu, tylne
odstawione do tyłu, szyja wygięta ku górze. W końcowym okresie dochodzi do
skurczu mięśni oddechowych, powodującego wstrzymanie oddechów i uduszenie
zwierzęcia. Ciepłota wzrasta w czasie ataków skurczów, może dochodzić do
42°C.
ZMIANY ANATOMOPATOLOGICZNE
Brak charakterystycznych zmian dla tężca.
POMOCNICZE BADANIA LABORATORYJNE
Badaniami biochemicznymi wykluczyć hypomagnezemię. Rozpoznanie opierać na
charakterystycznych objawach klinicznych.
LECZENIE
Pozajelitowe antybiotyki – Penicillinum 20 000-30 000 j.m./kg m.c.
Surowica przeciwtężcowa – Tetanin 20 000 j.m./100 kg m.c. Leki
trankwilizujące przez wiele dni, aż do czasu ustąpienia objawów tężcowych
– Relanimal 0,15-0,2 ml/kg m.c., Combelen 1-2 ml/100 kg m.c. Zaciemnione
pomieszczenia, duża ilość ściółki, unikanie niepokojenia zwierzęcia. W
przypadku niepobierania pokarmu i wody dożywianie przez sondę lub w formie
wlewów dożylnych elektrolitów i glukozy.
ZAPOBIEGANIE I ZWALCZANIE
Bezwzględne przestrzeganie zasad aseptyki i antyseptyki przy wykonywaniu nawet
drobnych zabiegów chirurgicznych. Unikanie ostrej, kaleczącej przewód
pokarmowy paszy. W terenach zagrożonych stosować zapobiegawczo szczepienia
anatoksyną przeciwtężcową – Anatetan 5 ml, w przypadku podejrzenia
zakażenia stosować zapobiegawczo surowicę przeciwtężcową – Tetanin
7500-12 500 j.m./szt.
na podstawie: "Wybrane choroby bydła", Jacek Sikora