Realizacja Programu SAPARD - stan na dzień 10 marca 2004 r.

Informacja ARIMR na temat realizacji Programu SAPARD - stan na dzień 10 marca 2004 r.

Program SAPARD został uruchomiony na podstawie decyzji Komisji Europejskiej z 2 lipca 2002 r. Realizacja Programu objęła następujące obszary wsparcia:

• Przetwórstwo i marketing artykułów rolnych i rybnych (Działanie 1),
• Inwestycje w gospodarstwach rolnych (Działanie 2), 
• Rozwój i poprawa infrastruktury obszarów wiejskich (Działanie 3), 
• Różnicowanie działalności gospodarczej na obszarach wiejskich (Działanie 4), 
• Szkolenia zawodowe (Działanie 6),
• Pomoc techniczna (Działanie 7). 

Najwcześniej , tj. od 17 lipca 2002 r., rozpoczęto przyjmowanie wniosków o pomoc finansową na przedsięwzięcia realizowane w ramach Działań 1, 2 i 3, natomiast realizacja Działania 4 rozpoczęła się 3 grudnia 2003 r. Terminy składania wniosków w poszczególnych Działaniach przedstawia poniższa tabela:

W przypadku Działań 6 i 7 beneficjentem jest MRiRW, które z zastosowaniem odpowiedniej procedury przetargowej wybiera wykonawców poszczególnych projektów.

Liczba złożonych wniosków o pomoc z Programu SAPARD wyniosła łącznie 31 071 (16 143 w 2004 r.), w tym:

• Działanie 1 - 1778 wniosków,  
• Działanie 2 - 15 570 wniosków, 
• Działanie 3 - 6230 wniosków, 
• Działanie 4 - 7493 wnioski.

W tym okresie zrealizowano 3 894 płatności na łączną kwotę 936,5 mln zł, w tym: 

• Działanie 1 - 157,9 mln zł, 
• Działanie 2 - 93,6 mln zł,
• Działanie 3 - 685,0 mln zł.

Najwięcej wniosków o pomoc w ramach Działań 1, 2, 3 i 4 zostało złożonych w województwach:

• mazowieckim (5 137), 
• wielkopolskim (3 694), 
• lubelskim (2 712), 

najmniej natomiast w 

• opolskim (654), 
• lubuskim (668),
•  zachodniopomorskim (831).

Dane dotyczące wykorzystania środków nie są ostateczne, ponieważ trwa jeszcze proces rejestracji wniosków.

Działanie 1

 Na ogólną liczbę 1 778 złożonych wniosków pozytywną ocenę końcową uzyskało 800 wniosków, zawarto 709 umów na łączną kwotę 771,7 mln zł oraz zrealizowano 205 płatności na kwotę 157,9 mln zł. Najwięcej wniosków złożyli przedsiębiorcy w województwach: wielkopolskim (278) i mazowieckim (216), a najmniej w opolskim (44) i świętokrzyskim (45). Zdecydowana większość - 80,4% wniosków została złożona w ramach Schematu 1.1 Restrukturyzacja i poprawa marketingu artykułów pochodzenia zwierzęcego. W przypadku Schematu 1.2 Restrukturyzacja przetwórstwa i poprawa marketingu owoców i warzyw udział ten wyniósł 19,6 %.

Działanie 2

 Spośród złożonych ogółem 15 570 wniosków o pomoc pozytywną ocenę końcową uzyskało 4 699 wniosków, zawarto 4 442 umowy na łączną kwotę 209,4 mln zł oraz zrealizowano 2 118 płatności na kwotę 93,6 mln zł. Najwięcej wniosków złożyli rolnicy w województwie mazowieckim (3 717), wielkopolskim (1 991) i lubelskim (1 674), a najmniej w lubuskim (186) i zachodniopomorskim (263). W zdecydowanej większości (85,7%) wnioski te dotyczyły realizacji przedsięwzięć związanych z zwiększeniem różnorodności produkcji gospodarstw rolnych.

Działanie 3 

Samorządy złożyły 6 230 wniosków o pomoc (4 198 w II turze). Pozytywną ocenę końcową uzyskało 5 567 wniosków, zawarto 1 649 umów na kwotę 738,7 mln zł oraz zostało zrealizowanych 1 571 płatności na łączną kwotę 685,0 mln zł. Najwięcej wniosków złożono na przedsięwzięcia w ramach Schematu 3.4 Drogi gminne i powiatowe (47,9%), Schematu 3.2 Odprowadzanie i oczyszczanie ścieków komunalnych (29,8%) oraz Schematu 3.1 Zaopatrzenie gospodarstw wiejskich w wodę wraz z uzdatnianiem (21,1%). Najmniej, tj. 0,7% wniosków złożono w Schemacie 3.5 Zaopatrzenie w energię oraz w Schemacie 3.3 Gospodarka odpadami stałymi (0,5%). Gminy i powiaty złożyły najwięcej wniosków w województwie wielkopolskim (699), mazowieckim (650), małopolskim (557) i podkarpackim (518), a najmniej w opolskim (143) i lubuskim (182).

