Podczas tegorocznej edycji Międzynarodowych Targów FERMA BYDŁA w Poznaniu, prof. dr hab. Aldon Zalewski z Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej wygłosił referat zatytułowany "Mleko a sprawa Polski w Unii Europejskiej". Poniżej zamieszczone są fragmenty tego referatu.
W Polsce mleczarstwo stanowiło tradycyjnie jedną z głównych gałęzi gospodarki żywnościowej. Od lat zajmowaliśmy wysoką pozycje z udziałem 2,5 % w świtowej produkcji mleka. Produkty mleczarskie stanowią w polskich warunkach dostępny artykuł pierwszej potrzeby przy notowanym bezrobociu 18 % a ukrytym 25 % i udziale wydatków na żywność w gospodarstwach domowych od 30 % do 65 %. Mleko jest najtańszym źródłem wapnia i białka dla młodych organizmów i ludzi o najniższych dochodach. Ze względu na wysoką przyswajalność białka pochodzenia zwierzęcego, właściwości buforowe, mleko i jego przetwory w polskim modelu żywieniowym odgrywały znaczną rolę.
W Polsce narasta problem biednych dzieci, gdyż rozszerza się sfera ubóstwa. Pociąga to za sobą konieczność dostarczenia szklanki mleka w szkole. Mleko jest pierwszym artykułem, które chroni przed głodem. W minionych wiekach dzięki mleko i ziemniaki uratowały życie wielu Polaków, czego nie można powiedzieć o krajach, które są obecnie potęgami gospodarczymi współczesnego świata.
Mleczarstwo w Polsce jest jedną z nielicznych branż, które posiada dodatki bilans w handlu zagranicznym, a skali 2002 r. eksport artykułów mleczarskich w przeliczeniu na mleko oszacowano na około 1250 mln litrów.
W naszym kraju istnieje problem braku społecznej aprobaty na dofinansowanie sektorów produkcji pierwotnej związanej z warunkami naturalnymi, takich jak rolnictwo, leśnictwo, itp. W krajach wysoko rozwiniętych istnieje powszechna aprobata, co do tego, że do rolnictwa i pozostałych działów surowcowych stosuje się dopłaty. W USA od 1933 roku uznano, że nie można polegać tylko na mechanizmie rynkowym. Żaden kraj wysoko rozwinięty nie pozostawia rolnictwa samemu sobie. Dlatego 30 krajów wysoko rozwiniętych na świecie dopłaca do tego sektora. W Polsce problem rolnictwa i sfery żywnościowej jest marginalizowany. Najlepszym tego przykładem jest uznawanie szkodliwości subsydiów dla rolnictwa.
Różnica w sprawie płatności bezpośrednich dla polskich rolników ma już długą historię. UE sformułowała stanowisko już w lipcu 1997 r. w projekcie dokumentu Agenda 2000 a następnie zatwierdziła w Berlinie w marcu 1999 r., w którym nie przewidziano płatności bezpośrednich dla rolników z Europy Środkowej do 2006 r. Brak reakcji Polski na to stanowisko, duża pasywność w stawianiu newralgicznego problemu płatności z lat tamtego okresu stało się niewybaczalnym błędem negocjacyjnym. Podobnie mała aktywność strony polskiej w zapobieganiu o odpowiednie limity produkcyjne znalazło swoje odbicie w tak nisko ustawionych kwotach. Jest całkiem prawdopodobne, że Polska w przyszłości może stać się importerem mleka netto.
Ustalenia negocjacyjne dla mleka głównie kwoty sprzedaży hurtowej w wysokości 8500 tys. ton oraz szanse rewizji krajowej w 2006 roku do poziomu 9380 tys. ton należy ocenić pozytywnie. Wynegocjowanie wyższej kwoty hurtowej i sprzedaży bezpośredniej zmniejszy ryzyko płacenia kar za przekroczenie indywidualnych kwot. Problemem pozostaje stopniowa redukcja liczby zakładów posiadających prawo do selekcji mleka. czasu jest niewiele na dostosowanie się w pełni do wywodów unijnych. Można jednak mieć nadzieję, że po ostatecznej restrukturyzacji, przyznana kwota mleczna będzie w pełni przerobiona przez zakłady mleczarskie europejskich standardach.
.png)
Zaloguj przez Facebook
