Polityce spójności w Unii Europejskiej oraz wsparciu dla obszarów zaniedbanych poświęcony był jeden z czwartkowych warsztatów XXII Zgromadzenia Ogólnego Rady Gmin i Regionów Europy (CEMR) w Poznaniu.
Polityka spójności UE to jeden z zasadniczych elementów integracji
europejskiej. Zapisana jest w artykule 158 Traktatu Unii, który mówi, że celem
wspólnoty powinna stać się redukcja dysproporcji między poziomami rozwoju
różnych regionów, a zacofaniem regionów lub wysp najmniej uprzywilejowanych, w
tym obszarów wiejskich.
Mechanizmem służącym promowaniu spójności
ekonomicznej i społecznej są Fundusze Strukturalne, wzbogacone przez Fundusz na
Rzecz Spójności, którego celem jest finansowanie potrzeb najbiedniejszych państw
członkowskich związanych z transportem i ochroną
środowiska.
Wiceprzewodniczący CEMR Louis de Pensec zauważył, że regiony
słabiej rozwinięte, obecne już w Unii Europejskiej, podobnie jak regiony 10
krajów kandydujących, nie chcą być swoistym gettem wspólnoty. Regiony te powinny
skorzystać z dotychczasowych doświadczeń innych państw.
Podczas
czwartkowej dyskusji zastanawiano się również, czy dołączenie w przyszłym roku
do Unii nowych, mniej rozwiniętych państw, nie wpłynie na zmniejszenie środków z
Funduszu na Rzecz Spójności dla słabiej rozwiniętych regionów dotychczasowej
Unii Europejskiej.
Do tej pory pomoc z Funduszu na Rzecz Spójności
otrzymują te regiony, których PKB jest niższe niż 75 proc. tego wskaźnika dla
Unii Europejskiej. Wprowadzenie do wspólnoty nowych, słabszych państw, z niższym
PKB, obniży również ten wskaźnik dla Unii, więc dotychczasowi beneficjenci
funduszu spójności mogliby stracić możliwość pozyskiwania tych
środków.
Akceptacji delegatów na poznańskie zgromadzenie CEMR nie zyskał
projekt utworzenia dwóch odrębnych statystyk dla krajów Unii Europejskiej –
osobnej statystyki dla państw, które w Unii są od początku i osobnej dla nowych
członków wspólnoty. Na ich podstawie miałyby być rozpatrywane wnioski o
dofinansowanie z funduszu spójności.
Więcej zwolenników zyskał projekt
prowadzenia jednej statystyki, która uwzględniałaby interesy wszystkich członków
Unii Europejskiej. Dla regionów, które przekroczyły 75-proc. wskaźnik PKB dzięki
swemu rozwojowi, należałoby określić celowy sposób "finansowania
konsolidacyjnego".
Wskaźnik progu 75-proc. PKB uznano za niewystarczający
samodzielnie. Przy szacowaniu potrzeb należy uwzględniać całą gamę innych
czynników – m.in. gęstość zaludnienia, bezrobocie i niskie zdolności
innowacyjne.
Przedstawiciele CEMR uważają, że polityka spójności Unii
Europejskiej powinna być lepiej skoordynowana z własnymi politykami rozwoju
państw członkowskich.