Promienica

PRZYCZYNY
Przewlekła, zakaźna choroba spowodowana zakażeniem Gram (+) promieniowcem Actinomyces bovis.

OBJAWY KLINICZNE
Wolno powiększające się nieregularne guzy, najczęściej występujące na szczęce, żuchwie, języku, rzadziej w gardle, tchawicy i wymieniu. W guzach wyczuwalne ropnie, po ich pęknięciu tworzą się przetoki, przez które wypływa żółtawa, śluzowata ropa. Promienica narządowa daje objawy ich niewydolności.

ZMIANY ANATOMOPATOLOGICZNE
Zgrubienia i rozdęcia kości wypełnione żółtawą ropą. W tkankach miękkich guzy utworzone z szarożółtawej tkanki ziarninowej z licznymi ropniami, z charakterystycznymi promieniczymi ziarenkami w ropie.

POMOCNICZE BADANIA LABORATORYJNE
W rozmazach ropy z guzków widoczne charakterystyczne żółtokremowe ziarenka promienicze o średnicy 0,5-5 mm. Badaniem bakterioskopowym rozmazów ziarenek wykazać można obecność nitkowato ułożonych Gram (+) pałeczek.

LECZENIE
W przypadku małych, ograniczonych guzów leczenie chirurgiczne, po wyłuszczeniu guzów zakładać tampony nasycone antybiotykami lub roztworem jodyny. Większe guzy: nastrzykiwać otaczające tkanki antybiotykami – streptomycyna, tetracykliny; ropnie i przetoki nasączać tamponami z jodyną. Ogólnie antybiotyki – Streptomycinum 10-20 mg/kg m.c., sulfonamidy – Vesulong 25-35 ml/100 kg m.c., doustnie jodek potasowy 6-10 g/szt.

ZAPOBIEGANIE l ZWALCZANIE
Unikanie podawania ościstej paszy. Odosobnienie i bieżące odkażanie stanowisk, na których przebywały chore zwierzęta.

na podstawie: "Wybrane choroby bydła", Jacek Sikora