ROZPORZĄDZENIE 854/2004 ustanawiające szczególne przepisy dotyczące organizacji urzędowych kontroli w odniesieniu do produktów pochodzenia zwierzęcego przeznaczonych do spożycia przez ludzi.

ROZPORZĄDZENIE 854/2004 ustanawiające szczególne przepisy dotyczące organizacji urzędowych kontroli w odniesieniu do produktów pochodzenia zwierzęcego przeznaczonych do spożycia przez ludzi.

W rozporządzeniu umieszczono szczególne przepisy dotyczące organizacji urzędowych kontroli w odniesieniu do produktów pochodzenia zwierzęcego."Urzędowa kontrola" oznacza wszelkie formy kontroli wykonywanej przez właściwy organ w celu sprawdzenia zgodności z prawem żywnościowym, w tym z przepisami dotyczącymi zdrowia i dobrostanu zwierząt.

W przypadku gdy prawodawstwo wspólnotowe wymaga zatwierdzenia zakładów, właściwy organ przeprowadza wizję lokalną. Organ zatwierdza zakład w zakresie przedmiotowej działalności jedynie wówczas, gdy podmiot działający na rynku spożywczym wykazał, że spełnia wymogi rozporządzenia (WE) nr 852/2004 oraz(WE) nr 853/2004, jak również pozostałe wymagania prawa żywnościowego.Możliwe jest dokonanie zatwierdzenia warunkowego na okres trzech miesięcy. Zatwierdzony zakład otrzymuje numer identyfikacyjny i jest poddawany ciągłej ocenie poprzez poddanie go kontrolom urzędowym.
Państwa Członkowskie prowadzą aktualne wykazy zatwierdzonych zakładów.

KONTROLE URZĘDOWE - ZASADY OGÓLNE
Podmioty podlegające kontrolom mają obowiązek udzielania pomocy odpowiednim władzom przeprowadzającym kontrole (zapewnienie dostępu do nieruchomości, instalacji oraz udostępnienie dokumentów i rejestrów). 
Urzędowe kontrole obejmują:
audyty w zakresie dobrej praktyki higienicznej i procedur opartych na analizie zagrożeń i krytycznych punktów kontroli (HACCP);
Audyty procedur opartych na zasadach HACCP sprawdzają nieprzerwane i właściwe stosowanie przez podmioty działające na rynku spożywczym tego rodzaju procedur. Rodzaj i nasilenie zadań audytu w odniesieniu do poszczególnych zakładów zależy od ocenianego ryzyka.
Państwo członkowskie ma obowiązek zapewnić, że posiada wystarczający personel do przeprowadzania takich kontroli oraz iż jest to personel odpowiednio przeszkolony.

STWIERDZENIE NIEZGODNOŚCI PODCZAS KONTROLI
Organ musi podjąć działania, by zapewnić, że przedsiębiorstwo podejmie odpowiednie środki zaradcze:
a) wprowadzenie procedur sanitarnych lub innych działań korygujących uznanych za konieczne w celu zapewnienia bezpieczeństwa produktów pochodzenia zwierzęcego lub zapewnienia zgodności z odpowiednimi wymaganiami prawnymi;
b) ograniczenie lub zakaz wprowadzania do obrotu, przywozu lub wywozu produktów pochodzenia zwierzęcego;
c) monitorowanie lub, w razie potrzeby, nakazanie zwrotu, wycofania i/lub zniszczenia produktów pochodzenia zwierzęcego;
d) zezwolenie na wykorzystanie produktów pochodzenia zwierzęcego do celów innych niż ich pierwotne przeznaczenie;
e) zawieszenie działalności lub zamknięcie całego danego przedsiębiorstwa spożywczego bądź jego części na odpowiedni okres;
f) zawieszenie lub cofnięcie zatwierdzenia posiadanego przez dany zakład;
g) w przypadku przesyłek z państw trzecich, przejęcie w celu zniszczenia lub wysyłki z powrotem;
h) inny środek uznany przez właściwy organ za odpowiedni.
Decyzja organu musi zostać dostarczona na piśmie, być uzasadniona i zawierać informację o możliwości odwołania się od niej.

PROCEDURY DOTYCZĄCE PRZYWOZU
Przywóz produktów pochodzenia zwierzęcego możliwy jest tylko z tych państw trzecich, które znajdują się w wykazie Komisji Europejskiej. Rozporządzenie reguluje szczególne wymogi dotyczące sporządzania i uaktualniania wykazu. Odrębne regulacje dotyczą świeżych produktów rybołówstwa wyładowanych we Wspólnocie bezpośrednio ze statku rybackiego pływającego pod banderą państwa trzeciego.

KONTROLE w odniesieniu do mięsa świeżego dotyczą przede wszystkim:
a) informacji dotyczących łańcucha pokarmowego (analiza rejestrów z uwzględnieniem świadectw oraz oświadczeń lekarzy weterynaryjnych)
b) badania przedubojowego (badanie dotyczy wszystkich zwierząt; badanie to musi nastąpić w ciągu 24 godzin po przybyciu do ubojni i w czasie krótszym niż 24 godziny przed ubojem)
c) dobrostanu zwierząt (weryfikacja, czy przestrzegano zasad dotyczących ochrony zwierząt w czasie uboju i podczas przewożenia)
d) badania poubojowego (tusze wraz z ich narządami wewnętrznymi należy poddać badaniu poubojowemu niezwłocznie po uboju)
e) materiału szczególnego ryzyka i innych produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego (urzędowy lekarz weterynarii kontroluje usunięcie, oddzielenie oraz, tam gdzie jest to stosowne, oznakowanie tego rodzaju produktów)
f) badań laboratoryjnych (ustalenie, czy pobrano właściwie próbki i przeprowadzono badanie laboratoryjne).

