Identyfikacja i rejestracja zwierząt w krajach UE

Bardzo ważnym elementem organizacji produkcji oraz nadzoru sanitarnego w farmach produkcji zwierzęcej jest identyfikacja farm rolnych oraz zwierząt gospodarskich. Identyfikacja i rejestracja zwierząt wynika z obligatoryjności unijnych Dyrektyw i Rozporządzeń oraz szczegółowych przepisów wykonawczych krajów członkowskich. Podstawą systemu identyfikacji i rejestracji zwierząt w krajach UE są:

• Dyrektywa Rady nr 92/102/EEC z dnia 27 listopada 1992 roku o identyfikacji i rejestracji zwierząt (obejmuje bydło, owce, kozy i trzodę chlewną),
  
• Rozporządzenie Rady (WE) nr 820/97 z dnia 21 kwietnia 1997 roku o systemie identyfikacji i rejestracji bydła oraz oznakowaniu wołowiny i produktów produkowanych z wołowiny.

Dyrektywa Rady nr 92/102/EEC mówi w:

Art.4. pkt.1.
Wszyscy hodowcy bydła, owiec, kóz i trzody chlewnej powinni prowadzić rejestry zwierząt, które określają liczbę zwierząt znajdujących się w gospodarstwie.
Art.5. pkt.1.
Znaki identyfikacyjne muszą być umieszczone zanim zwierzęta opuszczą gospodarstwo z którego pochodzą. Znaków identyfikacyjnych nie wolno usuwać lub zmieniać.
Art.5. pkt.2a.
W przypadku bydła: zwierzęta znajdujące się w gospodarstwie mają być oznakowane przy pomocy kolczyka z kodem, składającym się z liter oraz cyfr, których ogólna ilość nie może przekraczac14 znaków. Kod ten ma umożliwiać identyfikację każdego zwierzęcia wraz z jego miejscem urodzenia.
Art.5. pkt.3a.
Zwierzęta inne niż bydło znakuje się przy użyciu kolczyków lub tatuażu, aby można było stwierdzić miejsce pochodzenia zwierząt oraz zgodności identyfikatora z wszystkimi dokumentami towarzyszącymi przewożonym zwierzętom.

Rozporządzenie Rady nr 820/97 jest uszczegółowieniem Dyrektywy nr 92/102/EEC w zakresie bydła. W uzasadnieniu Rozporządzenia pisze się: mając na uwadze, że rynek wołowiny i produktów powstałych z wołowiny uległ destabilizacji z powodu kryzysu wywołanego BSE (gąbczaste zapalenie mózgu u bydła) i konieczne jest przywrócenie stabilizacji na wyżej wymienionym rynku przez udoskonalenie przejrzystości warunków produkcji oraz obrotu ww. produktami. Rada wydała niniejsze Rozporządzenie, w którym mówi się:

I. Identyfikacja i znakowanie bydła.
Art.1. pkt.3.
System identyfikacji i rejestracji zwierząt z gatunku bydła powinien obejmować następujące elementy:
- kolczyki identyfikujące zwierzęta indywidualne,
- skomputeryzowaną bazę danych,
- paszport zwierząt,
- rejestry indywidualne prowadzone w poszczególnych gospodarstwach rolnych.
Kompetentne władze z organizacjami konsumenckimi winny mieć dostęp do ww. informacji.
Art.1. pkt.4.1.
Wszystkie zwierzęta urodzone w gospodarstwie po 1.01.1998 r. lub przeznaczone do obrotu w handlu wewnętrznym WE powinny być identyfikowane za pomocą kolczyka założonego na każde ucho. Oba kolczyki są jednakowe i posiadają ten sam kod informacyjny, który umożliwia identyfikację zwierzęcia łącznie z gospodarstwem gdzie się urodziło.
Art.1. pkt.4.2.
Kolczyk powinien być założony w terminie nie dłuższym niż 30 dni, a w każdym przypadku zanim zwierzę opuści gospodarstwo, gdzie się urodziło. Żadne zwierzę urodzone po 01.01.99 r. nie może być przemieszczane z gospodarstwa o ile nie zostało poddane identyfikacji.
Art.6. pkt.1.
Każde zwierzę poddane identyfikacji powinno w ciągu 14 dni od daty zawiadomienia otrzymać paszport.
Art.6.pkt.2.
Paszport towarzyszy każdemu przemieszczaniu zwierzęcia (przez całe jego życie).
Art.6. pkt.4.
W przypadku upadku zwierzęcia, paszport należy w ciągu 7 dni zwrócić kompetentnym władzom.
Art.7. pkt.1.
Każdy hodowca powinien:
- prowadzić aktualny rejestr zwierząt,
- zgłosić w ciągu 15 dni do centralnego komputera, wszystkie przemieszczenia zwierząt do, i z gospodarstwa, wszystkie narodziny i upadki wraz z datami tych wydarzeń. Po 1.01.2000 r. termin zgłoszenia wynosi 7 dni.
Art..7. pkt.3.
Każdy hodowca powinien udostępnić kompetentnym władzom na ich żądanie wszystkie informacje dotyczące pochodzenia, identyfikacji, miejsca przeznaczenie zwierząt, które sprzedał lub wywoził z gospodarstwa, które kupił lub przywoził do gospodarstwa oraz kto był ich właścicielem.

II. Etykietowanie wołowiny oraz produktów wyprodukowanych z wołowiny.
Art.12.
Jeśli operator lub organizacja zgodnie z art. 13 niniejszego Rozporządzenia pragnie oznakować etykietami wołowinę lub produkty z niej wyprodukowane może to zrobić.
Art.16.
Etykieta powinna zawierać:
- państwo, kraj trzeci (w przypadku importu) lub gospodarstwo urodzenia,
- państwo, kraj trzeci lub gospodarstwo, gdzie odbywał się cały tucz lub jego część,
- państwo, kraj trzeci lub rzeźnie, gdzie dokonano uboju,
- nr identyfikacyjny oraz płeć zwierzęcia,
- metodę tuczu oraz system żywienia,
- wiek w dniu uboju,
- inne informacje podane przez organizacje handlowe za zezwoleniem kompetentnych władz.
Art.19.
System etykietowania wołowiny i produktów wyprodukowanych z wołowiny jako obowiązkowy został wprowadzony z dniem 1.01.2000 r.

Jak widać z zaprezentowanych dokumentów identyfikacja i rejestracja zwierząt, szczególnie bydła służy głównie do realizacji niżej wymienionych zadań:

• rejestracji obrotu wszystkich zwierząt na terenie danego kraju,
• prowadzenia kontroli sanitarnej pojedynczych zwierząt, stad, pogłowia w regionie lub w danym kraju,
• prowadzenia kontroli pochodzenia wołowiny znajdującej się w obrocie handlowym.

Trzeba dodać, że bardzo rygorystycznie jest traktowane gubienie kolczyków u bydła. Zgubienie jednego kolczyka wymaga zgłoszenia i zamówienia kopii kolczyka. Zgubienie dwóch kolczyków jest równoznaczne z przeznaczeniem zwierzęcia na ubój i skierowaniem uzyskanego mięsa na przerób na mączki zwierzęce. W przypadku zwierząt wartościowych pod względem genetycznym dopuszcza się odtworzenie numeru identyfikacyjnego na podstawie badań krwi. Zgubienie paszportu zwierzęcia nie pozwala na jego wywiezienie z gospodarstwa, między innymi na wystawy hodowlane.