"Naukowcy wciąż debatują na temat wpływu systemów chowu kur na bezpieczeństwo zdrowotne i jakość handlową jaj.
CHAMPAIGN, ILLINOIS (4 października 2010) – Jest istotne, aby w sytuacji wywieranego obecnie na producentów jaj nacisku, by zmienili system utrzymania kur nieśnych z chowu w klatkach konwencjonalnych na alternatywny, zdać sobie sprawę, że nie ma żadnych podstaw naukowych potwierdzających, że taka zmiana, poprawiłaby bezpieczeństwo zdrowotne i jakość handlową jaj. Wg. World’s Poultry Science Association (WPSA, Światowe Stowarzyszenie Wiedzy Drobiarskiej), sprzeczne wyniki szeregu różnych badań przeprowadzone nad tym problemem w Stanach Zjednoczonych oraz Unii Europejskiej, nie można wykluczyć, że zmiana ta przyniosłaby skutki odwrotne od zamierzonych.
WPSA oparło swoje opinie na raporcie, który zostanie opublikowany na początku roku 2011 w Poultry Science (Holt, P.S. et al. The Impact of Different Housing Systems on Egg Safety and Quality doi:10.3382/ps.2010-00794, dostępny na stronie http://www.poultryscience.org/docs/PS_794.pdf, a który stanowi kompleksowe podsumowanie badań nad różnymi systemami chowu niosek oraz ich wpływu na bezpieczeństwo zdrowotne i jakość handlową jaj. Autorzy raportu wysuwają wniosek, że zamiana chowu kur w konwencjonalnych klatkach na chów w klatkach wzbogaconych albo na system bezklatkowy, może wpłynąć na bezpieczeństwo zdrowotne lub jakość dietetyczną i kulinarną jaj, albo na te cechy jednocześnie. Przed dokonaniem jakichkolwiek, zakrojonych na szeroką skalę zmian przejścia z dotychczasowego systemu chowu - na systemy alternatywne, należy dokładnie przeanalizować wszystkie możliwie skutki takiego przedsięwzięcia.
Wg przewodniczącego WPSA, dr S. Michael’a: ”Chów jest kwestią emocjonalną i pytanie, który system – konwencjonalny czy bezklatkowy - należy wybrać, zależy ewidentnie od wielu istotnych czynników. Biorąc pod uwagę fakt, że celem systemów chowu jest zapewnienie bezpieczeństwa zdrowotnego i jakości spożywczej jaj przeznaczonych do konsumpcji przez człowieka, WPSA stoi na straży poglądu, że wszelkie decyzje pociągające za sobą zmiany, które mogą mieć wpływ na wyżej wymienione parametry produkcji jaj, powinny być podejmowane w sposób obiektywny i być uzasadnione naukowo. Niestety, w środowisku naukowym nie ma obecnie zgody na ten temat, które argumenty są mocniejsze. Należy więc prowadzić dalsze badania, zanim w Stanach Zjednoczonych dokonane zostaną jakiekolwiek zmiany, wynikające z wprowadzonego w UE zakazu stosowania od 01.01.2012 konwencjonalnych klatek .
UE opowiedziała się w 1999 r. za zakazem stosowania chowu kur nieśnych w tradycyjnych (konwencjonalnych) klatkach i zaplanowała całkowite przejście na chów w klatkach wzbogaconych lub na bezklatkowy, przed początkiem roku 2012 r.
Kwestie bezpieczeństwa
Kluczowe aspekty bezpieczeństwa zdrowotnego jaj przeznaczonych do spożycia przez człowieka dotyczą możliwości ich zanieczyszczenia mikrobiologicznego i chemicznego. Zdaniem autorów raportu, głównym problemem jest zagrożenie mikrobiologiczne, a głównie zminimalizowanie możliwości zakażenia pałeczkami Salmonelli, które mogą powodować ostre problemy żołądkowo-jelitowe, lub w skrajnych przypadkach śmierć. Mimo, iż gotowanie (ok. 100oC), zabija bakterie, konieczne są działania mające na celu zminimalizowanie obecności bakterii w cyklu obejmującym produkcję jaj, aż do momentu dostarczenia ich na stół konsumenta.
