Minimalne wymagania dla Systemu Korzystania z Płatności Bezpośrednich

Państwa członkowskie Unii Europejskiej budowały swoje systemy od 1992 roku i dalej je rozbudowują.
Niezbędnymi elementami, które muszą wejść w skład budowanego Systemu w I fazie (tzw. minimalnej) są te elementy, które pozwalają na korzystanie z płatności w stopniu podstawowym. Pozwala to na uruchomienie Systemu już w pierwszej fazie prac nad nim i jego dalszą modernizację oraz rozbudowę, zgodną z wymogami prawodawstwa UE.

Opracowany przez ARiMR projekt schematu funkcjonowania Systemu dla Korzystania z Płatności Bezpośrednich na terenie Kraju zawiera elementy podstawowe: jak identyfikację beneficjanta (gospodarstwo rolne), pokazuje drogę przepływu wniosków, ich sprawdzenie, kontrolę, zatwierdzenie i skierowanie do realizacji (dokonanie wypłaty należnej płatności dla rolnika za pośrednictwem określonego Banku).
Wypracowano też schematy zadań realizowane na poszczególnych poziomach oraz ich stronę organizacyjną. Budowa systemu w tej wersji (minimalnej) jest w pełni realna. Dokonuje się jej w ten sposób z uwagi na wielkość środków finansowych jakimi Polska dysponuje. Ich wielkość wymaga budowy systemu w sposób pozwalający na uzyskanie wstępnej akredytacji dla Systemu przez Komisję UE.

Zaplanowany w ten sposób zakres budowy Systemu pozwala na:

1. Utworzenie sprawnego systemu składania i opracowywania wniosków, wraz z ich kontrolą techniczną, wprowadzanie danych z wniosków do baz danych. W ramach tego konieczne jest uwzględnienie:
   1.1.1. Planów organizacyjnych wg opracowanego schematu przepływu dokumentów i decyzji w oparciu o przedstawicielstwa terenowe i regionalne.
   1.1.2. Opracowanie szczegółowego schematu organizacyjnego funkcjonowania systemu na poszczególnych jego poziomach – gmina, powiat, region, central.
   1.1.3. Planowana jest szeroko zakrojona kampania szkoleniowa rolników w zakresie zasad wypełniania wniosków i znajomości procedury ich składania.
   1.1.4. Objęcie procesem szkolenia pracowników obsługujących System w zakresie kontroli wniosków.
   System zbudowany w takim zakresie pozwala na uzyskanie wstępnej akredytacji UE na korzystanie z płatności bezpośrednich w okresie członkostwa jak również obsługę rolnictwa w zakresie form płatności bezpośrednich funkcjonujących w kraju w okresie przedakcesyjnym.
2. Utworzenie systemu kontroli zgodnego z prawodawstwem UE w zakresie zasadności składania wniosków oraz realizacji formalno-finansowej płatności bezpośrednich.
   2.1.1. System ten zawierał będzie w swym składzie dwa podstawowe piony:
   • Pion kontroli technicznej – zadaniem tego pionu będzie sprawdzenie minimum 5% złożonych  wniosków, zgodnie z wymogami wynikającymi z Rozporządzeń UE.
   • Pion kontroli proceduralnej – zadaniem jego będzie kontrola zgodności stosowanych na wszystkich szczeblach procedur z wymogami wynikającymi z Rozporządzeń UE.
3. Sporządzenie rejestru gruntów
   Na podstawie lokalnych baz terenowych, uaktualnianych przez gminy i powiaty, istnieje możliwość zbudowania jednolitego, zintegrowanego systemu ewidencji gospodarstw. Na jego podstawie możliwe jest wprowadzenie rejestru gospodarstw dla terenu całego kraju.
4. Sporządzenie rejestru zwierząt opiera się na:
   4. l .1. identyfikacji zwierząt, polegającej na oznakowaniu zwierząt,
   4. l .2. ewidencji zwierząt, polegającej na wpisaniu zwierząt do rejestru gospodarstwa,
   4. l .3. wprowadzenia rejestru do bazy danych,
   4. l .4. wystawienia zwierzęciu dokumentu towarzyszącego (paszportu).
5. Elektroniczna baza danych
   Dla sprawnego funkcjonowania Systemu konieczne jest utworzenie centralnej bazy danych. Wprowadzanie danych do tej bazy następowało będzie na poziomie powiatu, zaś przekazywanie do centrali będzie następowało za pośrednictwem regionalnych baz danych. Te elementy Systemu zostaną zbudowane i przetestowane podczas realizacji dwóch programów twinningowych w ramach Phare '98, w dwóch regionach pilotażowych. Następnie, sukcesywnie nastąpi powielanie sprawdzonych rozwiązań na terenie całego kraju.
   Czynnikiem ułatwiającym wdrożenie Systemu jest istniejąca telekomunikacyjna sieć TP. SA, łącząca 14 z 16 miast regionalnych w Polsce. Sieć ta umożliwia utworzenie zintegrowanego systemu przekazu danych potrzebnych dla funkcjonowania elektronicznej bazy danych.
   

Jeśli w wyniku negocjacji Polska uzyska podobne warunki, jak Austria, Finlandia i Szwecja, wówczas po 2 miesiącach od akcesji do UE w Polsce powinien funkcjonować system obsługi wniosków o płatności bezpośrednie oraz system kontroli (w szczególności przewidujący kontrolę administracyjną i kontrolę na miejscu). W ciągu 2 lat powinna zostać uruchomiona skomputeryzowana baza danych, alfanumeryczny system identyfikacji działek rolnych oraz alfanumeryczny system identyfikacji i rejestracji zwierząt.