Polski rynek mleka w 2004 roku planowane działania ARR

Kwotowanie produkcji mleka W 2003 roku Agencja Rynku Rolnego realizowała działania związane z wprowadzeniem w Polsce systemu kwotowania produkcji mleka:

- rejestrując podmioty skupujące; na podstawie art. 7 i art. 43 Ustawy o regulacji rynku mleka i przetworów mlecznych z 6 września 2001 roku (z póź. zm.) Prezes ARR dokonuje wpisu do Rejestru Podmiotów Skupujących; do 2 grudnia 2003 roku do Rejestru Podmiotów Skupujących wpisano 352 podmioty skupujące;

- przyjmując wnioski o przyznanie IKM; 31 października 2003 roku zakończył się proces składania wniosków o przyznanie indywidualnej kwoty mlecznej (IKM) dla dostawców hurtowych, natomiast 30 listopada 2003 roku upłynął termin składania wniosków o przyznanie IKM dla dostawców bezpośrednich.

Dostawcy hurtowi:

a) do 2 grudnia 2003 roku do OT ARR wpłynęło łącznie 356 940 wniosków o przyznanie IKM dla dostawców hurtowych,

b) łączna ilość mleka (przeliczona na reprezentatywną zawartość tłuszczu dla kraju (3,9%)) sprzedanego podmiotom skupującym w roku referencyjnym przez dostawców hurtowych wyniosła ok. 7,46 mln ton, co stanowi 87,84% krajowej kwoty mlecznej dla dostawców hurtowych,

c) łączna ilość wnioskowanych indywidualnych kwot mlecznych dla dostawców hurtowych przeliczona na reprezentatywną zawartość tłuszczu dla kraju (3,9%) wyniosła ok. 11 mln ton.

Dostawcy bezpośredni:

a) do 2 grudnia 2003 roku do OT ARR wpłynęło 81 896 wniosków o przyznanie IKM dla dostawców bezpośrednich,

b) łączna ilość mleka i przetworów mlecznych wprowadzonych do obrotu w roku referencyjnym przez dostawców bezpośrednich do 2 grudnia 2003 roku wynosiła ok. 716 tys. ton, co stanowi 154% krajowej kwoty mlecznej dla dostawców bezpośrednich,

c) łączna ilość wnioskowanych indywidualnych kwot mlecznych dla dostawców bezpośrednich wyniosła ok. 977 tys ton, co stanowi 210% krajowej kwoty mlecznej dla dostawców bezpośrednich.

W 2004 roku Agencja Rynku Rolnego będzie kontynuowała zadania wynikające z harmonogramu realizacji mechanizmu kwotowania poprzez:

- wydawanie, do 29 lutego 2004 roku, decyzji o przyznaniu indywidualnych kwot mlecznych przez dyrektorów Oddziałów Terenowych ARR właściwych ze względu na położenie gospodarstwa, w którym produkowane jest mleko,

- przyjmowanie wniosków, od 1 stycznia 2004 roku, o przyznanie indywidualnych kwot mlecznych z krajowej rezerwy krajowej kwoty mlecznej przeznaczonej dla dostawców hurtowych i bezpośrednich,

- wydawanie decyzji o przyznaniu kwoty mlecznej z krajowej rezerwy krajowej kwoty mlecznej,

- bieżącą rejestrację podmiotów skupujących,

- obsługę odwołań od decyzji w sprawie:

- przyznanych IKM,
- IKM przyznanych z KRKKM,
- odmowy dokonania wpisu do RPS,

- monitoring administrowania systemem kwot mlecznych w roku kwotowym 2004/2005, obejmujący min:

- rejestrację poziomu wykorzystania kwoty mlecznej w rozbiciu na kwotę sprzedaży hurtowej i kwotę sprzedaży bezpośredniej,
- ilość producentów mleka w rozbiciu na dostawców hurtowych i bezpośrednich, którzy przekroczyli IKM i wielkość przekroczeń w poszczególnych OT ARR,
- rejestrację transferów kwot mlecznych (dzierżawa, przeniesienie, zbycie, konwersja),
- poziom wykorzystania KRKKM w poszczególnych OT ARR,

- kontrolę podmiotów skupujących,
- kontrolę dostawców bezpośrednich.