Działanie 4 

Działanie to zostało uruchomione 3 grudnia 2003 r., dlatego też złożone wnioski są na wstępnym etapie obsługi. Wnioski były przyjmowane do 12 stycznia 2004 r., natomiast dla Schematów 4.1 i 4.2 przedłużono termin do 26 stycznia br. Pozytywną ocenę końcową uzyskało 36 wniosków, z tego zawarto 20 umów na kwotę 757,8 tys zł. W ramach tego Działania największe zainteresowanie wzbudził Schemat 4.2 Tworzenie miejsc pracy na obszarach wiejskich, w ramach którego złożono 55,1% wniosków, a następnie Schemat 4.1 Tworzenie źródeł dodatkowego dochodu na obszarach wiejskich -35,9%. Najmniej, tj. 9,0% wniosków, złożono w Schemacie 4.3 Publiczna infrastruktura turystyczna na obszarach wiejskich. Beneficjenci byli szczególnie aktywni w województwie małopolskim (785), wielkopolskim (726) i podkarpackim (676), a najmniej w opolskim (191) i lubuskim (234).

Działania 6 i 7 

W ramach tych Działań (Szkolenia zawodowe i Pomoc techniczna), gdzie jedynym beneficjentem jest MRiRW, zrealizowano płatności na 15,4 mln zł.

Program SAPARD stawia beneficjentom wysokie wymagania. Dlatego też od początku jego realizacji ARiMR jako Agencja SAPARD - w ścisłej współpracy z MRiRW - uważnie monitorowała i analizowała czynniki wpływające na absorpcję środków pomocowych oraz podejmowała stosowne działania mające na celu ułatwienie zainteresowanym podmiotom udziału w Programie. W wyniku tych działań wprowadzono szereg zmian w Programie Operacyjnym SAPARD. W przypadku Działania 1 do najważniejszych zmian należało m.in. wprowadzenie jednolitego poziomu finansowania w wysokości 50% kosztów kwalifikowanych niezależnie od sektora, podwyższenie limitu pomocy finansowej do 10 mln zł, w Działaniu 2 natomiast podwyższenie limitów produkcyjnych oraz limitów pomocy finansowej, zaliczenie zakupu ciągnika do kosztów kwalifikowanych, dopuszczenie do udziału w Programie SAPARD także rolników ubezpieczonych poza KRUS oraz podwyższenie granicy wieku rolników ubiegających się o pomoc z 50 do 55 lat.

Pomimo tego, iż Program SAPARD ruszył w Polsce z dwu i pół letnim opóźnieniem, to z perspektywy 19 miesięcy przyjmowania wniosków o pomoc można jednoznacznie stwierdzić, że jego realizacja przebiega nie tylko zgodnie z założeniami i oczekiwaniami wszystkich zainteresowanych stron, ale znacznie je przewyższa. Praktycznie w ciągu ostatniego półtora roku zrealizowano zadania, które w założeniu miały być rozłożone na cztery lata. Świadczy to o dobrym przygotowaniu i sprawności działania Agencji SAPARD.

Środki z programu SAPARD zostaną wykorzystane w 100%.

Wprawdzie przyjmowanie wniosków o pomoc zostało już zakończone, ale po uzyskaniu przez Polskę członkostwa w Unii Europejskiej pomoc finansowa na przedsięwzięcia m.in. w zakresie poprawy przetwórstwa i marketingu artykułów rolnych, różnicowania działalności gospodarczej na obszarach wiejskich oraz na inwestycje w gospodarstwach rolnych udzielana będzie m.in. w ramach Sektorowego Programu Operacyjnego Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego rozwój obszarów wiejskich. Działania te realizowane będą przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w tych samych strukturach organizacyjnych jak Program SAPARD, co oznacza, iż beneficjenci tej pomocy, tj. rolnicy i przedsiębiorcy będą mogli się ubiegać o pomoc w Oddziałach Regionalnych Agencji w oparciu o dokumenty i procedury bardzo zbliżone do funkcjonujących ramach Programu SAPARD.

Liczba złożonych wniosków o pomoc w poszczególnych Działaniach, narastająco od uruchomienia Programu SAPARD.