Regulowanie rynku świeżych owoców i warzyw

Zespoły producenckie

Producenci owoców i warzyw mogą zrzeszać się w zespołach producenckich. Zespoły producenckie zobowiązano do utworzenia Funduszu Operacyjnego, umożliwiającego realizacje programów, których celem jest:

• promocja takich sposobów uprawy i technik produkcji oraz takiej gospodarki odpadami, które są korzystne dla środowiska,
• finansowanie rozwoju infrastruktury niezbędnej do zapewnienia przestrzegania standardów zdrowotnych przy produkcji owoców i warzyw

Ponadto celem tych programów jest:

• dostosowanie produkcji owoców i warzyw do popytu (ilość, jakość),
• promocja koncentracji sprzedaży,
• obniżenie kosztów produkcji i stabilizacji cen otrzymywanych przez producentów,
• poprawa jakości produktów i ich reklama.

Fundusz Operacyjny jest finansowany przede wszystkim ze składek członków zespołu producenckiego; wkład budżetu UE jest znikomy.

Interwencja

Celem interwencji jest ochrona producentów w okresach występowania nadwyżek. Polega ona na wypłacaniu rekompensat (tzw. cen wycofania) z tytułu wycofania owoców i warzyw z rynku, przy czym produkty te muszą spełniać odpowiednie wymagania jakościowe.
W 1996 oku zapoczątkowano reformę systemu interwencji na tym rynku, która powodować będzie między innymi coroczne obniżenie rekompensat. W ciągu 5 lat wysokość rekompensat obniży się stopniowo do 60% (70% dla jabłek i gruszek) poziomu wyjściowego, równego cenie ustalonej na sezon 1995/96 ( z wyjątkiem cytrusów). Reforma wprowadziła limity wolumenu produktów objętych systemem rekompensat.

Za wypłacenie rekompensat odpowiedzialne są zespoły producenckie. Producenci nie należący do owych zespołów mogą ( za ich pośrednictwem) uzyskać rekompensaty, jednak o 10% niższe.

Przykładowa regulacja produktu - jabłka

Regulowanie rynku tego produktu spoczywa przede wszystkim na zespołach producenckich, które interweniują, gdy:

• cena rynkowa zbliża się do poziomu ceny wycofania,
• cena rynkowa spada poniżej poziomu ceny wycofania.

Gdy natomiast cena spada poniżej interwencyjnej ceny wykupu, a także w okresie powrotu do poziomu ceny wycofania do regulacji rynku włączają się dodatkowo rządowe agencje.

Zespoły producenckie muszą wycofane produkty przeznaczyć na cele, które nie mogą zakłócać funkcjonowania rynku (dary, pomoc socjalna, dzieci szkolne, destylacja, spasanie, niszczenie). Koszty, które ponoszą w związku z tym zespoły producenckie refinansowane są przez budżet UE.

Standardy handlowe

Stosowane są na wszystkich poziomach dystrybucji (od paczkowania u producenta aż po detal). Dotyczą: jakości, wielkości, etykietowania, prezentacji. Wyróżnia się trzy klasy: ekstra, I i II. Za kontrolę stosowania standardów handlowych odpowiedzialne są państwa członkowskie.

Regulacje w imporcie i eksporcie

W imporcie stosowane są ceny wejścia. Na produkty importowane po cenach wejścia lub wyższych nakładane są jedynie cła ad valorem. Nieprzestrzeganie cen wejścia powoduje nakładanie dodatkowej opłaty importowej (ekwiwalentu taryfowego). Import po cenach znacznie niższych od cen wejścia powoduje nakładanie opłat karnych (maksymalnych ekwiwalentów taryfowych).

Ceny wejścia i ekwiwalenty taryfowe ustalono w ramach GATT i w okresie 6 lat obowiązywania umowy zostaną one obniżone o 20%.
Od września 1996 roku wprowadzono dla niektórych szczególnie wrażliwych produktów klauzulę ochronną (wg GATT), która pozwala w razie przekroczenia uprzednio ustalonych ilości podniesienie o 1/3 i tak wysokiego cła. Produkty te (m.in. pomidory, jabłka, gruszki, ogórki) w okresach objętych regulacją cen zostały ponadto objęte obowiązkiem licencji przywozowych.
Subsydia eksportowe dotyczą: jabłek, cytryn, pomarańczy, brzoskwiń, nektarynek, winogron konsumpcyjnych, pomidorów, niektórych orzechów.