Mechanizmy WPR na rynku mleka i przetworów mlecznych Poza systemem kwot mlecznych, w 2004 roku na rynku mleka i przetworów mlecznych Agencja Rynku Rolnego będzie administrować szeregiem innych mechanizmów, które można podzielić na następujące grupy:

- zakupy i sprzedaż interwencyjna,

- dopłaty do prywatnego przechowywania,

- dopłaty do przetwórstwa,

- dopłaty do konsumpcji produktów mlecznych,

- regulacje handlowe.

Wymogi uczestnictwa w mechanizmach WPR Rejestracja w ARR Wszyscy przedsiębiorcy zainteresowani uczestnictwem w mechanizmach WPR muszą zostać zarejestrowani w Centralnym Rejestrze Przedsiębiorców w ARR. Rejestracja odbywa się poprzez złożenie w Centrali ARR formularza rejestracyjnego.

Autoryzacja zakładów produkcyjnych

W większości mechanizmów WPR konieczne jest uzyskanie autoryzacji przez zakłady produkcyjne lub przetwórcze, w których wytwarzane są produkty przeznaczone do wykorzystania w ww. mechanizmach. Wniosek o autoryzację zakładu produkcyjnego należy złożyć w Centrali ARR.

Warunkami uzyskania autoryzacji są:

- posiadanie wyposażenia technicznego umożliwiającego wytwarzanie odpowiednich produktów w określonych ilościach,

- posiadanie linii produkcyjnych spełniających wymogi UE (Dyrektywa Rady 92/46),

- prowadzenie odpowiednich rejestrów magazynowych i/lub produkcyjnych w zależności od mechanizmu.

Kontrola W ramach mechanizmów WPR na rynku mleka występują trzy typy kontroli:

- administracyjna, polegająca na sprawdzeniu dokumentacji magazynowej i księgowej;

- fizyczna, polegająca na sprawdzeniu wagi i opakowań przetworów mlecznych oraz urządzeń wykorzystywanych do ich produkcji;

- jakościowa (dotycząca większości mechanizmów WPR), polegająca na pobraniu próbek produktów i zbadaniu ich jakości; kontrola ta jest przeprowadzana przed dokonaniem zapłaty. Kontrole będą przeprowadzane przez Służby Techniczne OT ARR, natomiast analizy jakościowe będą wykonywane przez IJHARS (Inspektorat Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych).

Zakupy i sprzedaż interwencyjna W 2004 roku ARR będzie stosować mechanizmy zakupów interwencyjnych na rynku masła oraz odtłuszczonego mleka w proszku (OMP) zgodnie z przepisami Unii Europejskiej. Mechanizmy te stosowane są w celu stabilizowania cen na rynku mleka w UE.

Zakupy interwencyjne masła i OMP uruchamiane są sezonowo, w okresie od 1 marca do 31 sierpnia każdego roku. W przypadku masła dodatkowym warunkiem uruchomienia zakupów interwencyjnych jest spadek jego cen poniżej 92% ceny interwencyjnej. Unia Europejska wprowadziła limity ilości OMP i masła objętych zakupem interwencyjnym (tabela 2). Do momentu wykorzystania limitu zakupów masła i OMP wprowadzonego przez UE, Agencja Rynku Rolnego będzie dokonywała zakupów interwencyjnych po stałej cenie. W przypadku OMP cena zakupu będzie równa cenie interwencyjnej, zaś w przypadku masła będzie określona na poziomie 90% ceny interwencyjnej. Po przekroczeniu limitów ARR może kontynuować zakupy interwencyjne w drodze przetargu lub zaprzestać zakupów, w zależności od decyzji Komisji Europejskiej.