Niestety dane dotyczące częstości występowania bakterii Salmonelli w przypadku systemu chowu klatkowego, są często sprzeczne. Np., kilka badań przeprowadzonych niedawno poza obszarem UE, wskazuje na częstsze występowanie tego rodzaju baterii w chowie tradycyjnym. Niektóre badania przeprowadzone w UE wykazały że bakterie Salmonella występują częściej w wybiegowym systemie utrzymania kur , a inne temu zaprzeczają. Kalifornijskie badania dowiodły znacznie wyższego udziału jaj skażonych bakterią Salmonella enteritidis (SE), pochodzących od kur utrzymywanych w systemie wybiegowym w porównaniu z uzyskanymi z chowu klatkowego. Przeprowadzone przez Departament Rolnictwa Stanów Zjednoczonych na terenie całego kraju badania wykazały, że w przypadku młodych niosek (młódek) odchowanych na ściółce, wskaźnik występowania bakterii SE, był pięciokrotnie wyższy niż w przypadku młodych kurek niosek chowanych w systemie klatkowym.
Autorzy raportu doszli do wniosku, że „należy ustalić czynniki, wpływające na częstsze występowanie bakterii SE w stadzie., uwzględniając nadrzędność jednego z systemów chowu nad innymi. Mimo wielu podobieństw pomiędzy systemami produkcji jaj w krajach UE oraz w Stanach Zjednoczonych, występują też znaczące różnice i dlatego należy postępować szczególnie ostrożnie porównując ze sobą wyniki tych badań przeprowadzonych nad różnymi systemami chowu.
Zanieczyszczenie chemiczne i zanieczyszczenie pestycydami również należą do grupy czynników, które mogą mieć wpływ na bezpieczeństwo zdrowotne jaj, w zależności od wyboru systemu chowu. Autorzy raportu powołują się na liczne badania przeprowadzone w UE wskazujące, że np. jaja zniesione przez kurz utrzymywane na wybiegu, wyróżnia częstsze występowanie polichlorowanych bifenyli (PCB) i metali ciężkich, niż jaja od kur z chowu w konwencjonalnych klatkach. Cytują badania przeprowadzone w Brazylii, które wykazały, że występowanie zabronionego obecnie pestycydu DDT w jajach kur chowanych w systemie wybiegowym, było 1000 razy częstsze, niż w przypadku kur chowanych w klatkach, mimo, że pestycyd ten nie był stosowany do zwalczania owadów na wybiegach w ostatnich dziewięciu latach. Autorzy raportu wskazują jednocześnie na naturalne występowanie niektórych substancji chemicznych w środowisku i potrzebę poświęcenia im szczególnej uwagi przy wyborze terenów pod chów wybiegowy.
Kwestie jakościowe
Jakość handlowa jaj, produkowanych w różnych systemach chowu, może również się różnić, jednakże dowody w tej sprawie są sprzeczne. Jakość handlowa jaj jest mierzona różnymi parametrami: wymiarami, jakością funkcjonalną i odżywczą, a także cechami skorupy, żółtka i białka.
Autorzy raportu wskazują, że jedno z badań wykazało mniejszą liczbę pękniętych skorupek jaj pochodzących z wybiegowego w porównaniu z utrzymaniem w klatkach konwencjonalnych, a podczas gdy inne badanie przedstawiało przeciwstawne wnioski. W jednym z badań udowodniono, że jaja kur z systemu wybiegowego mają więcej witaminy E i kwasów omega-3 od jaj kur utrzymywanych w konwencjonalnych klatkach, a jeszcze inne doświadczenia wykazały, że nie istnieją żadne różnice pomiędzy jajami kur chowanych w systemie klatkowym, wolnowybiegowym czy ściółkowym. Nawet badania przeprowadzane przez te same laboratoria, dawały sprzeczne wyniki, gdy dotyczyły one jakości wewnętrznych cech jaja.
Dr Peter Holt z Departamentu Rolnictwa i główny autor raportu, stwierdził w nim, że: “Poza systemem chowu, wiele innych czynników wpływa na bezpieczeństwo zdrowotne i jakość handlową jaj. W związku z tym wpływ wyboru systemu chowu na bezpieczeństwo zdrowotne i jakość handlową jaj nie jest do końca jasny. Wpływ ten musi zostać wzięty pod uwagę, zanim wyciągnięte zostaną zdecydowane wnioski [dotyczące skuteczności systemów chowu w odniesieniu do bezpieczeństwa zdrowotnego i jakości handlowej jaj] .
O WPSA
World Poultry Science Association (Światowe Stowarzyszenie Wiedzy Drobiarskiej) jest stowarzyszeniem o zasięgu globalnym, zajmującym się zdobywaniem i rozpowszechnianiem wiedzy drobiarskiej - wiedzy, która wpływa na poprawę stanu zdrowia ludzi i zwierząt, a także ich dobrostanu i zapewnia etyczną, zrównoważoną i opłacalną produkcję żywności. Stowarzyszenie zostało założone w roku 1908 i skupia około 2000 członków z całego świata. Aby dowiedzieć się więcej odwiedź www.poultryscience.org.
Źródło: Krajowa Izba Producentów Drobi i Pasz na podst. www.poultryscience.org