Obowiązujący w Polsce system kwotowania produkcji mleka dopuszcza swobodny obrót limitami mlecznymi pomiędzy rolnikami rezygnującymi z produkcji mleka oraz zainteresowanymi jej zwiększeniem. Handel kwotą mleczną stworzył rynek kwoty mlecznej, który pomimo ograniczeń administracyjnych i częstych zmian reguł nie różni się zasadniczo od innych rynków towarowych. Cena limitów dyktowana jest jak wszędzie grą popytu i podaży. Dotychczasowe doświadczenia wskazują, że rynek kwoty mlecznej jest wyjątkowo wrażliwy na wszelkie bodźce rynkowe, jak choćby informacje prasowe czy nowe regulacje prawne. Zważywszy, że ceny kwot mlecznych wpływają w dużym stopniu na wartość i kondycję gospodarstw mleczarskich warto przeanalizować jak kształtowały się one w obecnym roku kwotowym. Znajomość dynamiki cen limitów ma szczególnie duże znaczenie w przypadku gospodarstw planujących inwestycje mające na celu zwiększenie produkcji mleka.
Obserwując rozwój rynku kwoty mlecznej w roku 2006-2007 można zauważyć, że podaż limitów rozkładała się dosyć równomiernie w ciągu całego roku kwotowego z okresowym pojawieniem się większych ilości ofert sprzedaży limitów w październiku i listopadzie 2006. Niestety w okresie tym chętnych na zakup limitów było niewielu co skutkowało systematycznym spadkiem cen.
Zainteresowanie zakupem kwot mlecznych ożywiło się w połowie grudnia 2006 utrzymując się na wysokim poziomie w styczniu 2007. Można przewidywać, że chętnych na zakup kwot nie zabraknie również w lutym 2007. Przyczyn niedopasowania się popytu do podaży jest kilka. Jedną z ważniejszych były kilkakrotnie w ciągu roku zmieniające się przepisy dotyczące rozdysponowania rezerwy kwoty mlecznej, co zmusiło rolników do wyczekiwania na ostateczne decyzje Agencji Rynku Rolnego. Podział dodatkowego limitu zakończył się dopiero w grudniu 2006 i choć wielu rolników skorzystało z rezerwy, nie zaspokoiła ona istniejącego zapotrzebowania na limity.
Od połowy grudnia 2006 rosnący popyt wielokrotnie przewyższał podaż limitów wywołując kilku dziesięcioprocentowy wzrost cen limitów zwłaszcza w regionach w których wystąpiła nadprodukcja mleka. W efekcie nierzadko rolnicy dużo więcej stracili kupując w styczniu limity w wysokich cenach niż zyskali czekając na przydział z rezerwy. Zapewne nie byłoby tak dużego wzrostu cen limitów gdyby rezerwę można było podzielić wcześniej. Jak widać na załączonym diagramie nie we wszystkich województwach ceny limitów systematycznie wzrastały pod koniec roku kwotowego. Już po raz drugi z rzędu okazało się, że regionalizacja handlu kwotami mlecznymi jest przyczyną powstania bardzo dużych różnic w cenach limitów. Największe dysproporcje ujawniły się pomiędzy województwami Podlaskim, gdzie w styczniu 2007 płacono za kwotę średnio ok. 1,3 zł/kg, a Podkarpackim i Małopolskim gdzie przy znikomym zainteresowaniu kupnem ceny limitów oscylowały wokół 0,2 zł/kg.
Po raz kolejny pojawia się temat zniesienia regionalizacji obrotu limitami. W województwach gdzie ceny limitów są wysokie rolnicy często zadłużają się by kupić prawo do sprzedaży mleka, w innych, gdzie produkcja mleka jest mniej opłacalna, producenci mleka mają duży problem z wykorzystaniem w 70 % przyznanych im kwot.
Przy końcu roku kwotowego wielu rolników zastanawia się czy Polska znów przekroczy przyznany jej limit, czy będą kary za nadprodukcję, jeśli tak to na jakim poziomie, czy można liczyć na dodatkowe kwoty z rezerwy i jakie będą ceny kwoty mlecznej w przyszłym roku kwotowym.
Z danych Agencji Rynku Rolnego za ostatnie 9 miesięcy roku kwotowego (na dzień 02.02.2007) wynika, że jeśli utrzyma się aktualna dynamika produkcji mleka, w obecnym okresie rozliczeniowym przekroczenia kwoty krajowej nie będzie. Trzeba jednak wciąż liczyć się z tym, że do końca roku kwotowego pozostało 3 miesiące (nierozliczone) i wszystko się może jeszcze zdarzyć. Pewne jest, że Agencja Runku Rolnego nie będzie rozdzielała już z rezerwy w obecnym roku kwotowym.
Planując zwiększenie sprzedaży mleka trzeba więc liczyć się z koniecznością zakupu kwoty mlecznej. Można przypuszczać, że analogicznie do poprzednich lat ceny limitów spadną na początku nowego roku kwotowego. Warto je obserwować i nie odkładać niezbędnych zakupów limitu na sam koniec okresu rozliczeniowego kiedy większość rolników ma ten sam pomysł na rozwiązanie problemu.
.png)
Zaloguj przez Facebook
