Komisja Europejska proponuje nowe korzystniejsze zasady pomocy publicznej dla rolników i rybaków. Jeśli pomysł spodoba się rządom, dodatkowego wsparcia niekontrolowanego przez Brukselę będzie można udzielać już w drugiej połowie 2004 r.
Na pierwszy rzut oka przedstawiona w środę propozycja Komisji Europejskiej
jest rewolucyjna. Bez potrzeby ubiegania się o zgodę Brukseli państwa
członkowskie będą miały prawo udzielać rolnikom (i rybakom) do 3 tys. euro
wsparcia na trzy lata. Wbrew pozorom to spora suma, bowiem obecnie blisko połowa
unijnych rolników (objętych Wspólną Polityką Rolną) dostaje raptem 2 tys. euro
rocznie dopłat.
Czyżby zanosiło się więc na totalną
renacjonalizację WPR? Nie, Bruksela postawiła bowiem warunek, że łączna wartość
pomocy w ten sposób udzielonej rolnikom w danym państwie nie może przekroczyć
0,3 proc. rocznej wartości produkcji rolnej.
Gdyby wszystkie
(stare) państwa członkowskie postanowiły skorzystać z takiej możliwości, to -
jak wyliczyli unijni urzędnicy - do kieszeni rolników trafiłoby 290 mln euro. To
niedużo. Komisja podkreśla, że już obecnie państwa członkowskie wypłacają
rocznie 13 mld euro dodatkowej (nie związanej z WPR) pomocy publicznej dla
rolników, rybaków i przedsiębiorstw przetwórstwa
spożywczego.
Teraz projekt rozporządzenia oraz pozostałe
zmiany trafi do konsultacji państw członkowskich. Jednak zgodnie z unijnymi
traktatami ostatnie słowo należy do Komisji, jako że kontrola pomocy publicznej
leży w jej wyłącznej gestii.
Ponadto Komisja daje zielone
światło dla 12 rodzajów pomocy publicznej, m.in. wsparcia dla młodych rolników
(do 30 tys. euro dotacji), dotowania wprowadzenia systemu kontroli jakości (do
100 tys. euro), podobną sumę raz na trzy lata będą mogli też dostać rolnicy na
utrzymanie bądź zabytkowych obiektów, bądź "utrzymanie tradycyjnego
pejzażu".
Bruksela zapewnia, że mimo tych zmian Wspólna
Polityka Rolna ze swoim budżetem liczącym około 50 mld euro pozostanie
najważniejszym elementem wsparcia dla europejskich
rolników.
Ta propozycja Komisji (tzw. block exemption) staje
się obowiązującym prawem bez konieczności dalszych uzgodnień z państwami
członkowskimi.