ZNAK JAKOŚCI ZDROWOTNEJ
jest stosowany tylko w odniesieniu do zwierząt poddanych badaniu przed- i poubojowemu oraz w przypadku gdy nie ma podstaw do uznania mięsa za nie nadające się do spożycia przez ludzi.

PO KONTROLI:
- powiadomienie o wynikach badania: Wyniki inspekcji i testów zostają wprowadzone do odpowiednich baz danych
- decyzje w sprawie informacji dotyczących łańcucha pokarmowego
- decyzje w sprawie zwierząt żywych: Urzędowy lekarz weterynarii sprawdza wypełnienie obowiązku przez podmiot działający na rynku spożywczym zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 853/2004 w zakresie zapewnienia prawidłowej identyfikacji zwierząt przyjętych do uboju, z przeznaczeniem do spożycia przez ludzi.
- decyzje w sprawie dobrostanu zwierząt: W razie nieprzestrzegania zasad ochrony zwierząt podczas uboju lub uśmiercania, urzędowy lekarz weterynarii weryfikuje, czy podmiot działający na rynku spożywczym niezwłocznie podejmuje konieczne działania korygujące i zapobiega powtarzaniu się problemu.
- decyzje w sprawie mięsa: kiedy mięso nie nadaje się do spożycia przez ludzi

OBOWIĄZKI ZAKRESIE KONTROLI I JEJ CZĘSTOTLIWOŚĆ
- lekarzowi weterynarii w przeprowadzanych kontrolach pomagać może personel pomocniczy
- lekarz weterynarii musi być obecny podczas badania przed - i poubojowego w ubojniach oraz podczas całego badania poubojowego w zakłądach przetwórstwa dziczyzny
- personel ubojni - po przeszkoleniu - może wykonywać specjalne zadania w zakresie pobierania próbek i badań
Urzędowi lekarze weterynarii - kwalifikacje
- mianowani przez właściwy organ po zdaniu testu
- wymagane jest co najmniej 200-tu godzinne szkolenie praktyczne w okresie próbnym, przed rozpoczęciem samodzielnej pracy
Pracownicy pomocniczy - kwalifikacje
- co najmniej 500 godzin szkolenia teoretycznego i co najmniej 400 godzin szkolenia praktycznego
- zaliczenie odpowiednich testów

W sekcji IV Rozporządzenia znajdują się wymagania szczególne dotyczące bydła domowego, owiec i kóz domowych, zwierząt gospodarskich nieparzystokopytnych, świń domowych, drobiu, zajęczaków, zwierząt dzikich utrzymywanych przez człowieka oraz zwierząt łownych.

Jako zagrożenia szczególne wymieniono:
- Pasażowalne encefalopatie gąbczaste,
- mukowiscydozę,
- włośnicę,
- nosaciznę,
- gruźlicę,
- brucelozę

MLEKO SUROWE I PRODUKTY MLECZARSKIE
Zwierzęta w gospodarstwach produkujących mleko muszą podlegać urzędowym kontrolom w celu weryfikacji, czy wymagania zdrowotne w odniesieniu do produkcji mleka surowego są przestrzegane. Kontrole te mogą odbywać się przy okazji kontroli weterynaryjnych przeprowadzanych stosownie do przepisów wspólnotowych w sprawie zdrowia zwierząt lub zdrowia publicznego bądź dobrostanu zwierząt i mogą być przeprowadzane przez zatwierdzonego lekarza weterynarii.
Jeżeli istnieją podstawy do podejrzeń, że wymagania w zakresie zdrowia zwierząt nie są spełniane, należy skontrolować ogólny stan zdrowia zwierząt.Urzędowe kontrole gospodarstw mogą obejmować inspekcje i/lub monitorowanie kontroli przeprowadzanych przez organizacje branżowe.
Jeżeli podmiot działający na rynku spożywczym nie naprawi sytuacji w ciągu trzech miesięcy od pierwszego zgłoszenia właściwemu organowi informacji o niespełnianiu kryteriów co do liczby bakterii i komórek somatycznych, dostawy mleka zostają zawieszone.

ŻYWE MAŁŻE
Załącznik rozporządzenia ma zastosowanie do żywych małży, żywych szkarłupni, do żywych osłonic i do żywych ślimaków morskich. Właściwy organ klasyfikuje obszary produkcyjne (klasa A, B lub C) stosownie do poziomu zanieczyszczenia odchodami.
Sklasyfikowane strefy są monitorowane.

PRODUKTY RYBOŁÓWSTWA
Kontrole obejmują:
- systematyczną kontrolę warunków podczas wyładunku ze statku i podczas pierwszej sprzedaży,
- inspekcje w regularnych odstępach czasu na statkach i w zakładach na lądzie, w tym na aukcjach rybnych i targach hurtowych,
- kontrolę warunków składowania i transportu.
Kontrole w odniesieniu do produktów rybołówstwa obejmują:
- badania organoleptyczne,
- wskaźniki świeżości,
- histaminę,
- pozostałości i zanieczyszczenia,
- kontrole mikrobiologiczne,
- pasożyty,
- trujące produkty rybołówstwa.

Rozporządzenie zawiera również wymagania dotyczące świadectw towarzyszących przywozowi.  Świadectwo musi składać się z:
a) pojedynczej karty papieru;
lub
b) dwóch lub więcej stron stanowiących część scalonej i nierozdzielnej karty papieru;
lub
c) zestawu stron kolejno ponumerowanych w sposób wskazujący, iż stanowią one część skończonego ciągu
Świadectwo musi nosić unikalny numer identyfikacyjny i być wystawione zanim przesyłka, do której się ono odnosi, przestanie pozostawać pod kontrolą właściwego urzędu w państwa trzeciego wysyłki.