Produkty mleczne zakupione w ramach interwencji są zbywane

- na wolnym rynku Wspólnoty, w okresach nadwyżki popytu nad podażą,

- w ramach mechanizmów wspierania rynku wewnętrznego (dopłaty do przetwórstwa masła, masła skoncentrowanego i śmietanki, dopłaty do odtłuszczonego mleka w proszku przeznaczonego do produkcji pasz),

- na rynki krajów trzecich (w ramach systemu licencji eksportowych).

Dopłaty do prywatnego przechowywania

W 2004 roku ARR może stosować mechanizmy dopłat do przechowywania masła i śmietanki, odtłuszczonego mleka w proszku i serów, zgodnie z przepisami UE. Agencja Rynku Rolnego będzie stosować ww. mechanizmy tylko w przypadku, gdy Komisja Europejska podejmie decyzję o ich uruchomieniu w 2004 roku. Po okresie przechowywania produktów mlecznych z dopłatą (minimalne i maksymalne okresy przechowywania z dopłatą są określone w zależności od produktów i obecnie wynoszą: dla masła i śmietanki 90 210 dni, serów 60 180 dni, OMP 60-180 dni) o dalszym przeznaczeniu produktu decyduje jego właściciel. Po usunięciu z magazynu produktów mlecznych przechowywanych w ramach programu dopłat mogą one zostać objęte innymi instrumentami WPR (refundacje eksportowe, dopłaty do przetwórstwa masła, masła skoncentrowanego i śmietanki, dopłaty do odtłuszczonego mleka w proszku przeznaczonego do produkcji pasz, dopłaty do masła skoncentrowanego wykorzystywanego w bezpośredniej konsumpcji).

Dopłaty do przetwórstwa W ramach dopłat do przetwórstwa Agencja Rynku Rolnego będzie stosować w 2004 roku następujące mechanizmy:

- dopłaty do przetwórstwa masła, masła skoncentrowanego i śmietanki,

- dopłaty do odtłuszczonego mleka w proszku wykorzystywanego do produkcji pasz,

- dopłaty do masła skoncentrowanego wykorzystywanego w bezpośredniej konsumpcji,

- dopłaty do odtłuszczonego mleka przeznaczonego do produkcji kazeiny i kazeinianów.

Celem programów dopłat do przetwórstwa jest zagospodarowanie nadwyżek przetworów mleczarskich poprzez zastąpienie alternatywnych surowców w produktach przetworzonych na surowce mleczne (np. tłuszczu roślinnego stosowanego w ciastach na tłuszcz mleczny). Uruchomienie ww. mechanizmów w 2004 roku nie jest uwarunkowane wcześniejszą decyzją Komisji Europejskiej.

Dopłaty do konsumpcji produktów mlecznych W 2004 roku Agencja Rynku Rolnego będzie stosować następujące mechanizmy:
- dopłaty do zakupu masła przez instytucje i organizacje niedochodowe,

- dopłaty do spożycia mleka i przetworów mlecznych w placówkach oświatowych. Celem stosowania dopłat do konsumpcji produktów mlecznych jest zagospodarowanie nadwyżek przetworów mleczarskich oraz wzrost spożycia mleka i produktów mlecznych w grupach młodzieży szkolnej oraz osób nisko uposażonych. Uruchomienie ww. mechanizmów w 2004 roku nie jest uwarunkowane wcześniejszą decyzją Komisji Europejskiej.

Regulacje handlowe na rynku mleka

W zakresie administrowania handlem zagranicznym na rynku mleka stosowany jest system licencji eksportowych oraz licencji importowych. Ponadto handlowcy mają możliwość uzyskania refundacji do wyeksportowanych produktów, których stawki ustalane są przez Komisję Europejską.