PRZYCZYNY
Przyczyną schorzenia jest spożycie nadmiernej ilości łatwo strawnych węglowodanów
(skrobia, cukry), np.: ziaren zbóż, owoców, buraków, ziemniaków, melasy.
OBJAWY KLINICZNE
Po kilku godzinach od pobrania większej ilości łatwo strawnych węglowodanów
można zaobserwować brak apetytu, obniżenie się motoryki żwacza (aż do całkowitej
jego atonii). Może wystąpić wzdęcie żwacza, objawy morzyskowe, podniecenie
przechodzące w stan otępienia. Zwiększa się ilość płynnej treści żwacza.
Tętno i oddechy są przyspieszone, ciepłota ciała zmienna. Przy postępującym
odwodnieniu zmniejsza się elastyczność skóry, zapadają się gałki oczne.
Ruchy zwierzęcia stają się nieskoordynowane, zwierzę niechętnie wstaje. W
cięższych stanach może wystąpić zapaść i śpiączka. Kał jest zwykle
rzadki, szary, cuchnący. U sztuk, które przechorowały kwasicę żwacza,
stwierdza się czasami ochwat.
ZMIANY ANATOMOPATOLOGICZNE
Treść żwacza o ostrym, kwaśnym zapachu, zapalenie błony śluzowej żwacza,
zwłaszcza worka brzusznego, martwica blaszek ksiąg, obrzęk płuc, wybroczyny
pod nasierdziem i wsierdziem, zwyrodnienie wątroby, wybroczyny w oponach mózgu.
POMOCNICZE BADANIA LABORATORYJNE
Badanie pH treści żwacza (pH 4,0-5,5). Badanie ilości i żywotności wymoczków
(brak lub martwe pierwotniaki). Próba flotacji (opóźniona). Określenie wartości
hematokrytowej (40-50).
LECZENIE
W lżejszych stanach: lewarowanie treści żwacza i płukanie dużą ilością
wody, przy pH większym niż 5,5 podać dożwaczowo węglan wapnia (200-500 g),
dwuwęglan sodu, Formosan (300-400 g) w 5-10 litrów wody.
W cięższych stanach:
bezwzględne lewarowanie treści żwacza lub rumenotomia w przypadkach, gdy treść
żwacza jest zbita. Gdy pH ma wartość mniejszą niż 5,5, nie podawać
substancji alkalizujących do żwacza.
Dożwaczowo – po uprzednim usunięciu treści żwacza – wlać roztwór
drożdży piekarskich lub piwnych 1 kg w 10 litrach wody. Można podać dożwaczowo
antybiotyki przeciw bakteriom Gram(+) – Penicillinum 2-3 mln. Przy
objawach kwasicy ogólnej stosować dożylnie 5% NaHCO3 600-800 ml na
krowę, następnie 1,3% roztwór NaHCO3 w ilości potrzebnej do osiągnięcia
wyraźnej poprawy stanu klinicznego. Przy silnym odwodnieniu podaje się również
płyny wieloelektrolitowe – w ilości uzależnionej od stopnia
odwodnienia. Objawy bólowe zmniejsza się lekami przeciwbólowymi –
Biovetalgin 20 ml. W ciężkich przypadkach preparaty przeciwhistaminowe –
Phenazolinum 0,5-2 g/szt. i przeciwzapalne – Hydrocortisonum
hemisuccinatum 1 g. Należy dożwaczowo podać treść żwacza od zdrowej krowy
w ilości 4-10 litrów, szczególnie w razie stosowania dożwaczowo antybiotyków.
Podawać przez kilka dni dobre siano i stopniowo przyzwyczajać zwierzę do
pierwotnej dawki pokarmowej.
ZAPOBIEGANIE
Unikać podawania w dużych ilościach, jednorazowo, łatwo strawnych węglowodanów.
Stopniowo przyzwyczajać zwierzęta do nowej paszy.
na podstawie: "Wybrane choroby bydła", Jacek Sikora