Z całego programu Phare 2000 Polska nie wykorzysta prawdopodobnie około 5 proc. przyznanych nam środków, czyli 24,5 mln z łącznej sumy 484 mln euro – szacuje UKIE. UKIE zapewnia również, że na pewno nie stracimy 50 mln euro z Phare 2000, jak poinformowała w środę "Rzeczpospolita".
Oceniamy, że w ramach tego programu Phare 2000 środki niewykorzystane głównie na skutek oszczędności nie wyniosą więcej niż 5 proc. z 484 mln euro całości przyznanych funduszy – powiedziała w środę na konferencji prasowej minister ds. europejskich Danuta Huebner. Będzie lepiej niż w ubiegłym roku, kiedy zakontraktowano 91 proc – dodała.
Według pani Huebner, oszczędności w wykorzystaniu unijnej pomocy z Phare wynikają z okoliczności rynkowych; na wiele kontraktów udaje się uzyskać ceny niższe od przewidywanych wartości projektów. Przykładem program inwestycji na wschodniej granicy Polski, gdzie zaoszczędzimy 16 mln euro (3,5 proc. ogólnej sumy).
Oszczędności te wracają do budżetu UE, ale automatycznie zmniejsza się obciążenie dla krajowego budżetu, bo współfinansowanie z budżetu na te programy średnio wynosi 25 proc.
31 października (w czwartek) kończy się okres kontraktowania na pierwsze memorandum finansowe Phare 2000 – Program Krajowy część I – dla projektów o wartości 183 mln euro.
Z tej sumy pozostanie kwota ok. 14,4 mln euro, która – jak wyjaśniła minister Huebner – jest rezultatem oszczędności, ale także faktu, że dla niektórych przetargów nie przedstawiono żadnych ofert i przetargi nie mogły zostać rozstrzygnięte.
W środę "Rzeczpospolita" napisała, powołując się na radcę przedstawicielstwa Komisji Europejskiej w Polsce Johna O'Rourke'a, że Polsce grozi utrata 50 mln euro z funduszu Phare 2000.
Polski rząd ma czas do czwartku, żeby uratować choć niewielką część tych pieniędzy – pisze dziennik. Wiele projektów – według "Rz" – przedstawiono w ostatniej chwili, więc nie da się już powtórzyć przetargów, w których KE dostrzegła nieprawidłowości. O'Rourke wskazał też, "że część straty jest efektem niższych, niż się spodziewano, kosztów inwestycji".
Pani Minister zapewniła dziennikarzy, że utrata 50 mln nam nie grozi. Jeżeli ktoś ma jakieś informacje, o których my nie wiemy, to byśmy chcieli również je pozyskać. Jest to po prostu nieprawda – odpowiedziała minister. Nie wiemy, skąd się wzięła taka niecna plotka. (...) Różnego typu są problemy, natomiast nie przewidujemy jakichś kataklizmów, jest to po prostu nieprawdą – zapewniała pani Danuta Huebner.
W latach 1990 – 2002 Polska otrzymała łączenie w ramach programów Phare ponad 3 mld euro. Według stanu na 30 września 2002 z zamkniętych programów za lata 1990 – 1999 wykorzystaliśmy 2051,1 mln euro – średnio około 95 proc.