ISPA niepewna

Nie wiadomo, czy na Opolszczyźnie uda się wykorzystać kilkadziesiąt milionów euro z ISP-y

Projekt jest już dawno zatwierdzony przez Brukselę. Mamy do zagospodarowania 62 mln euro – to przecież duża ilość pieniędzy. Tymczasem przetargi nie są rozstrzygnięte, nie ma kompletnej dokumentacji. Całe przedsięwzięcie stoi pod znakiem zapytania – mówi Elżbieta Rutkowska, wojewoda opolski.

Wojewoda dodaje, że ISPA jest funduszem, który należy traktować jak poligon doświadczalny. To, czego nauczymy się teraz, będzie jak znalazł, gdy nasze członkostwo w Unii Europejskiej stanie się faktem, a pieniędzy do pozyskania może być dużo więcej.

Niepokój o losy ISP-y wyraża też wicemarszałek Ryszard Galla. Według mojej oceny opóźnienia w realizacji opolskiego projektu wynoszą od roku do półtora – szacuje. Pieniądze muszą być wykorzystane do końca 206 roku. To niewiele czasu, zważywszy, że procedury przetargowe nieraz zajmują rok. Na dodatek odbywają się one nie na szczeblu regionalnym, tylko w Warszawie. Marszałek wybiera się w najbliższym czasie na spotkanie z przedstawicielami Komisji Europejskiej na Polskę. Po stronie unijnej też jest sporo opóźnień, ale i my nie jesteśmy bez winy – nie kryje.

Fundusz ISPA okazał się dla Opolszczyzny wyjątkowo hojny. Województwo zdobyło akceptację do trzech projektów. Pierwszy, o wartości 28,8 mln euro, realizowany będzie w Brzegu. Jego celem jest wybudowanie kanalizacji w sąsiadujących z miastem gminach. Dzięki temu poprawi się jakość wody pitnej dla Brzegu, Oławy i Wrocławia. 

Drugi projekt realizuje Kędzierzyn-Koźle. Miasto za kwotę 172 mln euro ma uregulować gospodarkę wodno-ściekową u siebie i w sąsiednich gminach. Trzeci, ten najbardziej zagrożony, znany jest pod nazwą "Trias opolski". Chodzi o to, by zbudować taki system ochronny, który nie pozwoli przedostać się wodom powierzchniowym do podziemnego zbiornika wód. Zbiornik nosi techniczną nazwę GZWP 333. Przedsięwzięcie ma kosztować 62 mln euro. 

Będzie śmiech, jak Opolszczyzna nie wykorzysta przyznanych funduszy – mówi wójt Łubnian Dieter Wystub. Jego gmina jako jedna z ośmiu podpisała porozumienie o przystąpieniu do projektu. Sam namawiałem marszałka Gallę, by sprawie bliżej się przyjrzał. Na razie czujemy się jak mięso armatnie. Opole za pieniądze funduszowe zmodernizuje sobie oczyszczalnię ścieków, doprowadzi awaryjną nitkę wody pitnej z Utraty, a nam zostaną ochłapy. Część gmin czuje się zawiedziona i zniechęcona bezczynnością Opola. Ponieważ czasu jest coraz mniej, projekt, jeśli dojdzie do skutku, musi być zrealizowany w ciągu nie pięciu lat, jak planowano wstępnie, ale w ciągu dwóch. Dla budżetu gminy to bardzo istotna zmiana. Musimy przecież uzbierać tzw. wkład własny. Mój budżet nie zdoła w ciągu dwóch lat takiej kwoty wyasygnować – wylicza Wystub. Gdybym wiedział, że tak to się skończy, zamiast do ISP-y przystąpiłbym do SAPARD-u. A tak jestem podwójnie zablokowany.

Wiceprezydent Opola, Stefan Ciepły przyznaje, że są poślizgi, ale nie dopuszcza myśli, by pieniądze z ISP-y miały przepaść. Cała procedura istotnie się przeciąga, bo musieliśmy rozwiązać problemy natury organizacyjnej i dokumentacyjnej – mówi. Zdaniem ministrów resortów finansów i środowiska za stronę finansową przedsięwzięcia odpowiada miasto. To nas zobligowało do powołania trzyosobowego zespołu, który będzie czuwał nad finansowym aspektem wdrożenia projektu. 

Z projektami dawno już uporały się podopolskie gminy. Niektóre dysponują nawet pozwoleniami budowlanymi. Za to coraz więcej z nich ma wątpliwości, czy opolska ISPA wypali. Komprachcice, Tarnów Opolski, Turawa zaczynają się zastanawiać, czy z porozumienia nie wystąpić. Jeśli tak się stanie, odpadnie duża część gospodarstw domowych, które zarówno z wody, jak i kanalizacji mogłyby po zrealizowaniu inwestycji korzystać. A wówczas cała inwestycja przestanie być opłacalna.